راه طولانی زنان روستایی برای راهیابی به چرخه بازارکار نوین

از زنان روستایی به عنوان ستون معیشت پایدار و تامین امنیت مواد غذایی برای خانواده و جامعه یاد می‌شود. نقش آنان نه تنها برای پیشرفت خانواده‌های روستایی و اقتصاد محلی بلکه برای اقتصاد ملی نیز با سهیم شدن در زنجیره‌های دادوستد حائز اهمیت است. زنان روستایی، در عرصه کار همواره از تاثیرگذارترین افراد در تولیدات روستایی به‌شمار می‌روند و نقش بسزایی در افزایش امنیت غذایی، توسعه روستایی و کاهش فقر دارند تا آنجا که می‌توان گفت توانمندسازی زنان روستایی با بهبود معیشت روستا، رونق تولید ملی، احیای روستاها و کاهش مهاجرت به شهر رابطه مستقیمی دارد. بنابراین برای رسیدن به توسعه باید توانمندسازی روستاییان در اولویت قرار بگیرد و از آنجا که اقتصاد روستاها در دستان زنان می‌چرخد، باید برای آنان برنامه‌ریزی کرد.

در سال‌های اخیر برنامه‌های زیادی از جمله تشکیل نمایشگاه‌های محصولات روستایی و تشکیل کارگروه زنان روستا و عشایر به منظور توانمندسازی زنان روستایی انجام شده است اما امروزه که صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات با رشد فزاینده‌ای در حال توسعه است و با ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات به زندگی و ایجاد تحولات در زندگی انسان، فرصت‌های جدیدی در بازار کار و اشتغال فراهم شده است به طوری که کسب‌وکارهای نوین و اشتغال از طریق فضای مجازی وارد خانواده‌های شهری شده است. بنابراین ضرورت دارد توانمندسازی زنان روستایی از طریق فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز در اولویت قرار بگیرد.

توان‌افزایی زنان روستایی از طریق فناوری اطلاعات و ارتباطات طرحی است که هم‌اکنون در دستور کار وزارت ارتباطات، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و نهادهای ذی‌ربط قرار دارد. معصومه ابتکار، معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده که نقش زنان روستایی را در حفظ سنت و فرهنگ‌های بومی و محیط زیست غیرقابل انکار می‌داند به پانا درباره این طرح می‌گوید: کارگروه زنان روستایی و عشایر برنامه‌هایی را در حوزه توانمندسازی زنان روستایی دنبال می‌کند و ضرورت دارد که اعضای این کارگروه با بررسی سیاستگذاری و برنامه‌ریزی‌های مدون برای هم‌افزایی، اصلاح قوانین و تدوین آیین‌نامه و قوانین مورد نیاز آماده شوند.

به گفته ابتکار، زنان روستایی درک عمیقی از طبیعت و منابع طبیعی دارند و این نگاه عمیق به توسعه پایدار روستاها کمک می‌کند و توان‌افزایی زنان در تولید محصولات سالم، کاهش استفاده از سموم و استفاده بهینه از آب، کلید موفقیت ما در نقش کشاورزی است.

معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده در پاسخ به اینکه چه برنامه‌ای برای توسعه فعالیت‌های زنان روستایی در کشور در دستور کار معاونت زنان است، توضیح می‌دهد: دسترسی زنان به تسهیلات یکی از موضوعاتی است که باید برای فعالیت آنان در نظر گرفت، البته اکنون مقدمات اولیه برای تسهیلات زنان روستایی فراهم شده است اما کافی نیست و راه طولانی برای تحقق اهداف وجود دارد.

او درباره طرح توان‌افزایی زنان روستایی از طریق فناوری اطلاعات و ارتباطات بیشتر توضیح می‌دهد و می‌گوید: این طرح برای افزایش مهارت زنان روستایی و در حوزه کارآفرینی و بازاریابی در دستور کار است. یکی از کاربردهای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات اشتغال‌زایی بالا برای بانوان است. این صنعت می‌تواند زیرساخت خوبی برای رشد بانوان باشد. بخشی از وظایف امور معاونت زنان و ریاست جمهوری توانمندسازی زنان در مناطق روستایی است.

به گفته ابتکار، فناوری اطلاعات باعث توانمندسازی زنان روستایی شده است و طرح توان‌افزایی زنان روستایی از طریق فناوری اطلاعات و ارتباطات برای دومین بار در روستای ورکانه در استان همدان در اواخر مهرماه امسال کلید خورد.

برای بهبود وضع روستاییان و ارتقای وضع معیشت آنها، خدمات پایه از جمله آموزش، بهداشت و توجه به کشاورزی، گردشگری، صنایع دستی و تولیدات روستایی و توجه به زنان و نقشی که زنان در تولید و روستا دارند از برنامه‌های کلیدی دولت دوازدهم است که ابتکار در این‌باره می‌گوید: دولت برای این موارد برنامه‌های خاصی را در دستور کار قرار دارد که یکی از برنامه‌های در دست اجرا موضوع استفاده از فناوری‌های نوین برای آموزش و کارآفرینی زنان روستایی است.

او ادامه می دهد: آی‌.تی. و آی‌.سی‌.تی. زیرساختی هستند تا زنان روستایی به صورت مستقیم و بدون دخالت دلال محصولات خود را به فروش برسانند و استفاده از ظرفیت این حوزه باعث رونق بخشی گردشگری کشور می‌شود.

حمایت از آموزش دختران به ویژه دختران روستایی در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات در راستای اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد برای دستیابی به برابری جنسیتی و توانمندسازی تمام دختران است. بنابراین ایجاد تعادل نسبی جنسیتی برای فرصت‌های شغلی در سطوح میانی و بالاتر می‌تواند سکوی پرشی برای دستیابی زنان روستایی به پیشرفت و توسعه سرمایه انسانی باشد. این موضوع را ابتکار نیز تأیید می‌کند و می‌گوید: یکی از ویژگی‌های انقلاب دیجیتال، رفع تبعیض و جنسیت‌گرایی است و کشور ایران از جایگاه خوبی در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات قرار دارد که دسترسی یکسان و عدالتی که با انقلاب دیجیتال برقرار می‌شود کمک بزرگی به هم‌افزایی زنان می‌کند.

او تأکید می‌کند یکی از تکالیف اساسی کشور در قانون اساسی و ماده ۱۰۱ برنامه ششم توسعه موضوع عدالت است و یکی از ابعاد عدالت، عدالت جنسیتی است چراکه ایجاد فرصت‌های برابر برای زنان و مردان بسیار اهمیت دارد.

ابتکار افزود: در معاونت امور زنان ریاست‌جمهوری، در حال تدوین شاخص‌هایی برای توان‌افزایی بانوان هستیم که یکی از این شاخص‌ها میزان بهره‌مندی زنان از فناوری اطلاعات است. فناوری اطلاعات یکی از ابزارهای قابل‌توجه دولت برای دستیابی به عدالت جنسیتی است چراکه با افزایش ضریب نفوذ اینترنت شکاف جنسیتی برای دسترسی به آن در شهرها و سپس در روستاها از بین می‌رود که باید برای تحقق آن تلاش بیشتری شود.