پیمان سپاری ارزی باید از ۶۰ به ۱۰۰ درصد ارز صادرکنندگان تغییر کند

حجت‌الاسلام و المسلمین غلامرضا مصباحی‌مقدم در سی و پنجمین همایش بانکداری اسلامی درباره حسابداری بانک‌ها با تاکید بر اینکه روش کنونی اسلامی نیست، اظهار کرد: نرخ بهره، متغیر برونزاست و از بیرون سیستم به سیستم بانکی تکلیف می شود اما نرخ سود درونزاست و از درون سیستم اقتصاد برمی‌آید.

وی با بیان اینکه نرخ بهره برای تولیدکننده هزینه است اما نرخ سود پس از کسر همه هزینه‌ها محاسبه می شود، افزوست لذا در بانکداری اسلامی هیچ تمایلی برای تعیین سود نیست ضمن اینکه نظام اقتصادی نمی‌تواند پیش‌بینی سوددهی بنگاه اقتصادی نداشته باشد که این موضوع، حرف دیگری است و بانک باید بررسی کند که آیا تامین مالی برمی گردد و با سود برمی گردد یا خیر؟ اما باید در پایان تامین مالی نرخ سود را محاسبه و سپس آن را مطالبه کند.

رئیس شورای فقهی بانک مرکزی یادآور شد: در حال حاضر در عقود اسلامی بانکها با بنگاه‌های اسلامی تعیین سود می‌شود ولی در عین حال چون مسأله نکول و ریسک نکول هست لذا نظام بانکی باید ببیند نهایتا چه اتفاقی در تامین مالی اقتصاد ایجاد می‌شود.

وی بیان کرد: باید نظام بانکی برای مسأله سود پول فکری کند و همه می‌توانند در ارائه پیشنهاد برای حذف بهره از خدمات بانکی و سود تامین مالی بانک‌ها مشارکت کنند. الان در عقود مبادله‌ای، برخی علما از نرخ نسیه تعبیر می‌کنند نه نرخ بهره؛ وقتی بانکها تامین مالی می کنند به بنگاه‌ها می گویند باید ۲۵ درصد دیگر علاوه بر اصل برگردانید که شرعی است اما این نرخ بهره، نسیه است و از قبل نباید دقیقاً تعیین شود.

مصباحی‌مقدم با اشاره به مسأله ارز در کشور گفت: بنا بر گزارش وزیر پیشین اقتصاد، تراز بازرگانی ایران با فروش نفت ۲۸ میلیارد دلار مثبت و بدون نفت ۲ میلیارد منفی بود؛ اگر ۲۸ میلیارد دلار مازاد تجاری داریم یعنی مازاد ارز داریم پس چرا نرخ ارز باید در بازار صعودی باشد؟ ما معتقد به تعیین نرخ ارز بر اساس عرضه و تقاضا هستیم اما وقتی ۲۸ میلیارد دلار مازاد ارز داریم نباید کمبود ارز در بازار داشته باشیم.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: نرخ ارز در بازار آزاد که بانک مرکزی آن را بازار غیر رسمی می‌داند، به نحوی تامین‌کننده منابع ارزی کالای قاچاق است؛ لذا نکته مهم این است که این ارز مازاد چرا قیمتش به صورت جهشی بالا می‌رود؟ گاهی اتفاقی در همسایگی ما رخ می دهد اما ارز در کشور ما رشد می کند.

مصباحی مقدم با انتقاد از شیوه پیمان سپاری ارزی و الزام صادرکنندگان برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات، گفت: پیمان سپاری ارزی می گوید بنگاه‌ها باید حداقل ۶۰ درصد ارز خود را به بانک مرکزی بدهند بنابراین ۴۰ درصد ارز آنها به بازار دوم می رود و آن بازار را تقویت می‌کند؛ علاوه بر این، بنگاه‌های صادرکننده مانند پالایشی ها، پتروشیمی‌ها و فولادی ها آن ۶۰ درصد ارز را هم به موقع به بانک مرکزی نمی‌دهند تا کمبود ارز احساس شود و عطش ایجاد شود و قیمت بالا برود.

این نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مشکل دیگر این است که بنگاه‌های تولیدی که برای تامین مواد اولیه خود باید ثبت سفارش کنند، باید چند ماه صبر کنند تا ارز بگیرند؛ مگر می شود بنگاه تولیدی چند ماه معطل شود؟ لذا از بازار دوم ارز مورد نیاز را خریداری می‌کند و مواد اولیه تولید می‌خرد که قیمت تمام شده را بیشتر می‌کند و در نهایت این تولیدکننده است که متضرر می‌شود.

رئیس شورای فقهی بانک مرکزی از دولت خواست تا با ارسال لایحه ای به مجلس، صادرکنندگان را ملزم به بازگرداندن ۱۰۰ درصدی ارز صادراتی و تحویل آن به بانک مرکزی کند.

سی‌وپنجمین همایش بانکداری اسلامی صبح امروز با حضور محمدرضا فرزین رئیس‌کل بانک مرکزی، آیت‌الله غلامرضا مصباحی‌مقدم رئیس شورای فقهی بانک مرکزی و جمعی از مدیران، کارشناسان ارشد نظام بانکی کشور و استادان این حوزه در ساختمان باغ موزه عباس‌آباد بانک مرکزی آغاز به کار کرد.

در روز نخست این همایش دو روزه (۲۵ و ۲۶ شهریور) که به همت موسسه عالی آموزش بانکداری ایران برگزار می‌شود، سخنرانی‌ها و میزگردهای تخصصی با حضور صاحب‌نظران اقتصادی کشور ارائه خواهد شد.

چالش ها و محدودیت های بانک ها در تامین مالی سرمایه‌گذاری در تولید، توسعه و تحول در ابزارهای تامین مالی اسلامی در نظام بانکی کشور، مدل های کسب و کار بانکی و طبقه بندی بانک ها در ایران، اقدامات پیشگیرانه نظارتی در راستای ارتقای سلامت بانک‌ها، خلق پول، تورم و سود بانکی، زمینه ها و الزامات بهبود تعامل با نظام بانکداری بین الملل، فناوری های نوین مالی و تنظیم‌گری و اصول حاکمیت شرکتی، ساختار سهامداری و مدیریت بانک ها از جمله محورهای اصلی این همایش است.

در این همایش سالیانه که به عنوان یکی از بزرگترین رویدادهای علمی در حوزه اقتصادی کشور و به طور خاص در زمینه بانکداری اسلامی شناخته می شود، آخرین مطالعات و پژوهش‌های برتر در حوزه علوم بانکداری و مالی اسلامی در قالب سخنرانی، مقاله و میزگرد تخصصی ارائه می‌شود.