واقعیات پشت پرده تهدیدات نظامی ترامپ

این موضوعات از چند منظر قابل ارزیابی و تحلیل است؛ اول آنکه امریکا نمی تواند چشم خود را بر دو واقعیت در عراق ببندد و همواره باید آنها را مد نظر داشته باشد؛ یک آنکه امریکا و دولت مستقر در کاخ سفید یک نیروی اشغالگر در عراق است و پارلمان عراق بر خروج امریکا از خاک عراق تصریح کرده که امریکا همچنان با اجرای این تصمیم مخالفت کرده است. علاوه بر آن، بر اساس تمام کنوانسیون های بین الملل از جمله کنوانسیون 1907 لاهه، نیروهای امریکا در عراق، نیروی متجاوزگر و اشغالگر شناخته می شوند.

واقعیت دوم آن است که بعد از ترور ناجوانمردانه سردار شهید سلیمانی و ابومهدی المهندس، معادلات در منطقه و به خصوص در عراق بیش از گذشته به ضرر امریکا تمام شده است؛ نفرت عمومی در عراق نسبت به امریکا با هیچ زمانی قابل مقایسه نیست و این کشور نمی تواند از تبعات ترور یکی از شخصیت های عالی رتبه عراق و مسئولین بالای حشد الشعبی در این کشور فرار کند. از این رو کاخ سفید باید همواره این دو واقعیت را در محاسبات خود لحاظ کند و بی جهت برای فرار از مسئولیت آدرس غلط ندهد که خود کرده را تدبیر نیست.

اما آنچه این روزها در عراق می گذرد زوایای دیگری نیز دارد. امریکا در عراق کاملاً شکست خورده است؛ از بسیاری از پایگاه ها خارج شده و سفارت خود را که بزرگ ترین سفارت در دنیا بوده تخلیه کرده و حتی در موصل و کرکوک و همچنین حقانیه و بسمایه عقب نشینی کرده است و تنها در دو مکان یکی در عین الاسد و دیگری حریر کردستان با روحیه بسیار پایین و ناامید باقی مانده است.
از این رو امریکا که باوجود فشارهایی که به دولت و مردم عراق وارد کرده نتوانسته افکار عمومی را همراه خود کند، ناگزیر است برای روحیه دادن به عوامل و نیروهای خود در عراق به یک جنگ تبلیغاتی روی بیاورد. بنابراین می توان یکی از اهداف این کشور را جنگ تبلیغاتی ناشی از شکست در عراق به شمار آورد.

انتقال سامانه پاتریوت امریکا به عراق در همین چارچوب ارزیابی می شود. آقای عادل عبدالمهدی در نامه ای به وزیر دفاع امریکا خواسته بود این کشور از استقرار پاتریوت در شرایط حاضر خودداری کند زیرا این اقدام بسیار تحریک آمیز بوده و شرایط را در عراق پیچیده تر می کند که متأسفانه امریکا به آن توجهی نکرد.
از دیگر سو امریکا در پی تضعیف دولت عراق و تغییر ساختار آن کشور است؛ معرفی آقای عدنان الزرفی برای مسئولیت نخست وزیری که با مخالفت گسترده مجلس عراق رو به رو شده امریکا را بیش از گذشته از تحولات عراق ناامید کرده است. از منظر نمایندگان عراق اقدام برهم صالح برای معرفی فردی با تابعیت امریکایی خارج از فراکسیون اکثریت خلاف قانون اساسی می باشد و همین اقدام، رئیس جمهور عراق را در آستانه استیضاح قرار داده است. بنابراین آنچه امریکا این روزها در عراق انجام می دهد برای تحت فشار قرار دادن دولت عراق از زوایای مختلف و در عرصه های متفاوت است.

از طرف دیگر بلای فراگیر کرونا که جهان را درگیر کرده به پاشنه آشیلی برای کاخ سفید تبدیل شده است. امریکا که داعیه قدرت اول در همه زمینه ها را در دنیا داشت برای مقابله با این بیماری بیشتر از همه کشورها عاجز شده است. آقای ترامپ در روزهای اول با پنهان کاری با این موضوع بسیار مهم، بسیار ساده انگارانه برخورد کرد که همچنان مورد نقد محافل سیاسی رسانه ها و افکار عمومی امریکا قرار دارد. این کشور خود را در جایی دید که دست نیاز به سوی کشورهای اروپایی و چین دراز نمود. کاخ سفید نشان داد باوجود ادعاهای پرطمطراق خود در بحران های بزرگ فاقد مدیریت تدبیر و همراه سازی افکار عمومی است از این رو شاید یکی از احتمالاتی که دور از ذهن نیست آن است که امریکا برای فرار از ناتوانی در عرصه داخلی نیازمند به یک ماجراجویی بیرونی باشد که البته در جهان امروز و جریان شفاف اطلاعات خریداری ندارد.

عامل دیگری که نمی توان آن را از نظر دور داشت، ناامیدی ترامپ از وادار کردن ایران به مذاکره و گفت وگو است. دولت آقای ترامپ که به تدریج در آستانه انتخابات آتی ریاست جمهوری قرار می گیرد، در نظرسنجی ها عرصه را به آقای جو بایدن باخته و در تلاش است به طرق مختلف باب گفت گو و مذاکره با ایران را باز کند حتی در روزهای گذشته او اعلام کرد که فقط کافی است ایران با آنها تماس بگیرد. کاملاً مشخص است که رئیس جمهور امریکا از هر وسیله ای حتی ارعاب و تشویق برای رسیدن به هدف خود استفاده کند مقاومت ایران و ایستادگی بر اصول خود ترامپ را بیش از هر زمان ناامید کرده است.

کلام آخر که همچنان که سردار باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح اعلام کرد اتفاقات اخیر علیه پایگاه های امریکا در عراق ارتباطی به ایران ندارد و کوچک ترین سوءقصد به ایران با شدیدترین پاسخ مواجه می شود اکنون به عهده امریکاست که واقعیات را در عراق آنچنان که هست ببیند و بیش از این خود را در گردابی که خلاصی از آن میسر نیست، گرفتار نکند.

*دیپلمات پیشین

منبع: ایران