اتحادیه اروپا در تأمین منافع خود و نمایش قدرت در دریای سرخ موفق نبوده است

محمد مهدی مظاهری در گفت‌و‌گو با پانا ضمن اشاره به بی‌ثباتی تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماه‌های اخیر؛ اظهار کرد: «یکی از دلایل اصلی و اولیه که نا امنی در تنگه باب المندب و دریای سرخ را به موضوعی مهم برای اتحادیه اروپا تبدیل می‌کند، نفوذ لابی صهیونیست در این کشورها و در نتیجه تعهد آنها به حمایت از منافع رژیم اسرائیل است. در شرایطی که کشورهای اروپایی می کوشند با توجه به آمار بالای تلفات غیر نظامیان در غزه (جهت حفظ وجهه حقوق بشری خود) به طور مستقیم عملیات خود در دریای سرخ را به حمایت از اسرائیل ربط ندهند و بیشتر بر لزوم آزادی کشتیرانی جهانی تمرکز کنند، اما بر کسی پوشیده نیست که این کشورها از حامیان اصلی رژیم اسرائیل هستند و می‌کوشند با امن ساختن مسیر تجارت در دریای سرخ، امکان رسیدن محموله‌های غذایی و لجستیکی به اسرائیل و صادرات این رژیم به سایر کشورها را فراهم سازند.»

وی افزود: «در سال 2023 نزدیک به 100 میلیون تن از واردات رژیم اسرائیل از گذرگاه باب المندب صورت پذیرفته است و حملات انصارالله به محموله‌هایی که از این تنگه به سمت سرزمین‌های اشغالی در حرکت هستند، تبعات بسیار منفی در امنیت غذایی این رژیم خواهد داشت. از سوی دیگر، بخش عظیمی از صادرات رژیم صهیونیستی از این تنگه صورت می‌گیرد؛ بر اساس آمار موجود، 38 درصد از کالاهای اسرائیلی به بازارهای اروپایی صادر می شود، در حالی که 35 درصد از آنها به کشورهای آمریکایی و 24 درصد هم به آسیا و مابقی به آفریقا و اوکراین صادر می‌شود و حال بواسطه حملات انصارالله به کشتی‌های اسرائیلی، شرکت‌های این رژیم دیگر قادر نخواهند بود تا تولیدات خود را به سایر کشورها ارسال کنند و در نتیجه این شرایط، اقتصاد رژیم صهیونیستی ضرر هنگفتی خواهد کرد. از این رو به نظر می‌رسد هدف عمده و اصلی کشورهای اروپایی از حضور نظامی در دریای سرخ، حمایت از حیات اقتصادی متحد راهبردی خود، یعنی رژیم اسرائیل است.»

این تحلیلگر مسائل بین الملل خاطرنشان کرد: «با این حال، موقعیت ژئوپلتیکی و جایگاه استراتژیک تنگه باب المندب به عنوان سومین شریان پراهمیت جهان پس از تنگه جبل الطارق و تنگه هرمز از دیگر عواملی است که این حوزه را برای کشورهای اروپایی با اهمیت می سازد. تنگه باب المندب به عنوان یک گذرگاه استراتژیک که قاره آسیا را به قاره آفریقا متصل می‌کند، از شرق به یمن و از غرب به جیبوتی منتهی می‌شود و محل تلاقی این دو قاره به‌شمار می‌رود. باب المندب همچنین پل ارتباطی ورود کشتی‌ها به سمت کانال سوئز است و حدفاصل این دو، دریای سرخ قرار دارد که اهمیت فوق‌العاده‌ای برای تجارت جهانی دارد.»

کشورهای اروپایی نمی‌توانند نسبت به ناامنی تنگه باب‌المندب بی‌تفاوت باشند

وی ادامه داد: «این تنگه ارتباطات سریع و کم هزینه میان قاره آسیا به اروپا و از اروپا به آمریکا را ممکن ساخته است. حدود ۱۲ درصد حجم تجارت جهانی و ۳۰ درصد ترافیک کشتی‌های کانتینری جهان از طریق این تنگه صورت می‌گیرد و روزانه حدود ۴ میلیون بشکه نفت از باب المندب در مسیر اروپا ترانزیت می‌شود. بنابراین طبیعی است که کشورهای اروپایی نمی‌توانند در برابر نا امنی در این تنگه و دریای استراتژیک، بی تفاوت باشند.»

