دوران اخبار محرمانه و محدود به سر آمده است

فیروز آبادی در این برنامه ضمن تشریح کامل وضعیت اینترنت در ایران و نیز توسعه شبکه ملی اطلاعات نکات مهمی را یاد آور شد که بخش هایی از آن را می خوانید :

سید ابوالحسن فیروزآبادی در توضیح شبکه ملی اطلاعات گفت: شبکه ملی در فضای کشور ما از شبکه‌های ارتباطی استفاده می‌کند و در حقیقت زیرساخت شبکه ارتباطی کشور ماست. ما در شبکه ارتباطی بیش‌از ۱۵۰ میلیون دستگاه مرتبط داریم. حدود ۶۳ میلیون تلفن هوشمند، میلیون‌ها کامپیوتر و وای‌فای، هفت میلیون مودم خانگی ADSL، حدود هشت میلیون پوز بانکی، اخیرا نیز بیش از یک میلیون تلویزیون هوشمند به شبکه ملی ما پیوسته‌اند که از فیلم‌های درخواستی استفاده می‌کنند.

وی با بیان این‌که زندگی اقشار وسیعی از مردم در این شبکه صورت می‌گیرد، گفت: از زندگی رسانه‌ای در شبکه‌های اجتماعی، نیازهای خبری و اطلاعاتی، نیازهای سرگرمی و آموزشی، تا خدمات حمل‌ونقل، گردشگری، تهیه بلیط و سایر موارد. بنابراین این شبکه ملی شبکه بسیار وسیعی است که ضریب نفوذ بالایی در کشور دارد، در حوزه موبایل ضریب ۱۰۰ درصدی را پشت سر گذاشتیم که البته بعضی بیش از یک موبایل دارند اما ضریب واقعی حدود ۸۴ درصد است و حدود ۶۱ میلیون نفر از امکانات پهنای باند موبایل استفاده می‌کنند، در منازل حدود هشت میلیون و در ادارات حدود سه میلیون پهن‌باند در حال استفاده هستند. نزدیک به یک میلیون راننده در کشور داریم که روی شبکه ملی به مردم خدمت‌رسانی می‌کنند.

فیروزآبادی با بیان این‌که شبکه ملی، زیست‌بوم ایرانی‌هاست و در این زیست‌بوم، فعالیت‌های اقصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و حتی فعالیت‌های تکنولوژیکی و دانشی صورت می‌گیرد، افزود: ما با توجه به مقام علمی‌ای که در جهان داریم، از سرویس‌ها اطلاعاتی در این شبکه ملی استفاده می‌کنیم. از بانک‌های اطلاعاتی داخل و خارج از کشور استفاده می‌کنیم و اقتصاد بزرگی را هم شکل داده‌ایم و از ویژگی‌های شبکه ملی این است که تا درون روستاها سرویس‌دهی می‌کنیم. الان از کاربران جدی شبکه ملی اطلاعات، مشاغل روستایی و خانگی ماست. در مشاغل روستایی هم صنعت خانگی را شاهد هستیم هم به‌نحوی گردشگری تا روستاهای ما کشیده شده است.

قطع اینترنت محال است

دبیر شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به شائبه قطع اینترنت بیان کرد: کشوری که تولید ناخالص ملی‌اش بیش از ۴۵۰ میلیارد دلار است، با قدرت خرید حدود ۱۲۰۰ ملیارد دلار و صادرات غیرنفتی بیش از ۵۰ میلیارد دلار در سال، کشوری که میلیون‌ها دانشجو دارد و در حوزه تهیه مقالات تحقیقاتی و علمی در منطقه و جهان به مقامات یک‌رقمی در حوزه‌های مختلف رسیده، کشوری که در سال بیش از ۱۵ میلیون سفر خارجی در آن صورت‌ می‌گیرد و میلیون‌ها زائر و گردشگر به آن وارد می‌شوند، به هیچ وجه نمی‌تواند در ذهن مسئولانش بیاید که بخواهند اینترنت را قطع و محدود کنند و کشور را بدون اینترنت خارج از کشور اداره کنند.

