چرایی تمایل نداشتن جوانان به ازدواج به روایت رئیس انجمن مددکاری اجتماعی

سید حسن موسوی‌چلک همزمان با روز خانواده و تکریم بازنشستگان به موضوع تمایل نداشتن جوانان برای تشکیل خانواده و کاهش آمار ازدواج اشاره کرد و گفت: «اگر نیم‌نگاهی به ثبت ازدواج‌های دائمی در کشور بیندازیم، مشخص است که طبق آماری که سازمان ثبت احوال ارائه کرده است سال 97 نسبت به 96 بیش از 9 درصد و در سال 96 نسبت به 95 بیش از 13 درصد تغییرات منفی در ازدواج صورت گرفته است و تعداد ازدواج‌های ثبت‌شده نسبت به سال قبلش کمتر شده است. این روند چندین سال است که در کشور شکل گرفته است.»

قانون تسهیل ازدواج جوانان نتوانسته است تغییری در روند افزایش ازدواج بدهد

رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران ادامه داد: «برای اینکه بتوان بخش تشکیل خانواده را مدیریت کرد سیاست‌های کلی خانواده ابلاغ می‌شود، سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغ می‌شود و حتی در بخشی از سیاست‌های کلی سلامت و قانون برنامه ششم توسعه نیز به طور مستقیم و غیر مستقیم موضوع ازدواج و خانواده مورد توجه قرار می‌گیرد اما علی‌رغم همه این موارد، ازدواج روندی کاهش دارد. در واقع بعضی از این سیاست‌ها در کشور که تبدیل به قانون شده است مثل قانون تسهیل ازدواج جوانان در عمل نتوانسته است تغییری در روند افزایش ازدواج بدهد که دلایل متعددی دارد.»

وی افزود: «بخشی از دلیل کاهش ازدواج، نگرانی نسبت به آینده است و کسی نمی‌تواند منکر این موضوع شود. افرادی که درباره آینده نگران باشند تن به ازدواج نمی‌دهند مگر اینکه تحت فشار قرار بگیرند. بخش زیادی از تن ندادن به ازدواج اقتصاد است، کسی نمی‌تواند منکر آن شود. اخیرا از رئیس اتحادیه لوازم خانگی سوال پرسیده شد که حداقل پول برای جهیزیه دست پایین چقدر است حدود 40 میلیون تومان را اعلام کرده بود اما این عدد مورد تمسخر عده‌ای قرار گرفته چون معتقدند عدد خیلی بالاتر از آن است.»

موسوی‌چلک ادامه داد: «البته در موضوع ازدواج فقط جهیزیه نیست بلکه مسکن دغدغه‌ای جدی است و اکنون افرادی که شغل هم داشته باشند، باید چند درصد حقوقشان را برای اجاره مسکن بگذارند. بالاخره اقتصاد تعیین کننده است و شغل پایدار می‌تواند نقطه قوتی برای تشکیل یک زندگی مشترک باشد.»

این مددکار اجتماعی گفت: «اکنون این باور که چرا یک نفر دیگر را گرفتار کنم در حال تبدیل به باور نهادینه‌شده در ذهن جوانان است. علاوه بر مواردی که گفته شد عده‌ای از جوانان نمی‌خواهند مسئولیت تشکیل خانواده را بپذیرند. حتی افرادی هستند که تمکن مالی هم دارند اما تن به ازدواج نمی‌دهند به این دلیل که نمی‌خواهند مسئولیت را بپذیرند.»

وی با بیان اینکه نتیجه تمایل نداشتن به تشکیل خانواده می‌تواند منجر به پایین آمدن نرخ باروری در کشور شود، گفت: «با توجه به روندی که در کشور وجود دارد و جمعیت به سمت سالمندی می‌رود و دو دهه است که کارشناسان این حوزه اعلام می‌کنند. طبیعتا آنچه هرم سنی جمعیت را متعادل می‌کند تشکیل خانواده دائم و تولید نسل است. بخشی از کاهش باروری به این دلیل است که ازدواجی صورت نمی‌گیرد. برخی آمارها می‌گوید 10 و برخی می‌گوید 11 میلیون نفر در سن ازدواج وجود دارد که اگر ازدواجی صورت بگیرد در ترکیب جمعیتی ایران تحول ایجاد خواهد کرد.»

موسوی چلک خاطرنشان کرد: «نمی‌توان خیلی به جوانان ایراد گرفت چون بالاخره باید مسایل اطمینان بخشی وجود داشته باشد که برای تشکیل زندگی مشترک از طریق ازدواج دائم انگیزه داشته باشند.»

رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران در پاسخ به این پرسش که در آینده با چه خانواده‌ای روبه‌رو خواهیم بود. بیان کرد: «بالاخره تغییر ساختاری در درون خانواده شکل گرفته است و امیدوارم که به سمت خانواده تک‌نفره نرویم. گرچه آمار افرادی که تجرد قطعی دارند، نگران کننده است و علتش برگرفته از نبود تمایل به ازدواج است اما امیدوارم به جایی نرسیم که زندگی تجردی به عنوان باور فراگیر و نهادینه در جامعه شکل بگیرد.»