حکیم‌زاده: نباید بین اجرای برنامه‌ها، تربیت معلم و تولید محتوای آموزشی فاصله وجود داشته باشد

مراسم امضای تفاهم‌نامه بین معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با دانشگاه فرهنگیان، عصر دیروز با حضور معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش، مدیران کل این معاونت و رئیس دانشگاه فرهنگیان و جمعی از معاونانش در معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش برگزار شد.

رضوان حکیم‌‌زاده، معاون ابتدایی وزیر آموزش و پرورش در این مراسم مأموریت اصلی دانشگاه فرهنگیان را تأمین نیروی مورد نیاز برای آموزش و پرورش دانست و گفت: «این ماموریت بر هر اصلی ارجحیت دارد و هیچ مورد دیگری نباید این مأموریت خطیر را تحت‌الشعاع قرار دهد. یکی از دلایلی که باعث شده امروز با کاهش پرورش معلم روبرو شویم انحراف از این ماموریت و پرداختن صرف به کارهای پژوهشی و تولیدات علمی در دانشگاه فرهنگیان است. این کار در جای خود بسیار خوب است ولی در دانشگاه‌های دیگر نیز انجام می‌شود. نتیجه این کار انحراف در ماموریت اصلی دانشگاه فرهنگیان شد و در نتیجه با کمبود معلم روبرو شدیم.»

او ادامه داد: «مشکل دیگر این بود که وقتی دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی زیر چتر آموزش‌عالی قرار گرفتند خیلی‌ها تصور کردند که همه چیز دانشگاه فرهنگیان باید شبیه دانشگاه‌های دیگر باشد و به جای این‌که ظرفیت دانشگاه فرهنگیان را برای تربیت معلم دوره ابتدایی به کار بگیریم، دوره‌های دکترا بدون آماده شدن پیش‌نیازها شکل گرفت و این نگاه منفی را به‌وجود آورد که دانشگاه فرهنگیان بدون در نظر گرفتن استانداردها مشغول به فعالیت است.»

حکیم‌زاده خطاب به رئیس دانشگاه فرهنگیان گفت: «خواهش من از شما این است که براساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که اولویت در تخصیص منابع را به دوره ابتدایی اختصاص داده است و نگاه تخصصی به این دوره دارد، عمل کنید و این اولویت را در دانشگاه فرهنگیان نیز تعریف کنید و حداکثر ظرفیت این دانشگاه را برای تربیت معلم دوره ابتدایی قرار دهید. اگر ما در حوزه معلم ابتدایی با معلم بی‌انگیزه یا کمبود معلم مواجه باشیم خروجی آن برای دوره متوسطه نیز مناسب نیست و در نهایت برای آموزش‌عالی نیز این خروجی قابل قبول نخواهد بود.»

معاون وزیر آموزش و پرورش گفت: «ما از این که دوره آموزش معلم ابتدایی در دانشگاه فرهنگیان کوتاه‌تر شود حمایت کردیم اما بعد از آن یک هجمه رسانه‌ای علیه ما شکل گرفت که شما بر چه اساس گفته‌اید که این دوره باید کوتاه‌تر شود؟»

او ادامه داد: «من در جواب این هجمه‌ها گفتم به جای این‌که از آموزش‌یاران نهضت سواد آموزی و یا کسانی که مشکل استخدامی دارند، در آموزش ابتدایی استفاده کنیم، دوره آموزش معلم دانشجو‌های دوره ابتدایی کوتاه‌تر شود و آن‌ها در حین کار کردن با حضور در کلاس‌ها و کارگاه‌های توانمندسازی، آموزش ببینند.»

حکیم‌زاده به تعامل بین دانشگاه فرهنگیان و معاونت آموزش ابتدایی آموزش و پرورش اشاره کرد و گفت: «برنامه درسی دانشجو معلمان آموزش ابتدایی همیشه یکی از دغدغه‌های مهم ما بوده است، ما نگران این هستیم که بین اجرا، تربیت معلمان و تهیه و محتوای کتاب درسی فاصله وجود داشته باشد. سازمان پژوهش مشغول نوشتن کتاب‌های درسی باشد، دانشگاه فرهنگیان بدون توجه به آن در حال تربیت معلم باشد و معاونت آموزش ابتدایی که مجری اجرای این مسائل است هیچ دخالتی در این پروسه نداشته باشد معلمانی وارد مدرسه می شوند که آموزش آن‌ها هیچ سنخیتی با برنامه‌های آموزش و پرورش ندارد.»

او ادامه داد: «اتفاق خوبی که در رفع این نگرانی افتاد این بود که مسئولیت بازنگری برنامه‌های کارشناسی دوره ابتدایی بر عهده ما گذاشته شد. ما در این بازنگری باید به سمتی برویم که اگر می‌گوییم معلم ما باید تکالیف مهارت‌محور را جایگزین مشق شب کند و با زبان ادبیات و هنر برای تربیت و یاددهی استفاده کند، این‌ها در دانشگاه فرهنگیان به معلمان ما آموزش داده شود.»