وی با تاکید بر توسعه‌های انجام‌شده در حوزه شبکه ملی بیان کرد: ما در حوزه بانکی در سال ۲۰ میلیارد تراکنش بانکی داریم که از نوجوانان تا کهنسالان کشور در حوزه‌های مختلف از خرید ارزان‌ترین شیء تا اشیاء گران‌بها را روی شبکه ملی صورت می‌دهند. نظام شبکه بانکی، رسانه‌ای، فیلم درخواستی که حدود یک میلیون مشترک فعال دارد، در حوزه حمل‌ونقل، گردشگری، بیمه و سایر موارد، توسعه‌های بسیاری انجام شده است. کسانی که این شبهه را مطرح می‌کنند که ما می‌خواهیم اینترنت را قطع کنیم، می‌خواهند موفقیت‌هایی که ما در شبکه ملی اطلاعات داشتیم را، پنهان کنند.

چرا شبکه ملی راه‌اندازی شده است؟

فیروزآبادی با طرح این سئوال که شبکه ملی اطلاعات چرا راه‌اندازی شده است؟، گفت: اولا فقط در کشور ما نیست که این بحث وجود دارد. در ۲۸ کشور به‌طور مشخص چیزی مشابه شبکه ملی با عناوین مختلف از شبکه ملی ارتباطات، شبکه ملی اینترنت، شبکه ملی وب دو در ژاپن و مانند آن وجود دارد و این یک شعار فراگیر است. بحث‌های خیلی جدی هم مطرح است، خصوصا در چند سال اخیر در اروپا، فرانسوی‌ها به‌طور جدی بحث اینترنت اروپایی را مطرح می‌کنند که درحقیقت همان داشتن شبکه ملی است. یعنی داشتن شبکه مبتنی بر قرارداد اینترنت با ملاحظات جامعه اروپایی. ملاحظاتی که بتوانیم خدمات کیفی‌تر، ارزان‌تر و امن‌تر داشته باشیم.

وی ادامه داد: وقتی زیست‌بوم ما روی فضای مجازی شکل گرفت، اقتصاد، سیاست و فرهنگ، اجتماع و آموزش و تمامی حوزه‌هایی که افراد در طول زندگی با آن مواجه هستند، روی این فضا قرار می‌گیرد و بحث اعتماد جدی می‌شود. این اعتماد هم فقط امنیتی نیست، اعتماد کیفیتی و پایداری سیستم است. وقتی بخواهیم از یک پیام‌رسان خارجی استفاده کنیم که نمی‌دانیم دیتاسنترش کجاست و چه مسیری را طی می‌کند، تمامی این مسیر که پیام پیاده می‌شود، می‌تواند فرصتی برای اختلال در ارتباط را ایجاد کند، کیفیت را کاهش دهد و ارتباط را ناپایدار کند. بنابراین شبکه ملی هدفی است که اکثر کشورها به عنوان پروژه ملی به آن نگاه می‌کنند.

رئیس مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به اهمیت حوزه اقتصادی شبکه ملی اطلاعات، اظهار کرد: ما از دوران صنعتی به سمت اقتصاد خدماتی در حال گذار هستیم. بشر چندین هزار سال اقتصاد کشاورزی داشت، از قرن ۱۸ وارد اقتصاد صنعتی شد و قرن بیستم اوج شکوفایی اقتصاد صنعتی بود، وقتی می‌گویند اقتصاد کشاورزی یا صنعتی است، یعنی بخش عمده‌ای از ۷۰ تا ۸۰ درصد اقتصاد و زنجیره ارزش، آن خصیصه را دارد.

فیروزآبادی ادامه داد: در دوران جدید، بخش خدماتی ۵۰ درصد اقتصادهای در حال توسعه را تشکیل می‌دهد و در کشورهای توسعه‌یافته این عدد به ۶۵ درصد هم رسیده و پیش‌بینی می‌شود این عدد به ۷۰ تا ۷۵ درصد هم برسد. بنابراین ما داریم به سمت اقتصاد خدماتی حرکت می‌کنیم که بن‌مایه تکنولوژی آن فناوری اطلاعات و ارتباطات است و در فضای مجازی شکل می‌گیرد. بنابراین شبکه ملی اطلاعات پیشران زیست‌بوم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حال و آینده ماست.

