موضوع مذاکرات مستقیم تهران و ریاض در بغداد چیست؟

حسین هانی‌زاده در گفت‌وگو با پانا درباره اخبار اخیر منتشرشده مبنی بر انجام گفت‌وگوهایی میان نمایندگان سیاسی ایران و عربستان به میزبانی بغدا و محور این مذاکرات اظهار کرد: «اخیراً روزنامه «فایننشال تایمز» گزارشی مبنی بر اینکه تیم‌های سیاسی ایران و عربستان در بغداد از 9 آوریل با نظارت دولت عراق در حال مذاکره هستند را منتشر کرد. مقامات عربستان مذاکرات را تکذیب نکردند‌ و سخنگوی وزارت خارجه ایران هم دوپهلو و دیپلماتانه پاسخ داد، اما فرآیند گزارشات نشان می‌دهد که مذاکراتی انجام شده است.»

این تحلیلگر مسائل خاورمیانه با اشاره به اینکه سعودی‌ها بعد از شکست ترامپ چتر حمایتی خود را از دست دادند، تصریح کرد: «با ورود جو بایدن به کاخ سفید همچنین بازگشایی پرونده قتل جمال خاشقچی، تعقیب قضایی محمدبن سلمان و نگرش انتقادی تیم بایدن به حاکمیت عربستان می‌توان گفت که رژیم آل سعود به شدت دچار انزوای سیاسی شده است.»

هانی‌زاده اضافه کرد: «هرگاه عربستان سعودی با یک چالش جدی بین‌المللی و منطقه‌ای مواجه شده است سعی کرده تا گام‌هایی به سمت ایران و محور مقاومت بردارد. علی‌رغم نقش تخریبی بن سلمان در یمن، سوریه، عراق و لبنان به نظر می‌رسد که عربستان مجبور است به سمت جمهوری اسلامی حرکت کند.»

وی یادآور شد: «در هفته‌های اخیر نخست وزیر عراق سفری به عربستان داشت و با بن سلمان درباره ضرورت کاهش تنش میان ریاض و تهران ملاقات و بحث کرده است؛ دولت عراق اعتقاد دارد که اختلافات ایران و عربستان بر جامعه دو قطبی این کشور اثر منفی گذاشته است.»

این کارشناس مسائل غرب آسیا در این باره توضیح داد: «بخشی از ساختار اجتماعی عراق به عربستان و بخشی دیگر نیز به ایران گرایش دارند. بنابراین اختلافات دو کشور تبعات منفی بر جامعه عراق داشته؛ در این رابطه مصطفی الکاظمی در سفر خود به عربستان مذاکره با جمهوری اسلامی را درخواست کرده است.»

هانی‌زاده با بیان اینکه جمهوری اسلامی در این مذاکرات پیش‌شرط‌‌هایی را برای خود قائل شده است، گفت: «عربستان به طور جدی باید گام‌های عملی برای کاهش نقش تخریبی خود بردارد. به عبارتی به جنگ با مردم یمن پایان دهد و در مسائل داخلی کشورهای منطقه دخالتی نداشته باشد. طبیعتاً چنین شروطی عملی و عربستان باید بپذیرد که حملات خود را علیه یمن و حوثی‌ها خاتمه و حاکمیت آنان را به رسمیت بشناسد.»

وی یادآوری کرد: «تاکنون عربستان به سمت گام‌های عملی حرکتی نداشته است، چراکه تجربه ثابت کرده که سعودی‌ها معمولاً به صورت تاکتیکی سیاست‌های خود را درباره ایران اعمال می‌کنند و هرگاه که با فشار بین‌المللی مواجه شدند سعی کردند حاشیه‌ منطقه‌ای امنی را برای خودشان ایجاد کنند.»

این تحلیلگر ارشد مسائل خاورمیانه ادامه داد: « اکنون که تیم جو بایدن نظر انتقادی به محمدبن سلمان دارد، به نظر می‌رسد حتی اگر عربستان با ایران همراهی و مشکلات را هم کاهش دهد، مقطعی و تاکتیکی خواهد بود. بنابراین هرگاه که سعودی‌ها از انزوای سیاسی خارج شوند همان نقش تهاجمی خود را دنبال می‌کنند.»

هانی‌زاده تأکید کرد: «اگر عربستان حسن نیت دارد باید جنگ با یمن را پایان دهد و در بحران سوریه، عراق و لبنان دخالت تخریبی نداشته باشد، بنابراین در این صورت طبیعی است که جمهوری اسلامی ایران اختلافات خود را با عربستان حل کند.»

این کارشناس مسائل غرب آسیا در پایان افزود: «آمریکایی‌ها در تلاشند تا محمدبن سلمان را برکنار و محمدبن نایف، ولیعهد سابق عربستان که ارتباط خوبی با دموکرات‌ها دارد را جایگزین او کنند. بنابراین بن سلمان به شدت احساس خطر کرده است و باید حاشیه امنی در ایران، عراق و کشورهای منطقه داشته باشد تا مقابل دولت جو بایدن ایستادگی کند.»