خاورمیانه سال 2020 به کجا می رود ؟

تعدادی از نویسندگان مختلف در نشریه میدل ایست آی چاپ انگلستان به حوادثی اشاره می کنند که سال آینده خاورمیانه را تحت تاثیر قرار خواهد داد. دیویدهرست دراین باره می نویسد سال جدید ودهه جدید حاصلی جز انزوای بیشتر برای ما نخواهد داشت . جهان غرب روزگاری الگویی برای پیشرفت بود اما اکنون دچار بحران سیاسی عمیقی شده است . درانتخابات انگلستان اهالی ولز به استقلال اسکاتلند رای دادند و این امر حاکی از آن است که اکثریت این منطقه ترجیح می دهند اتحاد سال 1707 را برای همیشه ترک کنند. به نوشته هرست ویروس قومیت گرایی راست درتمام نقاط اروپا و آمریکامنتشر شده است .وی به همین دلیل نسبت به بروز یک نوع فاشیسم جدید دربریتانیا هشدار می دهد . همچنین به نوشته او انتخاب دوباره دونالد ترامپ در سال جدید میلادی آثاری عمیق بر خاورمیانه خواهد گذاشت . فقدان یک سیاست یک پارچه وغیر قابل پیش بینی بودن سیاست های ترامپ بر تمام کنشگران منطقه از جمله ایران ، ترکیه و اسراییل تاثیر خواهد گذاشت . به گفته هرست این منطقه در آستانه یک انفجار است و امکان وقوع یک جنگ علیه ایران همچنان به قوت خود باقی است . انجام یک اقدام نظامی غیر قابل پیش بینی بوده و منطقه آنچنان بی ثبات است که تا آستانه یک جنگ سوم در خلیج فارس فاصله ای ندارد . به همین دلیل آمریکایی ها نگران هستند و تلاش وافری می کنند تا قطر را دوباره به جبهه خود بازگردانند ( سفر اخیر ایوانکا ترامپ به همایش دوحه درهمین راستا معنی می شد ) . آمریکایی ها تلاش می کنند بر محمد بن سلمان ولیعهد عربستان فشار آورند تا گفتگوهایی را به قصد خاتمه دادن به محاصره اقتصادی دوساله قطر شروع کند.

از سوی دیگر مضاوی الرشید از جمله ناراضیان عربستان سعودی در مقاله ای می نویسد تغییر در رهبری می تواند آینده بهتری را برای عربستان سعودی به ارمغان آورد . به گفته اوعربستان سعودی در تحت رهبری محمد بن سلمان درگیر چند جبهه شده و چنان غرق گشته است که قادر به انجام اصلاحات عمیق در داخل نیست . منابع نفتی عربستان تاکنون دوباره در معرض حملات قرار گرفته است . در سطح جهانی نیز بن سلمان تاکنون نتوانسته است آبروی رفته خود از جهت جنگ یمن و نیز قتل جمال خاشقجی را جبران کند . همین امر موجب شد تا نظام سعودی نتواند سرمایه گذاری های لازم را جذب کرده و بخشی از سهام شرکت آرامکو را در معرض فروش قرار دهد . به نوشته مضاوی عربستان سال آینده سالی درخشان نخواهد داشت و سرکوب های داخلی همچنان استمرار خواهد داشت .

مارکو کارنیلوس دیپلمات ایتالیایی نیز در این رابطه می نویسد خاورمیانه در سال 2020 صحنه کشمکش طولانی مدت بین دو ائتلاف ناتو عربی به رهبری آمریکا ، عربستان ، امارات و مصر از یک سو و محور مقاومت متشکل از ایران ، سوریه ، حزب الله و شبه نظامیان طرفدار ایران درعراق و یمن از سوی دیگر خواهد بود . هر یک از این ائتلاف ها تلاش می کنند رهبری منطقه را بدست گیرند .

حارث حسن یکی از پژوهشگران مرکز مطالعات خاورمیانه کارنیگی نیزمی نویسد : سال 2019 شاهد بزرگ ترین صحنه اعتراضات ضد حکومتی درکشورهای مختلف از عراق گرفته تا لبنان بود . فقدان یک روند عمیق اصلاحات دراین کشورها موجب می شود تا بر آتش اعتراضات بیشتر دامن زده شود . بااین حال به نوشته حارث حسن انتخاب نخبگان جدید سیاسی روند حوادث را دراین کشورها رقم خواهد زد .