با اضطراب «کلاس‌اولی‌ها» چه کنیم؟
شهرکرد(پانا) - با آغاز سال تحصیلی بحث ترس و اضطراب دانش‌آموزان، به ویژه کودکان کلاس‌اولی از حضور در مدرسه مطرح می‌شود. یافته‌های پژوهشی نشان می‌دهند که ترس و اضطراب کودک از جمله عوامل عمده مشکلات روانشناختی است که اثرات سوء آن در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، تا بزرگسالی ادامه دارد.
این ترس و اضطراب گاه با عنوان «اختلال روانپزشکی» تعبیر می‌شود و به عقیده روانپزشکان، اگر درمان نشود، مسیر رشد بهنجار کودک را دچار وقفه یا مشکل می‌کند. از این‌رو، والدین، مربیان مدارس و مشاوران کودک در صورت مشاهده چنین موردی در دانش‌آموز خود، باید دغدغه حل و فصل و درمان آن را داشته باشند در غیر این صورت باید منتظر عواقبی چون فراگیر شدن اضطراب در کودک و ترس و واهمه او از حضور در موقعیت‌های اجتماعی بود.افسانه حیدری، کارشناس امور تربیتی و مشاوره در چهارمحال و بختیاری، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا - منطقه چهارمحال و بختیاری- با اشاره به اینکه اضطراب «کلاس‌اولی‌ها» در اولین حضور در مدرسه تا حدی طبیعی است، اظهار کرد: این اضطراب در بیشتر موارد بعد از حضور کودک در مدرسه و آشنا شدن با محیط آن، و نیز برقراری ارتباط با هم‌کلاسی‌ها و معلم رفع می‌شود.وی ادامه داد: با این حال بر طبق آمار، از هر ۱۰ کلاس‌اولی یک کودک از اختلال «اضطراب جدایی» از پدر و مادر رنج می‌برد که باید برای درمانشان با مراجعه به یک متخصص، اقدام کرد.حیدری در خصوص ترس و واهمه طبیعی در سایر کودکان، بیان کرد: ترس از مدرسه به ویژه در میان دختران کلاس‌اولی با مخالفت کودک برای رفتن به مدرسه همراه می‌شود و ممکن است روزها و حتی هفته‌ها به طول بینجامد.وی با بیان اینکه ترس از مدرسه شدت و ضعف‌هایی دارد، ادامه داد: در حالتِ شدید که معمولاً در کلاس‌اولی‌ها مشاهده می‌شود، دانش‌آموز از بی‌خوابی و کم اشتهایی رنج می‌برد و گاهی بیمار می‌شود و نگرانی والدین را به دنبال دارد.حیدری در تشریح علل ایجاد این ترس، تصریح کرد: کودک بیشتر وقت خود را با والدین در خانه سپری می‌کند و همین «وابستگی» در مواقع جدایی او از پدر و مادر مشکل‌ساز می‌شود و اضطراب جدایی در کودک و حتی والدین، به ویژه مادر را به دنبال دارد.وی عامل دیگر ترس از مدرسه در دانش‌آموزان به ویژه کلاس‌اولی‌ها را ترس از رویارویی با محیط ناآشنای مدرسه برشمرد و افزود: رفتن کودک کلاس‌اولی به مدرسه اولین تجربه جدایی طولانی‌مدت از محیط خانه و حضور در محیط جدید مدرسه است و همین امر برای کودک ایجاد اضطراب می‌کند.این مشاور ادامه داد: به علاوه گاه دیگر دانش‌آموزان به ویژه در مقاطع بالاتر، ممکن است با رفتاری نسنجیده، مثلا برخورد و دعوا در حین بازی، در کودک کلاس‌اولی ترس و اضطراب بیافرینند.حیدری برخورد جدی پدر و مادر و معلم در انجام تکالیف کودک را عامل دیگر استرس‌زا دانست و اضافه کرد: مورد ارزیابی قرار گرفتن و گاه بازخواست شدن کودک در انجام تکالیف نیز اضطراب را در او افزایش می‌دهد.کارشناس امور تربیتی و مشاوره در تشریح راهکارهای کاهش یا رفع این اضطراب در دانش‌آموز، بیان کرد: در گام نخست، خود والدین به ویژه مادر، باید آرام و دور از اضطراب باشند چرا که تحقیقات نشان می‌دهند کودکان مضطرب معمولاً مادرانی مضطرب دارند که ناخواسته این ترس و اضطراب را به کودک خود منتقل می‌کنند.حیدری تمرین دادن کودک برای جدایی او از پدر و مادر را یکی دیگر از راهکارها دانست و یادآوری کرد: معمولاً عادت دادن کودک به ندیدن پدر و مادر چند روز پیش از آغاز مدرسه تمرین می‌شود تا کودک این موضوع را راحت‌تر بپذیرد.وی حضور کودک در پیش‌دبستانی را تا حدودی در کاهش ترس از مدرسه مؤثر دانست و تأکید کرد: با این حال بسیاری از کودکان کلاس‌اولی از مدرسه واهمه دارند چرا که محیط، قوانین و شرایط مدرسه با پیش‌دبستانی متفاوت است.این مشاور تصریح کرد: صحبت منطقی و عاقلانه پدر و مادر با کودک از جمله بازگو کردن فواید درس و مدرسه، یافتن دوست در مدرسه، نقل خاطرات خوب از مدرسه رفتن خودشان و ... در صورتی که معقول و واقع‌بینانه باشد، در کاهش اضطراب کودک مؤثر است.وی به حضور پدر یا مادر در روزهای نخست در مدرسه اشاره و بیان کرد: اگر کودک از طریق والدین با معلم خود آشنا شود قطعاً ارتباط بهتری با او برقرار می‌کند، ضمن اینکه حضور والدین در حیاط مدرسه و همراهی با کودک در روزهای نخست و تا عادی شدن رفتار کودک، ممکن است ضروری باشد.حیدری خواب کافی و منظم کلاس‌اولی‌ها را مورد تأکید قرار داد و افزود: کمبود خواب خود عاملی استرس‌زا است بنابراین پدر و مادر باید به خواب کافی کودکشان در روزهای نخست مدرسه دقت داشته باشند.وی در پایان استفاده از جایزه و ابزار تشویقی را یکی دیگر از روش‌های کاهش اضطراب کودک دانست و گفت: والدین و معلم می‌توانند با استفاده از مقوله تشویق تا حدود زیادی مشکل ترس از مدرسه را در کودک کاهش دهند.
ارسال دیدگاه