توجه به جنبه‌های اقتصادی و معنوی حریم خصوصی

وی با بیان این‌که در حوزه اقتصادی بحث مالکیت و شکل گرفتن دارایی‌های بزرگ فکری یا معنوی وجود دارد، گفت: در جایی‌که مالکیت‌ها ایجاد می‌شود، بحث حریم خصوصی جدی‌تر می‌شود، چون حریم خصوصی هم می‌تواند جنبه‌های اقتصادی داشته باشد و هم جنبه‌های معنوی. در این فضا که از آن به فضای باز تعبیر می‌شود، به‌دلیل این‌که می‌خواهند بازارها را سریع توسعه دهند، متاسفانه تلاش می‌کنند گمنامی وجود داشته باشد، دولت‌ها حداقل مداخله را داشته باشند و در این رابطه به منافع شرکت‌های بزرگ بیش از منافع مردم توجه می‌شود و حریم خصوصی مردم کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

دبیر شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: در حال حاضر بانک‌های بزرگ اطلاعاتی، وبال گردن سیستم سیاسی آمریکا و انگلستان شده، انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا با ورود به حریم خصوصی مردم انجام گرفت، چالش برگزیت و خروج انگلستان از جامعه اروپایی تحت همین موضوع قرار دارد. شواهد بسیار زیادی وجود دارد که اطلاعات فروخته می‌شود. در حال حاضر بحثی در اقتصاد مطرح است به نام Targeted Marketing یا بازاریابی هدف‌گرا؛ مقوله‌هایی به اسم شخصی‌سازی اطلاعات وجود دارد که از طریق پردازش اطلاعات، اشخاص و نیازهای‌شان را آنالیز می‌کنند و بر اساس آن بازاریابی می‌کنند.

فیروزآبادی با بیان این‌که بانک‌های اطلاعاتی مبتنی‌بر ذائقه‌سنجی و بازارسنجی، بحث حریم خصوصی را بسیار حاد کرده است، افزود: صحبت از هزاران میلیارد دلار بازار است که با خدشه وارد شدن در حریم خصوصی ایجاد می‌شود. شرکت‌هایی که فضای مجازی را توسعه می‌دهند در حوزه رسانه‌ای، بانکی، پول مجازی، آموزشی و غیره سعی می‌کنند دولت‌ها را به رسمیت نشناسند و از مرزهای مجازی کشورها به‌صورت غیرمجاز و با سرسختی عبور کنند و از قوانین آن کشور تبعیت نکنند و جایی که می‌تواند به‌عنوان نماینده ملت‌ها از حریم خصوصی دفاع کند، دولت‌ها هستند.

وی ادامه داد: مباحثی مانند فیک‌نیوز و اخبار جعلی و خلاف واقع، اخبار آسیب‌رسان، بحث‌هایی است که الان در اروپا، روسیه، چین و کره مورد بحث است و در این رابطه قوانینی هم وضع شده است. در اروپا قانون سخت‌گیرانه‌ای به‌ نام GDPR و مقررات حفاظت از داده برای صیانت از داده‌های مردم و حفاظت از داده به‌منظور حفظ حریم خصوصی و حمایت از دارایی‌های معنوی و فکری آن جامعه وضع شده است که ما اگر بخواهیم یک‌پنجم آن مقررات را هم در کشور به کار ببریم، شاید تعبیرات بدی به کار رفته باشد.

دوران اخبار محرمانه به سر آمده است

رئیس مرکز ملی فضای مجازی با بیان این‌که دوران اخبار محرمانه و انتشار محدود به سر آمده است، گفت: بعضی از آمارها در فضای مجازی کشور نشان می‌دهد بحث سانسور ذاتا در فضای مجازی منتفی است. فضای مجازی فضایی شبکه‌ای و جهانی است و نقطه‌ای نیست. این شبکه مسطح است و جریان‌هایی ممکن است در سوپرنودها شکل بگیرد، اما امکان سانسور در آن وجود ندارد. حجم اطلاعاتی که در این فضا تولید می‌شود بسیار بالاست. در پیام‌رسانی مانند تلگرام پیش از فیلتر، ۱.۵ میلیارد مشاهده در روز داشتیم که الان همین میزان خبر در پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی وجود دارد، بنابراین بحث سانسور معنی ندارد، بحث مقررات‌گذاری مطرح است.

