رئیس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی: کنکور سد اساسی برای تنوع‌بخشی به برنامه درسی است
تهران (پانا) -معاون موسسه پژوهشی حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری کنکور را سدی در برابر تنوع‌بخشی به برنامه درسی دانست و از تغییر نوع مطالبه خانواده‌ها از مدارس خبر داد.
حجت‌الاسلام علی ذوعلم در برنامه تلویزیونی پرسشگر یکی از مشکلات را در بررسی مسائل آموزش و پرورش محافظه‌کاری دانست و گفت: «فرصت‌های زیادی از دست رفته و هیچ چیز مهم‌تر از آموزش و پرورش نیست. سند تحول چکیده دیدگاه‌های فلسفی، فکری، روانشناختی و جامعه شناختی ماست و مهجور مانده است.»
رئیس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: «کتب درسی ما کارکرد لازم را ندارند متاسفانه برنامه‌ریزی کلان آموزشی و درسی ما دچار کاستی‌هایی است که یک علت آن عدم تطابق کامل با سند تحول بنیادین است. یک وجه مبانی نظری سند تحول که باید در عمل پیاده شود همان برنامه درسی است که در واقع نقشه راه محتوایی سند تحول محسوب می‌شود.»
ذوعلم همسو‌سازی برنامه‌ریزی کتاب‌های درسی با سند در هفت، هشت سال گذشته را ضروری دانست و گفت: «به عنوان مثال حکمت و تفکر و مانند آن که قبلا کمرنگ بود وارد محتوای درسی شد، اما هنوز به آن اندازه که باید باشد نیست. انتظار از سند تحول در برخی بخش‌ها انتظار غیرمعقولی است. در حالی که سند تحول یک دیدگاه مبنایی است و باید براساس آن دانش و برنامه تولید شود، فرایندی که باید استمرار یابد.»
او به روند تدوین زیرنظام برنامه درسی اشاره کرد و گفت: «در برنامه درسی برای ارتباط با کف مدرسه کارگروه‌های استانی و ستادی شکل گرفت؛ بررسی و احصای خلأها و چالش‌ها برای ما بسیار مهم بود و تجارب ملی را در طراحی برنامه درسی مورد توجه قرار دادیم.»
ذوعلم از طراحی یک الگو براساس مبانی اعتقادی و فلسفی خبر داد و گفت: «نیاز به دانش‌آموزان اهل خرد، تعقل و تفکر و پرسشگری داریم. چون پرورش قدرت تحلیل و تفکر کمرنگ است، بچه‌های ما با یک نمایش ساده فریب می‌خورند و بررسی نمی‌کنند آینده اعمال و رفتارشان چیست. اگر می‌خواهیم بچه‌ها به خداوند و حقیقت گرایش یابند و به خودباوری برسند باید معرفت، شناخت، اخلاق و توانمندی‌های عملی را مورد توجه قرار دهیم.»
معاون موسسه پژوهشی حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری به رویکرد تفکیک حیطه‌های شناختی، عاطفی و عملی از یکدیگر اشاره کرد و گفت: «مبانی انسان شناختی که در سند تحول مطرح شد را در برنامه درسی ملی لحاظ کردیم. در برنامه درسی این نگاه وجود داشت که باید در ارتقای جایگاه مدرسه اهتمام داشته باشیم. به همین خاطر بحث "مدرسه زندگی" مطرح شد که باید تحقق میافت و به عنوان گفتمان مطرح می‌شد اما کمرنگ شد و باید دوباره آن را احیا کنیم. همچنین تمرکزگرایی باید کاهش یابد و بخشی از محتوای درسی در استان و بخشی در مدرسه تدوین شود. حلقه طراحی بین برنامه درسی و مدرسه مفقوده است و دچار کاستی‌هایی هستیم.»
این استاد دانشگاه گفت: «در برنامه درسی ملی کاهش تمرکزگرایی و افزایش اختیارات از سوی مدارس و معلمان را مورد تاکید قرار دادیم. باید برای ارتقای توانمندی مدیریتی معلمان و کادر مدرسه هم کار کنیم؛ به همان اندازه که روی توانمندی دانش آموزان تمرکز داریم.»
او درباره آزادسازی بخشی از تعیین محتوای برنامه درسی گفت: «واگذاری تدوین بخشی از برنامه درسی به سطح استان‌ها نیازمند مقدماتی است و بعد از بررسی امکانات و شرایط استان‌های داوطلب است. چندسال قبل این طرح برای دروس عربی و حرفه‌و‌فن پیاده شد و بسیاری از کارشناسان برای آن زحمت کشیدند، اما به علت فقدان خودباوری و سازوکارهای لازم به کندی پیش رفت و موفق نشد.»
ذوعلم بر واگذاری تدوین 20درصد از ظرفیت کل تدوین محتوای درسی به استان‌ها در برنامه درس ملی تاکید کرد و گفت: «منتهی باید واقع‌گرا بود و ظرفیت‌های استان‌ها را مورد توجه قرار داد. برای شکل‌گیری کارگروه طراحی طرحواره‌ها و سازوکارهای لازم در استان‌ها به دو سه سال تلاش جدی نیاز داریم.»
او ادامه داد: «مخاطبان ما توجه کنند اگر تفاوت دیدگاه جزیی در برنامه‌ریزی درسی وجود دارد مشکل اصلی نیست و اشکال اصلی نگاه دستگاه کلان قوه مجریه به بحث تعلیم و تربیت است. رئیس جمهور به سخنرانی روز معلم و ابتدای سال تحصیلی اکتفا می‌کنند و جلسات شورای عالی بدون حضور رئیس شورا برگزار می‌شود. در حالی که آموزش و پرورش مهمترین دستگاهی است که حاکمیت اسلامی باید برای رسیدن به اهداف متعالی به آن اهتمام داشته باشند. این یک درد از درون است. شکل‌گیری نهادی به عنوان شورای عالی تربیت را پیشنهاد کردند اما هنوز شورای عالی انقلاب فرهنگی به طور جدی وارد مقوله تربیت نشده است.»
ذوعلم در پایان کنکور را سد اساسی برای تنوع بخشی به برنامه درسی دانست و ادامه داد: «باید نوع مطالبه خانواده‌ها از مدرسه تغییر کند. اکنون اگر معلم ریاضی به کلاس نیاید اعتراض می‌کنند، اما معلم حرفه‌و‌فن نیاید مهم نیست و حتی می‌گویند دروس دیگر را حذف کنید و کلاس ریاضی بگذارید که در کنکور مهم است. همچنین اعمال فشارها حرکت آموزش و پرورش را درباره حذف آزمون سمپاد کند کرد، کنکور نگاه سطحی و ویترینی به دانش دارد.»
ارسال دیدگاه