همه کودکان فارغ از محل تولدشان، باید فرصت یادگیری برابر داشته باشند/ معلمان باید از مجری صرف به طراح یادگیری تبدیل شوند

رضوان حکیم‌زاده در این نشست با اشاره به تدوین کارنامه عملکرد استان‌ها در شاخص‌هایی همچون نرخ ثبت‌نام، نرخ ارتقای پایه، تکرار پایه و گذر تحصیلی گفت: برای نخستین بار، عملکرد همه استان‌ها در قالب تفاهم‌نامه‌ای دقیق پایش و رصد شده است. این اقدام صرفا یک پروژه نیست بلکه نقشه راهی برای ارتقای کیفیت آموزش در کلاس درس به شمار می‌رود.

وی با انتقاد از ناکارآمدی شیوه‌های سنتی دوره‌های ضمن خدمت افزود: در اجتماعات یادگیری، به معلمان فرصت می‌دهیم تجربه‌های موفق خود را روایت و نقد کنند. این توسعه حرفه‌ای مبتنی بر تجربه، راهکاری واقعی برای توانمندسازی معلمان است.

معاون آموزش ابتدایی با اشاره به تجربه دوران کرونا خاطرنشان کرد: ما هرگز نمی‌توانستیم مهارت فناوری را در سطح وسیع به معلمان آموزش دهیم، اما وقتی فضا را باز گذاشتیم، آن‌ها پیشگام شدند. این تجربه نشان داد ظرفیت درونی معلمان، سرمایه‌ای ارزشمند است که باید به رسمیت شناخته شود.

وی با تأکید بر حمایت از پژوهش‌های مدرسه‌محور نظیر درس‌پژوهی و اقدام‌پژوهی اظهار کرد: هدف از اجتماعات یادگیری، دیکته کردن یک روش تدریس خاص نیست؛ بلکه می‌خواهیم معلم به‌عنوان تولیدکننده دانش آموزشی و عامل ارتقای نظام آموزشی ایفای نقش کند.

معاون وزیر همچنین از اساتید و پژوهشگران علوم تربیتی دعوت کرد در طراحی و اجرای برنامه‌های تحولی آموزش ابتدایی مشارکت فعال داشته باشند و گفت: هیچ برنامه‌ای نهایی و بسته تلقی نمی‌شود. ما آماده‌ایم ایده‌ها و پیشنهادهای سازنده را از سوی بدنه علمی کشور، چه دولتی و چه غیردولتی، دریافت و به‌کار ببندیم.

وی با تأکید بر رویکرد مشارکتی در طراحی برنامه‌های تحولی تصریح کرد: معلمان صرفاً اجراکننده نیستند، بلکه طراحان یادگیری‌اند. در اجتماعات یادگیری، نقش فعال به آن‌ها داده شده تا تجربه‌های واقعی خود را به اشتراک بگذارند و مسیر رشد حرفه‌ای خود را مدیریت کنند.

حکیم‌زاده در ادامه از تقویت پیوندهای عملیاتی میان پژوهش، برنامه درسی و میدان عمل خبر داد و افزود: ما در وزارت آموزش و پرورش منابع زیادی در اختیار داریم اما نتوانسته‌ایم آن‌ها را به‌صورت نظام‌مند به اجرا بگذاریم. باید یاد بگیریم از ظرفیت‌های موجود بهره‌وری بیشتری داشته باشیم، برند بسازیم و اجازه دهیم معلمان نوآوری‌های خود را عرضه کنند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: این تحول بدون مشارکت فعال معلمان، خانواده‌ها و جامعه علمی ممکن نیست. از همه علاقه‌مندان دعوت می‌کنیم با طرح‌ها و ایده‌های خود، به این حرکت ملی بپیوندند.

‌رضوان حکیم‌زاده در بخش دیگری از این نشست با تأکید بر اینکه عدالت آموزشی باید در سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات میدانی دیده شود، گفت: عدالت آموزشی فقط در شعار محقق نمی‌شود؛ باید در تخصیص منابع، طراحی برنامه‌ها و حمایت از مناطق محروم به‌صورت ملموس نمود یابد.

وی با اشاره به طرح حامی (حمایت مناطق برخوردار از مناطق کمتر برخوردار) به‌عنوان نمونه‌ای از برنامه‌های عملیاتی برای کاهش شکاف آموزشی افزود: عدالت آموزشی به معنای توزیع یکسان منابع نیست؛ باید متناسب با نیازهای واقعی مناطق عمل کنیم. دانش‌آموز مناطق دوزبانه یا محروم، به حمایت هدفمندتری نیاز دارد. سیاست‌گذاری‌ها باید مبتنی بر داده‌ها و شاخص‌های یادگیری باشند، نه برداشت‌های کلی یا شهودی.

معاون آموزش ابتدایی با بیان اینکه تفاوت‌های اقلیمی، فرهنگی و اقتصادی در برنامه‌ریزی‌های آموزشی باید لحاظ شود، خاطرنشان کرد: نیازهای آموزشی استان سیستان و بلوچستان با تهران یا اصفهان یکسان نیست. برنامه‌ریزی یکنواخت برای همه مناطق، به‌جای کاهش شکاف، آن را تشدید می‌کند.

حکیم‌زاده با تأکید بر لزوم بازنگری در توزیع منابع انسانی و مالی تصریح کرد: همه کودکان، فارغ از محل تولدشان، باید فرصت یادگیری برابر داشته باشند. این اصل، بنیاد عدالت آموزشی و یکی از الزامات توسعه پایدار کشور است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود، نقش معلمان را در تحقق عدالت آموزشی اساسی دانست و گفت: معلمان باید از مجری صرف به طراح یادگیری تبدیل شوند. بدون مشارکت فعال آن‌ها، هیچ تحولی در آموزش ابتدایی پایدار نخواهد بود.

‌در این نشست محمود مهرمحمدی و ‌محمد جوادی‌پور نیز به ارائه دیدگاه‌های علمی خود پرداختند و بخش پایانی جلسه به پرسش و پاسخ با حاضران اختصاص یافت.