فیروزآبادی با بیان این‌که تا قبل از فضای مجازی، قوانین تعیین‌کننده بودند، افزود: وقتی به‌تدریج وارد بحث فضای مجازی شدیم، بحث مقررات‌گذاری در دنیا متداول شد و حتی بحث‌هایی مانند سرمایه‌داری مقرراتی به‌عنوان یکی از روش‌های حکومت‌داری مطرح شد. جدیدا بحث توصیه و استاندارد مطرح است. قبل از عصر فضای مجازی، موسسات دولتی بودند که استانداردگذاری می‌کردند. در صورتی که برای فناوری‌هایی مانند شبکه نسل چهار استانداردسازی صورت نگرفته است. کنسرسیومی از شرکت‌های بزرگ سازنده با هم استانداردگذاری کرده‌اند.

وی ادامه داد: در حوزه فضای مجازی با فیک‌نیوزها و اخبار خلاف‌واقع مواجه هستیم. اخباری که به جامعه آسیب‌رسان هستند و ممکن است به بخش بزرگی از جامعه توهین شود، این‌ها باید مهار شود. اما آیا این مهار به‌روش قانونی و پیشینی است؟ امکان ندارد چیزی که قبلا به عنوان ممیزی مطبوعات در فضای انتشارات کاغذی داشتیم را بخواهیم در فضای مجازی هم عملی کنیم. بلکه نظارت می‌تواند پسینی و مبتنی‌بر توصیه‌ها و مقررات باشد، یا بر اساس قوانینی که در کشور وجود دارد و اگر شاکی خصوصی وجود داشته باشد یا مدعی‌العموم، در این گونه موارد اقدام کند.

در شبانه‌روز هزاران حمله سایبری به کشور می‌شود

وی با بیان این‌که امروزه جنگ در حوزه فضای مجازی، بحثی جدی است، افزود: در جنگ‌های سایبری می‌توانند در کسری از ثانیه تمام نیروگاه‌ها و سیستم‌های بانکی کشور هدف را از کار بیندازند. در کشور ما هم شبانه‌روز هزارها حمله صورت می‌گیرد اما این‌که این حملات از سوی دولت‌ها و به‌قصد از کار انداختن زیرساخت‌های حیاتی باشد، چنین گزارشی نداریم اما همه کشورها در معرض حملات دولت‌ها و هکرها قرار دارند و بحث حمله سایبری بسیار جدی است. در سند سایبری آمریکا که در سال ۲۰۱۸ منتشر شده، ترامپ حمله سایبری به آمریکا را معادل حمله فیزیکی دانسته و خود را مجاز دانسته که بدون هماهنگی با شورای امنیت سازمان ملل، عمل تلافی‌جویانه انجام دهد.

دبیر شورای عالی فضای مجازی با اشاره به کاربردهای شبکه ملی اطلاعات اظهار کرد: بزرگ‌ترین خدمتی که ما می‌توانیم با شبکه ملی اطلاعات به مردم ارائه دهیم، اشتغال‌زایی است، به‌خصوص با توجه به شرایط فعلی کشور. توسعه‌ها معمولا سرمایه‌بر هستند و برای ایجاد اشتغال در صنعت سرمایه‌بری مانند پتروشیمی، به ازای هر شغل باید یک میلیارد تومان هزینه کنید. در صنایع کوچک و خانگی هم نسبتا اعداد قابل توجهی وجود دارد. اما در فضای مجازی و با ایجاد شبکه ملی که می‌تواند زمینه را برای توسعه فناوری‌هایی مانند اینترنت اشیاء، آماده کند، این اعداد بسیار متفاوت است.