مظاهری اظهار کرد: «از سوی دیگر اقدامات و حملات ضداسرائیلی نیروهای مسلح یمن به کشتی‌های تجاری که عازم رژیم صهیونیستی هستند نه تنها تجارت و اقتصاد این رژیم را تهدید کرده، بلکه حامیان اقتصادی آن را نیز به دردسر انداخته است. همچنین حمل و نقل دریایی، اساس صنعت کشورهای اروپایی به ویژه آلمان را تشکیل می‌دهد؛ بیش از ۹۰ درصد کالاها از طریق دریا به اروپا می‌رسد و وضعیت فعلی دریای سرخ باعث ایجاد تنگناهایی در تأمین کالا و مواد اولیه شده و برخی از شرکت‌های اروپایی را مجبور به توقف تولید کرده است. بنابراین حفظ منافع اقتصادی- تجاری نیز از دیگر اهداف مهم اتحادیه اروپا در دریای سرخ محسوب می‌شود.»

وی در پایان تاکید کرد: «با این وجود، به نظر می رسد اتحادیه اروپا در تأمین اهداف و منافع خود و نمایش قدرت در دریای سرخ چندان موفق نبوده و برعکس، مأموریت دریایی اخیر کشورهای عضو این اتحادیه برخی شکاف‌ها و مشکلات کلیدی درون این اتحادیه و نیز بعضی اختلافات فراآتلانتیکی آنها را نیز آشکارتر ساخته است. این مأموریت در درجه نخست نشان داد کشورهای عضو اتحادیه در حوزه نظامی تا رسیدن به سیاست‌های مشترک فاصله دارند و شکاف و اختلاف بین آنها بیش از آن چیزی است که بتواند به یک رویکرد متحد و یکدست نظامی بین آنها شکل دهد؛ از بین 27 کشور عضو اتحادیه اروپا، تنها 4 کشور فرانسه، آلمان، ایتالیا و بلژیک قبول کردند تا با اعزام کشتی‌هایی به ماموریت اتحادیه اروپا در دریای سرخ کمک کنند.»

عدم انسجام کشورهای اروپایی سبب ارائه تصویری نه چندان با صلابت از اتحادیه اروپا شده است

وی گفت: «کشورهای اتحادیه اروپا تمایلی به حمایت از ماموریت دریایی به رهبری ایالات متحده که در دسامبر 2023 آغاز شد، نشان ندادند، دلیل ظاهری این امر نگرانی این اتحادیه از تشدید درگیری‌ها در منطقه بود؛ هر چند این موضع گیری حکایت از تضعیف جایگاه آمریکا در نظام جهانی دارد، اما به نظر می رسد رویکرد اروپا دلیل دیگری نیز دارد؛ کشورهای عضو این اتحادیه قرار گرفتن زیر لوای آمریکا را منافی وجهه و اعتبار خود می‌بینند و در صدد شکل دهی به یک بلوک مستقل اروپایی هستند.»

وی اضافه کرد: «به نظر می‌رسد اتحادیه اروپا تا شکل دهی به چنین بلوکی فاصله زیادی دارد و شاهد این امر نیز اختلاف نظر آنها در پیوستن به ائتلاف آمریکایی بود؛ ائتلاف مد نظر آمریکا در ابتدا از حمایت شش کشور عضو اتحادیه اروپا برخوردار شد، اما در ادامه سه کشور از این مأموریت منصرف شدند و در نهایت آمریکا تنها با همراهی انگلیس حملاتی را علیه اهدافی در خاک یمن انجام داد. این تحولات نشان می‌دهد هر چند کشورهای عضو اتحادیه اروپا به دنبال تعریف اهداف و منافع و در نتیجه سیاست خارجی مستقل و مشترک در عرصه جهانی برای خود هستند، اما عدم برخورداری آنها از مواضع یکدست و منسجم، در کنار ضعف‌های تجهیزاتی – دفاعی، سبب ارائه تصویری نه چندان با صلابت از این اتحادیه در عرصه بین المللی می شود.»