ورود پیامبر اسلام(ص) به مدینه؛ لحظه‌ای سرنوشت‌ساز در تاریخ اسلام
لاران (پانا) - با شدت گرفتن آزار و اذیت مسلمانان در مکه، پیامبر اسلام(ص) به همراه یاران وفادارش، شهر مکه را ترک کرده و به مدینه هجرت کرد؛ این رویداد سرآغاز دوران تازه‌ای در تاریخ اسلام محسوب می‌شود.
هجرت پیامبر اسلام، حضرت محمد مصطفی(ص) از مکه به مدینه، یکی از مهم‌ترین و سرنوشت‌سازترین وقایع در تاریخ اسلام است. این رویداد نه‌تنها نقطه‌ی آغاز ساختار سیاسی و اجتماعی اسلام به شمار می‌آید، بلکه سرآغاز تحولی بزرگ در سرنوشت مسلمانان و جهت‌گیری تازه‌ای در گسترش آیین توحید در شبه‌جزیره عربستان بود.
زمینه‌های هجرت
در سیزده سال نخست دعوت پیامبر اسلام (ص) در مکه، مشرکان قریش با انواع توهین، تحقیر، تحریم اقتصادی، تهدید و شکنجه، سعی در خاموش کردن نور اسلام داشتند. مسلمانان، به‌ویژه مستضعفان، تحت فشار شدید قرار داشتند و حتی جان برخی از آنان مانند سمیه و یاسر، در راه ایمان فدا شد.
با افزایش دشمنی‌ها، پیامبر (ص) به دنبال محلی امن برای رشد و گسترش دعوت الهی بود. در همین زمان، مردم یثرب (مدینه امروزی) که از اختلافات داخلی و جنگ‌های قبیله‌ای خسته شده بودند، با شنیدن پیام‌های پیامبر، به اسلام گرایش پیدا کردند. پس از دو پیمان معروف عقبه، گروهی از نمایندگان مدینه با پیامبر بیعت کردند و او را برای هجرت به شهر خود دعوت نمودند، تا هم دین خود را آزادانه تبلیغ کند و هم نقش رهبری اجتماعی را برعهده گیرد.
طرح ترور پیامبر (ص) و آغاز هجرت
با افزایش نفوذ اسلام و احتمال هجرت پیامبر به مدینه، سران قریش به شدت نگران شدند. آنان در جلسه‌ای مخفی در «دارالندوه»، تصمیم گرفتند تا پیامبر را به دست نمایندگانی از تمام قبایل قریش ترور کنند، تا خون او میان قبایل پراکنده شود و بنی‌هاشم نتواند خون‌خواهی کند.
خداوند پیامبرش را از این توطئه آگاه ساخت. در شب اجرای نقشه، حضرت علی (ع) به دستور پیامبر (ص)، در بستر او خوابید تا دشمنان فریب بخورند. پیامبر (ص) شبانه از خانه خارج شد و با همراهی یار غار، حضرت ابوبکر (رض)، به سوی غار ثور رفتند و سه روز در آن‌جا پنهان شدند. پس از آرام شدن اوضاع، مسیر هجرت به سوی یثرب را ادامه دادند.
ورود به مدینه و استقبال مردم
پس از حدود دو هفته، پیامبر اکرم (ص) در میان شادی و شور مردم مدینه وارد این شهر شد. قبایل اوس و خزرج که مسلمان شده بودند، با شوق فراوان از پیامبر استقبال کردند. مردم در مسیر حرکت پیامبر، مهربانانه افسار شتر او را می‌گرفتند و می‌گفتند: «ای رسول خدا، در خانه ما بمان!» اما پیامبر فرمود: «بگذارید شتر راه خود را برود، که مأمور است.»
در نهایت شتر در محلی توقف کرد که بعدها مسجدالنبی در آن بنا شد. خانه‌ای که پیامبر در آن اقامت گزید، خانه یکی از یاران وفادار، ابوایوب انصاری، بود.
آغاز یک جامعه اسلامی
هجرت به مدینه، آغاز مرحله‌ای نوین در رسالت پیامبر اسلام بود. ایشان با تدبیر، صلح، شجاعت و عدالت، جامعه‌ای تازه بر اساس ایمان، برادری، مساوات و عدالت اجتماعی بنیان نهاد. پیمان برادری میان مهاجران و انصار، بستن قرارداد صلح با یهودیان مدینه، و تدوین اولین قانون اساسی اسلامی (صحیفه مدینه) از جمله اقدامات مهم پیامبر در سال‌های نخست اقامت در مدینه بود.
از این زمان به بعد، اسلام از یک جنبش محدود مذهبی، به یک تمدن نوظهور با ساختار حکومتی و اجتماعی تبدیل شد.
آغاز تاریخ هجری
اهمیت این واقعه به حدی است که مسلمانان، پس از سال‌ها، تاریخ رسمی خود را با این رویداد بزرگ تنظیم کردند. تقویم هجری قمری، از سال هجرت پیامبر آغاز می‌شود، و آن را نه آغاز نبوت، بلکه آغاز تأسیس جامعه اسلامی می‌دانند.
هجرت پیامبر اکرم (ص) از مکه به مدینه، یک کوچ ساده نبود، بلکه تحولی ژرف در مسیر تاریخ انسان بود. این هجرت، نماد گذار از ظلمت به نور، از فشار و خفقان به آزادی ایمان، و از پراکندگی به وحدت امت اسلامی بود. امروز، با گذشت قرن‌ها، همچنان درس‌های این هجرت تاریخی، الهام‌بخش مسلمانان جهان در مسیر حق، صبر، ایستادگی و ساختن جامعه‌ای الهی و انسانی است.
ارسال دیدگاه