ناترازی منابع و مصارف بانکی؛ عملکرد ضعیف بانک‌ها در پرداخت وام ساخت و خرید مسکن

از سال ۹۷ تاکنون رقم وام خرید مسکن ۳.۸برابر شده در حالی که قیمت مسکن در همین فاصله زمانی، ۱۹.۵ برابر شد. عقب‌‌ماندگی آشکار قدرت وام مسکن در برابر قیمت آپارتمان، باعث انباشت تقاضای مصرفی پشت دروازه خرید شده که در سال‌های آینده همین مساله می‌تواند روند تعدیل قیمت را سخت کند.

حال این پرسش مطرح است که وام ساخت مسکن به چه میزان است؟ با افزایش قیمت مسکن و هزینه های ساخت وساز، دریافت وام ساخت مسکن یکی از مهم ترین راهکارها برای تأمین مالی پروژه های ساختمانی شده است. اما بسیاری از متقاضیان با این سوال مواجه اند که مبلغ وام چقدر است، چه شرایطی دارد و آیا می تواند تمام هزینه های ساخت را پوشش دهد؟ علاوه بر این، تغییرات سالانه در مبلغ وام و شرایط پرداخت آن تاثیر زیادی بر برنامه ریزی ساخت خواهد داشت.یکی از مهم ترین نکات در دریافت وام، نرخ سود و مدت بازپرداخت آن است. معمولاً وام های ساخت مسکن با نرخ سود مشخص و دوره بازپرداخت ۱۲ تا ۲۰ ساله ارائه می شوند. البته در برخی از طرح های حمایتی، سود این وام ها کاهش یافته و شرایط بازپرداخت تسهیل می شود.

برای دریافت وام، متقاضیان باید مدارک مالکیت زمین، نقشه های تایید شده، پروانه ساخت و ضمانت های لازم را به بانک ارائه دهند. هر بانک شرایط متفاوتی برای ارائه این تسهیلات دارد و برخی بانک ها علاوه بر تسهیلات اصلی وام های تکمیلی نیز ارائه می کنند اما واقعیت این است که عملکرد بانک‌ها در پرداخت این تسهیلات به متقاضیان ضعیف است.

رونق اشتغال با پرداخت وام ساخت مسکن بدون تورم‌زایی

سیدنجیب حسینی، نماینده کلاله، گالیکش و مینودشت در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با پانا با اشاره به عملکرد ضعیف بانک‌ها در اعطای وام‌های ساخت مسکن، دلایل این چالش را تشریح کرد و گفت: «یکی از مشکلات اصلی بانک‌ها، ناترازی میان منابع و مصارف آنهاست. در سال‌های اخیر، میزان مصارف بانک‌ها، بیشتر از منابع بوده است. این امر باعث کاهش توان بانک‌ها در ارائه تسهیلات ضروری به مردم شده است ولی در عوض تسهیلات کلان و خاص با هیچ مشکلی مواجه نشدند.»

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با اشاره به اهمیت تسهیلات ساخت مسکن در تحقق رشد تولید و اشتغال زایی بدون ایجاد تورم در اقتصاد در بلندمدت گفت: «پرداخت وام ساخت مسکن مسئله مجزا از سایر وام ها دارد و اگر در روند پرداخت آنها خلل ایجاد شود، بحران عرضه مسکن موجود در کشور حاد و حادتر می شود اما متاسفانه بانک ها به این مسئله بی توجه بوده و عملکرد قابل دفاعی در این حوزه ندارند و هیچ عذر و بهانه‌ای قبول نیست.»

عضو کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس در ادامه بیان کرد: «وام های ساخت مسکن یکی از وام های ضروری تعیین شده در قانون است که بایستی به متقاضیان پرداخت شود. این وام در شرایط اقتصادی موجود منجر به بروز تورم نمی شود زیرا این وام منجر به توسعه و رونق تولید و اشتغال می شود و نه تنها تورم‌زا نیست بلکه رشد تولید را نیز به همراه دارد.»

این نماینده مجلس شورای اسلامی در ادامه توضیح داد: «پرداخت وام ساخت مسکن مسئله مجزا از سایر وام ها دارد و اگر در روند پرداخت آنها خلل ایجاد شود، بحران عرضه مسکن موجود در کشور حاد و حادتر می شود اما متاسفانه بانک ها به این مسئله بی توجه بوده و عملکرد قابل دفاعی در این حوزه ندارند و هیچ عذر و بهانه‌ای قبول نیست.»

حسینی گفت: «همین تاخیرها در پرداخت وام های ساخت مسکن باعث شده که مردم تمایلی به سپرده گذاری در بانک ها و گرفتن وام ساخت مسکن نداشته باشند. در سال جاری نیز با اتفاقاتی که در کشور رخ داد، حتی ابلاغ مبلغ جدید وام های ساخت مسکن هم با تاخیر زیادی رو به رو شد و مردم در سال جاری نتواستند وام با مبلغ جدید را دریافت کنند و حتی متقاضیانی که راضی شدند وام را با مبلغ سال ۱۴۰۲ دریافت کنند هم هنوز در پشت صف هستند.»

این نماینده مجلس ادامه داد: «بهترین بازه زمانی پرداخت وام ساخت مسکن در تابستان است و با برودت هوا امکان ساخت و ساز در خیلی از استان ها از دست می رود. این تاخیر ها قابل جبران هم نیست و باید فکری عاجل برای حل این مشکلات موجود در بانک ها کنیم.»