حکیم‌زاده به 49 هزار کلاس درس چندپایه در کشور اشاره کرد و گفت: «تقاضای ما از شما این است که در دانشگاه فرهنگیان گرایش آموزش معلم برای کلاس چندپایه بگذارید و معلمان را برای تدریس در چنین کلاس‌هایی آماده کنید.»

معاون وزیر آموزش و پرورش گفت: «ما بیشتر از آموزش دانش‌های جدید به معلمان، به تغییر در نگرش آن‌ها نیازمندیم. در مدتی که برنامه‌های تحولی در آموزش و پرورش در حال اجرا است بیشترین مانع بر سر راه ما همین نگرش‌های سنتی است و تا این تغییر در نگرش رخ ندهد ما در اجرای برنامه‌ها به مشکل خواهیم خورد، امیدوارم که این تغییر در نگرش‌ها نیز در کنار برنامه‌های درسی در دستور کار دانشگاه فرهنگیان قرار گیرد.»

حکیم زاده در ادامه به اهمیت دوره پیش‌دبستانی اشاره کرد و گفت: «امروز همه پژوهش‌های علمی در زمینه‌های مختلف در دنیا به اهمیت این دوره اذعان دارند. این زیبنده نظام آموزشی ما نیست که بسیاری از کودکان ما دوره پیش‌دبستانی تخصصی را طی نکنند. البته در سال‌های اخیر با کمک دولت در بسیاری از نقاط محروم مراکز پیش‌دبستانی دایر کرده‌ایم ولی واقعیت این است که ما به شدت با کمبود مربی تخصصی در دوره پیش‌دبستانی مواجه هستیم.»

او ادامه داد: « چرا باید دوره‌ای که شخصیت کودکان این سرزمین را شکل می‌دهد به مربیانی واگذار شده که تخصص لازم در این حوزه را ندارند. در حادثه آتش‌سوزی مرکز پیش‌دبستانی زاهدان وقتی با مربیان آن مرکز صحبت می‌کردم یک نفر از آن‌ها در دانشگاه شیمی و دو نفر دیگر مترجمی زبان انگلیسی خوانده بودند. دانشگاه فرهنگیان می‌تواند با یک دوره 2 ساله معلم پیش‌دبستانی تربیت کند. خواهش من این است که آموزش مربی پیش‌دبستانی را به عنوان یک رشته مستقل در دانشگاه فرهنگیان در نظر بگیرند.»

حکیم‌زاده یکی دیگر از چالش‌های آموزش ابتدایی اجرای شتاب‌زده طرح 6.3.3 دانست و گفت: «اضافه شدن پایه ششم به دوره ابتدایی، چالش‌های زیادی در معاونت آموزش ابتدایی به وجود آورد. کودکانی که در این پایه تحصیل می‌کنند نمی دانند کودک محسوب می شوند یا نوجوان؟ درس‌های آن‌ها در دوره ششم تخصصی شده‌ است اما معلم دوره ابتدایی آموزش لازم را برای تدریس این دروس ندیده‌‌اند. در حال‌حاضر بین برنامه‌های تربیت معلم دوره ابتدایی و نیازهای تخصصی برنامه درسی پایه ششم هم‌خوانی وجود ندارد. خوشبختانه کارگروهی متشکل از دانشگاه فرهنگیان، سازمان پژوهش و معاونت آموزش ابتدایی برای حل این معضل تشکیل شده است.»

حسین خنیفر، رئیس دانشگاه فرهنگیان نیز در ادامه این نشست با اشاره به تاریخچه شکل‌گیری دانشگاه تربیت معلم بر ضرورت بازنگری در برنامه، محتوا و روش‌های آموزش در دانشگاه فرهنگیان تاکید کرد و گفت: «افراد تربیت شده در مراکز تربیت معلم در مقایسه با تحصیل‌کردگان سایر دانشگاه‌ها از آمادگی، توانایی و انگیزه بالاتری برای کار معلمی برخوردار هستند.»

او مأموریت اصلی دانشگاه فرهنگیان را تربیت نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش دانست و گفت: «تربیت معلم برای دوره ابتدایی افتخار بزرگی برای دانشگاه فرهنگیان است. امروز حدود 60 درصد دانشجویان مربوط به دوره ابتدایی است و ما به این مساله افتخار می‌کنیم.»

خنیفر گفت: « امروز تعامل خوب و اثربخشی بین دانشگاه و معاونت آموزش و ابتدایی وجود دارد و ما از توانایی‌های علمی دکتر حکیم‌زاده، در بازنگری برنامه درسی دوره ابتدایی بهره‌مند هستیم.»

در ادامه طاهر روشندل، معاون‌ آموزشی دانشگاه فرهنگیان درباره اقدامات این دانشگاه در بازنگری رشته، عناوین دروس و سرفصل دروس اشاره و بر ضرورت تعامل بیشتر دانشگاه فرهنگیان و حوزه‌های اجرایی آموزش و پرورش تأکید کرد. او گفت: «حاصل این تعامل تربیت معلم کامل است.»