هشتم مرداد ، سالروز بزرگداشت شیخ شهاب الدین سهروردی

شهاب‌الدین سهروردی در سال ۵۴۹ هجری قمری در دهکده سهرورد از توابع شهرستان خدابنده واقع در استان زنجان ایران متولد شد.

وی تحصیلات مقدماتی را که شامل حکمت ، منطق و اصول فقه بود در نزد مجدالدین جیلی استادِپ فخر رازی در مراغه آموخت و در علوم حکمی و فلسفی سرآمد شد .

سهروردی بعد از آن به اصفهان ، که در آن زمان مهم‌ترین مرکز علمی و فکری در سرتاسر ایران بود ، رفت و تحصیلات خود را در محضر ظهیرالدین قاری به نهایت رسانید.

شهاب‌الدین سهروردی پس از پایان تحصیلات رسمی ، به سفر در داخل ایران پرداخت و از بسیاری از مشایخ تصوف دیدن کرد. در واقع، در همین دوره بود که سهروردی شیفته راه تصوف گشت و دوره‌های درازی را به اعتکاف و عبادت و تفکر گذراند.

در همین سفر ها ملک ظاهر که محبت شدیدی نسبت به صوفیان و دانشمندان داشت، مجذوب این حکیم جوان شد و از وی خواست که در دربار وی در حلب ماندگار شود. شیخ شهاب‌الدین سهروردی نیز که عشق شدیدی نسبت به مناظر آن دیار داشت ، شادمانه پیشنهاد ملک ظاهر را پذیرفت و در دربار او ماند.در همین شهر حلب بود که وی کار بزرگ خویش ، یعنی ، حکمه الاشراق را به پایان برد.

سرانجام به دستاویز آن که او سخنانی برخلاف اصول دین می‌گوید ، از ملک ظاهر خواستند که شیخ شهاب‌الدین سهروردی را به قتل برساند. چون وی از اجابت خواسته آن‌ها خودداری کرد ، به صلاح الدین ایوبی ، پدر ملک ظاهر شکایت بردند. متعصبان او را به کافر شدن متهم کردند و علمای حلب خون او را مباح شمردند. صلاح‌الدین که به تازگی سوریه را از دست صلیبیان بیرون آورده بود و برای حفظ اعتبار خود به تایید علمای دین احتیاج داشت ، ناچار در برابر درخواست ایشان تسلیم شد.

به همین دلیل، پسرش ملک ظاهر تحت فشار قرار گرفت و ناگزیر سهروردی را در ۵۸۷ هجری قمری به زندان افکند و شیخ همان جا از دنیا رفت. شهاب‌الدین سهروردی در هنگام مرگ، ۳۸ سال داشت و مزار ایشان در مسجد امام سهرودی شهر حلب می‌باشد.

شیخ شهاب‌الدین سهروردی مکتب فلسفی اشراق را بوجود آورد و بعد از مرگش وسعت یافت. سهروردی را رهبر افلاطونیان جهان اسلام لقب داده‌اند. او خود فلسفه‌اش را حکمت اشراق نامیده بود که به معنای درخشندگی و برآمدن آفتاب است .

کتاب حکمه الاشراق مهم ترین اثر فلسفی سهروردی در واقع به نظریهٔ ابن سینا برای تاسیس حکمت مشرقی جامعه عمل پوشاند.

شیخ شهاب الدین یحیی سهروردی به فارسی نیز شعر گفته‌ و اشعار زیادی از او به زبان عربی در دست است و اشعار فارسی او بیشتر قطعه و دوبیتی هستند که برخی از آن‌ها در متن داستان‌های فلسفی کوتاه او آمده‌اند.

/ خبرنگار : ریحانه فتحی /