پرونده ویژه/*محمدرضا سلمانی عبیات

نهضتی در وجدان بشریت 

برهه زمانی روزهای حضور امام حسین (ع) در مکه مکرمه از جهت تاریخی به رغم اینکه ۱۵۲ روز به طول انجام می دهد ولی اسناد تاریخی کمتری را به خود اختصاص داده است . 

کد مطلب: ۹۵۳۰۵۸
لینک کوتاه کپی شد
نهضتی در وجدان بشریت 

بخش دوم

بدون شک این برهه زمانی سرشار از وقایع مهم و گفتگوها پر اهمیت بوده است زیرا که این شهر محل اجتماع عمره گزاران و حجاج بیت الله الحرام می باشد .

امام حسین (ع) در سال ۶۰ هجری و پس از مرگ معاویه و به دلیل اعلان رسمی مخالفت خود با بیعت یزید به مکه مکرمه مهاجرت کرد . ایشان در روز سوم شعبان سال ۶۰ هجری وارد مکه مکرمه شد و پس از ۱۵۲ روز حضور در آن در ۸ ذی الحجه مکه را به مقصد کوفه ترک کرد .

استقرار طولانی مدت امام حسین (ع) در مکه نسبت به عمر مندان زیاد این نهضت ، باعث می شود تا به دنبال بسیاری از نکات مهم در این مدت زمانی باشیم .

این در حالی است که اگر این مدت زمانی را با ۳ برهه زمانی دیگر یعنی زمان ؛ حضور در مدینه ؛ و مسیر حرکتی و حضور در کربلا مورد مقایسه قرار دهیم ؛ به نسبت آثار کمتری به ثبت رسیده است .

به طور کلی حضور امام را در مکه مکه میتوان در ۶ بخش دسته بندی کرد :

۱.تبیین اهداف قیام از سوی امام در بین نخبگان و همه ی حجاج

۲.واکنش استاندار مکه و واکنش های عبیدالله بن زیاد

۳.تلاش برخی از نخبگان جامعه برای منصرف کردن امام از قیام و حرکت به سوی عراق

۴. هجوم نامه های کوفیان و نامه های امام علیه السلام به کوفه و بصره

۵. اعزام مسلم بن عقیل به کوفه

۶. خطبه ها و وصیت های آخرین امام حسین (ع)


به گفته شیخ مفید (ره) در کتاب الارشاد جلد ۲ صفحه ۲۲۳ هنگامی که امام حسین (ع) وارد مکه شد مورد استقبال مردم قرار گرفت و همگان از همه جهات به دیدار او می شتافتند .

حضور امام حسین (ع) در مکه مکرمه گرچه که برای حاجیان و محبین اهل بیت (ع) بسیار ارزشمند و حائز اهمیت بود اما ، برای ۲ گروه گران تمام شد .

یزید و فرماندار او در مکه عمرو بن سعید بن عاص از یک جهت و عبدالله بن زبیر از جهت دیگر با حضور امام حسین (ع) قافیه بازی را باختند ؛ چرا که شخصیت امام حسین (ع) شخصیتی بود که تمام تبلیغات سوء را نقش بر آب می کرد .

یزید بن معاویه به مکه با دید شهری می نگرید که محل و ملجاء کسانی شده بود که دست از بیعت با او کشیده بودند و رسما و علنا بانگ مخالفت با او را سر می دادند .

از نگاه دیگر عبدالله بن زبیر به هوای یارگیری در مکه و آغاز خلافتی زبیری به مکه نقل مکان کرده بود که ورود امام حسین (ع) در این شهر همه ی این نقشه را تحت تاثیر قرار میداد .

امام حسین(ع) هنگام حضور در مکه نامه های زیادی را هم دریافت و هم ارسال کرد . گرچه که مخاطبان از نامه های کوفیان آگاهی نسبی دارند و اما نکته حائز اهمیت در این زمینه آن است که امام نامه ای را خود شخصا خطاب به بزرگان بصره می نویسد !

این در حالی است که چه در مدینه و چه در مکه هیچ نامه ای از طرف بصریان به امام حسین (ع) ارسال نشده است . بدون شک دلیل آن میزان تاثیرگذاری این دو شهری است که به دور از تسلط کامل بنی امیه همیشه پای ثابت نهضت های انقلابی بود اند .

امام حسین علیه السلام در این نامه و خطاب به اشراف بصره می نویسد :

ما ، خاندان او، نزدیکان او، جانشینان او و وارثانش بودیم و سزاوارترینِ مردم به جانشینى او در میان مردم هستیم. دیگران ، این مقام را براى خود گرفتند و ما بِدان ، تن دادیم و از اختلاف ، پرهیز کردیم و آرامش را دوست داشتیم. ما مى دانیم که در این مقام ، از دیگرانى که آن را به دست گرفتند ، سزاوارتریم. [گذشتگان،] رفتارى نیک داشتند و به اصلاح پرداختند و در طلب حقیقت بودند . خداوند ، آنان را بیامرزد و ما و آنان را مشمول غفران خود سازد! اینک ، فرستاده ام را به همراه این نامه به سوى شما مى فرستم و شما را به کتاب خدا و سنّت پیامبر صلى الله علیه و آله فرا مى خوانم . به راستى که سنّت ، از میان رفته است و بدعت ها زنده شده اند . اگر سخنم را بشنوید و از فرمانم پیروى کنید ، شما را به راه درست ، هدایت مى کنم. سلام و رحمت خدا بر شما باد

تاریخ الطبری : ج 5 ص 357 ، البدایة والنهایة : ج 8 ص 157

هر یک از بزرگان بصره که این نامه را خواند ، آن را پنهان کرد ، بجز مُنذِر بن جارود که گمان بُرد این از نیرنگ هاى عبید اللّه است . از این رو ، فرستاده امام علیه السلام را به همراه نامه در شبانگاهى که صبحش عبید اللّه مى خواست به کوفه برود، نزد وى آورد و نامه را براى عبید اللّه خواند. عبید اللّه ، گردن فرستاده حسین علیه السلام را زد .

*پزوهشگر تاریخ اسلام و تشیع

ارسال دیدگاه

پربازدیدترین ها
آخرین اخبار