نجفی توانا، روانشناس: لمپنیسم، عقده‌گشایی برای دیده شدن است

قتل وحید مرادی، شرور با سابقه‌ای که قدرت‌نمایی می‌کرد و درنهایت دستش به خون یکی از دوستانش در یک مهمانی آلوده شد، مبحث لمپنیسم یا به اصطلاح، اراذل و اوباش را دوباره در جامعه مطرح کرد. دکتر داود نجفی‌توانا، روانشناس، درباره او و شخصیت‌های دیگری که این روزها، هم در کوچه و خیابان و هم در فضای مجازی، عربده‌کشی می‌کنند و شاخ و شانه می‌کشند، به پانا گفت: رفتار انسان، انعکاس شخصیت اوست و شخصیت افراد،‌ تابع عوامل زیستی مانند محیط زندگی خانوادگی، اجتماعی،‌ دوران آموزش، وضع اقتصادی است.

این متخصص با اشاره به اینکه اگر شخصیت زندگی افراد مخصوصا در دوران کودکی و نوجوانی مناسب باشد، بزرگسالی سالمی خواهند داشت، گفت: اینکه اشخاص رفتارهای منطبق با ارزش‌های اجتماعی نداشته باشند، نشان‌دهنده این است که در دوران رشد روانی دچار چالش‌ها و مشکلاتی بوده‌اند و این مشکلات بر شخصیت آنها اثر منفی گذاشته است.

دکتر نجفی‌توانا همچنین افزود: عقده‌های روانی باعث می‌شود افراد در هر زمانی که فرصتی پیدا کنند، بخواهند آن کمبود شخصیتی را جبران کنند. در اشخاصی که تشنه دیده شدن هستند و از کمبودهای عاطفی برخوردارند، این مشکل خودش را به شکل قدرت‌نمایی، تجاوز، ضرب و جرح و ... نشان می‌دهد. درواقع درست است که برای این رفتارها باید جرم‌انگاری شود اما نباید از نگاه جامعه‌شناسانه و فردگرایانه نسبت به این مجرمان هم غافل بود. بررسی پرونده این افراد نشان می‌دهد شیوه زندگی‌شان متعادل و متعارف نبوده و درست است که این مجرمان،‌ دیگران را قربانی می‌کنند اما خودشان هم قربانی محیطی هستند که در آن بزرگ شده‌اند.

او با اشاره به اینکه این افراد که به آنها قلدر، لات یا لمپن گفته می‌شود، امروزه در فضای مجازی هم فرصتی برای دیده شدن پیدا کرده‌اند و صفحاتی در اینستاگرام دارند، گفت: مساله اینجاست که افرادی که این صفحه‌ها را دنبال کرده و برایشان لایک روانه کرده و ابراز علاقه می‌کنند، در ادامه راه آنها موثرند چون دقیقا همان چیزی را به آنها می‌دهند که به دنبالش هستند یعنی دیده شدن و مورد تایید قرار گرفتن.

دکتر نجفی توانا تاکید کرد: کسانی که این افراد را لایک می‌کنند، خودشان هم در معرض یا دچار اختلالات روانی و مشکلات شخصیتی هستند. دنبال‌کننده صفحات لمپن‌های مجازی، از آنجا که خودشان می‌خواهند در جایگاه آنها باشند ولی نمی‌توانند، با تعقیب رفتار آنها به این نیازشان جواب می‌دهند و از همراه شدن با کسی که فکر می‌کنند قهرمان است، احساس قهرمانی می‌کنند. این افراد در شرایطی تربیت شده‌اند که به توانایی‌هایشان واقف نیستند و مدام سرکوب شده‌اند، در حالی که اگر فضای مناسب برای بروز توانایی‌ها و آموختن مهارت‌ها برایشان فراهم شود، مسلما لذتی در تهدید و ارعاب دیگران نمی‌بینند.