محقق و پژوهشگر حوزه هوش مصنوعی و تکنولوژی‌های نوین:
فناوری‌های نوین، آموزش را وارد عصر تازه‌ای کرده‌اند
کرج (پانا) - محقق و پژوهشگر حوزه هوش مصنوعی و تکنولوژی‌های نوین گفت: به‌عنوان کسی که سال‌ها در حوزه آموزش هوش مصنوعی فعالیت کرده‌ام به چشم دیده‌ام که چگونه فناوری‌های نوین، آموزش را متحول و وارد عصر تازه ای کرده‌اند.
ابراهیم مرتضایی با اشاره به تحولات بنیادین در شیوه‌های تدریس و یادگیری، در گفت‌وگو با پانا بیان کرد: «در دهه‌های اخیر، با ورود فناوری‌های نوینی مانند رایانه، اینترنت، کلاس‌های هوشمند و به‌ویژه هوش مصنوعی، فضای سنتی کلاس‌های درس به سمت محیط‌های تعاملی، خلاق و فناورمحور سوق یافته است.»
وی با بیان اینکه مدل‌های سنتی آموزش دیگر پاسخ‌گوی نیازهای دنیای امروز نیستند، افزود:«در گذشته، آموزش بیشتر بر انتقال اطلاعات به‌صورت یک‌سویه متمرکز بود، اما امروزه با کمک فناوری‌های نو، آموزش به تجربه‌ای یادگیرنده‌محور، فعال و انعطاف‌پذیر تبدیل شده است که با نیازهای قرن بیست‌ویکم همخوانی دارد.»
مرتضایی در ادامه به نخستین موج ورود فناوری به آموزش اشاره و اظهار داشت: «رایانه‌ها به‌عنوان اولین ابزارهای دیجیتال آموزشی، در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ برای آموزش مهارت‌های پایه‌ای نظیر تایپ، ریاضی و زبان مورد استفاده قرار گرفتند. اما امروز با توسعه نرم‌افزارهای تعاملی و شبیه‌سازها، دانش‌آموزان می‌توانند با سرعت و سبک یادگیری شخصی خود، به یادگیری مفاهیم بپردازند.»
وی خاطرنشان کرد:«رایانه‌ها نه‌تنها شیوه ارائه محتوا را متحول کرده‌اند، بلکه با فراهم کردن امکان یادگیری در هر زمان و مکان، موانع جغرافیایی را از میان برداشته‌اند و دسترسی به آموزش را گسترش داده‌اند.»
این محقق و پژوهشگر حوزه هوش مصنوعی و تکنولوژی‌های نوین با اشاره به گسترش اینترنت و یادگیری الکترونیکی گفت:«بسترهایی مانند Moodle، Edmodo و Google Classroom نه‌تنها امکان آموزش از راه دور را فراهم کرده‌اند، بلکه فضای تعاملی، مشارکتی و چندرسانه‌ای را برای معلمان و دانش‌آموزان ایجاد کرده‌اند.»
وی افزود:«در این بسترها، معلم می‌تواند محتوای متنی، تصویری و ویدیویی ارائه دهد، آزمون‌های لحظه‌ای برگزار کند و بازخورد سریع ارائه دهد. این موضوع سبب افزایش مشارکت فعال یادگیرندگان و ارتقای کیفی فرایند آموزش می‌باشد.»
مرتضایی یکی از پیشرفت‌های مهم در سال‌های اخیر را کلاس‌های هوشمند دانست و تصریح کرد:«در این کلاس‌ها، با استفاده از تخته‌های هوشمند، پروژکتورها، سیستم‌های رأی‌گیری و دوربین‌های ضبط‌کننده، آموزش از حالت ایستا خارج شده و به تجربه‌ای زنده و تعاملی تبدیل شده است.»
مرتضایی اضافه کرد:«معلمان می‌توانند در لحظه، محتوای دیجیتال را با دانش‌آموزان به اشتراک بگذارند و از نرم‌افزارهای تحلیل‌گر برای پایش روند پیشرفت دانش‌آموزان بهره گیرند. در مقابل، دانش‌آموزان نیز با ابزارهای شخصی خود، در فرآیند آموزش حضوری یا مجازی، مشارکت فعالانه‌تری دارند.»
مرتضایی در ادامه بیان کرد:«ورود هوش مصنوعی به آموزش، سطح کاملاً جدیدی از تحول را رقم زده است.ابزارهایی مانند دستیارهای هوشمند «مثل ChatGPT»، سیستم‌های پیشنهاددهنده محتوای یادگیری، و الگوریتم‌های شخصی‌سازی آموزشی باعث شده‌اند که آموزش دقیق‌تر، تطبیق‌پذیرتر و اثربخش‌تر از همیشه باشد.»
وی در پایان گفت: «AI می‌تواند نقاط ضعف و قوت هر دانش‌آموز را شناسایی کرده، مسیر آموزشی مناسب او را طراحی کند و بازخورد فوری و دقیق ارائه دهد. این تحول، آموزش را از یک مدل عمومی و ثابت، به فرآیندی پویا و منطبق با نیازهای فردی تبدیل نماید.»
مرتضایی با اشاره به نقش هوش مصنوعی در ارزیابی تحصیلی گفت: «AI نه‌تنها آزمون‌ها را به‌طور خودکار تصحیح می‌کند، بلکه با تحلیل رفتار یادگیرنده، عملکرد آینده او را نیز پیش‌بینی می‌نماید. همچنین ربات‌های معلم مجازی، ابزارهای یادگیری زبان با پردازش زبان طبیعی، و فناوری تحلیل احساسات در کلاس‌های آنلاین، نمونه‌هایی از قابلیت‌های رو به گسترش هوش مصنوعی در آموزش هستند.»
وی با بیان اینکه بهره‌گیری از فناوری‌های آموزشی نیازمند زمینه‌سازی مناسب است، افزود: «چالش‌هایی نظیر کمبود زیرساخت‌های فنی، نبود آموزش کافی برای معلمان، نگرانی‌های امنیت اطلاعات، و نابرابری دسترسی در مناطق محروم، از جمله موانعی است که باید برای غلبه بر آن‌ها چاره‌اندیشی شود.»
مرتضایی تأکید کرد: «برای استفاده مؤثر از فناوری در آموزش، باید سیاست‌گذاری دقیق، سرمایه‌گذاری پایدار و آموزش مستمر معلمان در دستور کار قرار گیرد. این امر، لازمه تحقق یک نظام آموزشی هوشمند، برابر و پیشرو است.»
این محقق و پژوهشگر حوزه هوش مصنوعی و تکنولوژی‌های نوین خاطرنشان کرد: «فناوری‌های نوین آموزشی نه‌تنها کیفیت تدریس و یادگیری را متحول کرده‌اند، بلکه نقش معلم را از انتقال‌دهنده صرف دانش، به راهنمای یادگیری تبدیل کرده‌اند. همچنین دانش‌آموز امروز، دیگر یک گیرنده منفعل نیست، بلکه بازیگری فعال در فرآیند یادگیری است.»
وی در پایان افزود: «با نگاهی راهبردی و آینده‌محور، می‌توان از این فناوری‌ها به‌عنوان ابزاری توانمندساز برای ساخت آموزش پایدار، هوشمند و عادلانه بهره گرفت؛ آموزشی که نه‌تنها با واقعیت‌های امروز، بلکه با نیازهای فردای جامعه هماهنگ است.»
ارسال دیدگاه