آیا انتخابات تناسبی، کمکی به مردمی‌تر کردن شوراها می‌کند؟
تهران(پانا) - تصمیم مجلس برای برگزاری انتخابات آتی شوراهای شهر و روستا به شیوه تناسبی، می‌تواند نقش احزاب را تقویت، مشارکت را افزایش و عدالت را به عرصه مدیریت شهری بازگرداند.
در نظام انتخاباتی اکثریتی که تاکنون در ایران مرسوم بوده، فهرست یا فردی که بیشترین آرا را کسب می‌کرد، تمام کرسی‌های شورا را در اختیار می‌گرفت. اما در نظام تناسبی، کرسی‌های شورا بر اساس درصد آرای کسب شده توسط هر فهرست انتخاباتی (حزبی یا جبه‌ای) تقسیم می‌شود.
فواید و دستاوردهای کلیدی انتخابات تناسبی
اجرای نظام تناسبی می‌تواند دستاوردهای مثبت متعددی به همراه داشته باشد ، از جمله: تحقق عدالت انتخاباتی: این نظام به عدالت نزدیکتر است، چرا که دیگر یک فهرست با ۵۱ درصد آرا، ۱۰۰ درصد کرسی‌ها را تصاحب نمی‌کند و همه جریان‌های دارای پشتوانه مردمی، به تناسب آرای خود، نماینده‌ای در شورا خواهند داشت.
افزایش مشارکت و انگیزه در جامعه: در سیستم قبلی، حامیان فهرست‌های بازنده (مثلاً با ۴۰ درصد آرا) احساس بی‌انگیزگی می‌کردند. اما در نظام تناسبی، این انگیزه ایجاد می‌شود که حتی با ۱۰ یا ۲۰ درصد آرا نیز می‌توان در شورا صاحب نفوذ و نماینده بود.
تقویت پاسخگویی و برنامه‌محوری: وقتی یک حزب به اندازه پایگاه اجتماعی خود در شورا نماینده داشته باشد، در قبال عملکرد و وعده‌های انتخاباتی‌اش به مردم پاسخگو خواهد بود. این امر همچنین احزاب و جریان‌ها را به ارائه برنامه‌های مشخص و مدون برای مدیریت شهر سوق می‌دهد.
پایان سیستم "همه یا هیچ": این نظام به حذف سازوکار "برنده همه چیز را می‌برد" کمک می‌کند و فضایی برای شنیده شدن صدای طیف‌های متنوع فکری و سیاسی در جامعه فراهم می‌سازد.
تقویت نقش احزاب: این سیستم به احزاب و تشکل‌های قانونی انگیزه می‌دهد تا با سازماندهی بهتر، ارائه برنامه‌های جدی و معرفی فهرست‌های کارشناسی شده، در عرصه مدیریت کشور نقش فعال‌تری ایفا کنند.
نظرات و تحلیل‌های کارشناسی
کارشناسان معتقدند انتخابات تناسبی هم انگیزه ایجاد می‌کند، هم عدالت را تقویت می‌کند و هم پاسخگویی را به جریان‌های سیاسی تحمیل می‌کند.همچنین برخی دیگر معتقد هستند که این شیوه معجزه نمی‌کند اما بسیاری از مشکلات را در مسیر حل قرار می‌دهد.
چالش‌های انتخابات تناسبی
آموزش همگانی: رفع ابهامات موجود در میان مردم، مجریان انتخابات و هیئت‌های نظارت از طریق آموزش و اطلاع‌رسانی گسترده، یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.
آمادگی احزاب: احزاب باید برای ارائه فهرست‌های منسجم و برنامه‌ریزی شده و پاسخگویی در قبال آن‌ها آماده شوند.
زیرساخت‌های فنی: برگزاری الکترونیک انتخابات و طراحی سامانه‌های شفاف برای شمارش آرا و تخصیص کرسی‌ها، از دیگر الزامات اجرای بیعیب این نظام است.
ارسال دیدگاه