فیروزآبادی افزود: ظرف پنج سال آینده ۱۵۰ میلیون دستگاهی که روی شبکه ملی کار می‌کنند، حداقل باید به ۵۰۰ میلیون دستگاه برسد، اگر بخواهیم از دنیا عقب نمانیم. ما در شبکه ارتباطی کشورمان به‌روز هستیم. هیچ کشوری سرویسی در حوزه ارتباطی فراتر از چیزی که ما داریم، ندارد. ممکن است در نحوه ارائه و کیفیت تفاوت داشته باشد،‌ اما از لحاظ تکنولوژیکی در سطح خوبی قرار داریم و شاخصه‌های سخت‌افزاری خوبی در کشورمان وجود دارد.

اختلالاتی در شبکه ملی وجود دارد

رئیس مرکز ملی فضای مجازی با بیان این‌که اختلالاتی در شبکه ملی وجود دارد، گفت: شبکه ما مقداری نامتوازن است. علتش این است که بخش‌هایی باید در این شبکه ایجاد می‌شده که نشده. ما باید از طریق قسمت‌هایی مانند شبکه توزیع محتوا، دیتاسنترها و توسعه خدمات ابری در کشور این قابلیت را در کشور ایجاد می‌کردیم که بتوانیم تا خانه‌های مردم سرعت زیاد را ارائه دهیم. سیم‌کشی این سرعت بالای ۴۰ مگابیت‌ بر ثانیه با فناوری‌هایی مانند تانوما فراهم است اما موارد محدودی پیدا می‌شود که بتوانند از چنین سرعتی، اطلاعات بگیرند.

دبیر شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: این‌ها اصلاحاتی است که باید در شبکه صورت بگیرد و بتوانیم با توسعه شبکه ملی بحث اشتغال در این فضا را فراهم کنیم. از جمله با فراهم کردن اینترنت اشیاء و هوشمندسازی. کما این‌که ترند آینده اقتصاد جهانی که بخش قابل توجهی از اقتصاد را در این حوزه شامل می‌شود، هوشمندسازی است.

فیروزآبادی در پاسخ به ادعای تحقق ۸۰ درصدی شبکه ملی اطلاعات گفت: برآورد مرکز ملی کمتر از این مقدار است. در آخرین جلسه شورای عالی فضای مجازی، جزئیات شبکه ملی اطلاعات در حوزه ارتباطات، خدمات کاربردی، امنیت و سالم‌سازی و تعرفه‌گذاری مورد بحث قرار گرفت. حتی در مواردی تعرفه‌های ما هم نامناسب است و در بسیاری از کاربردها، خرید ظرفیت اینترنتی ممکن است ارزان‌تر از اتصال به شبکه ملی باشد و این موارد باید اصلاح شود.

با پول‌های مجازی بدون پشتوانه مخالفیم

دبیر شورای عالی فضای مجازی درباره برخورد با ارز مجازی، اظهار کرد: جلساتی با بانک مرکزی و شورای اقتصادی دولت در حوزه بهره‌گیری از بلاک‌چین و پول مجازی برگزار می‌کنیم و مطالعاتی داریم. البته این موضوعات بسیار پیچیده هستند و در همه دنیا هم تصمیم خود را برای چگونگی برخورد با این فناوری‌ها نگرفته‌اند. تعداد کشورهایی که در این حوزه‌ها تصمیم نهایی خود را گرفته‌اند، به اندازه انگشتان دست هم نیست و ما در این حوزه عقب‌تر از باقی کشورها نیستیم.

فیروزآبادی ادامه داد: اما هم بانک مرکزی و هم اقتصاددان‌های ما با این‌که پول مجازی‌ای مانند شبیه بیت‌کوین که ثبات و پشتوانه ندارد، وارد اقتصاد ملی شود، مخالفند. البته می‌توان در دوره تحریم از آن به عنوان یک ابزار در خارج از مرزها برای حل مشکلات استفاده کرد، استخراج آن در داخل کشور به‌شرط آن‌که در خارج از کشور هزینه شود و وارد سیستم پولی کشور نشود، بلامانع است اما در رابطه با پول‌های مجازی بدون پشتوانه، فعلا دیدگاه ما مخالفت است.