آیا اتحادیه اروپا تابعی از اراده آمریکاست؟

شرایط منطقه و همچنین بحرانی شدن روابط اقتصادی اتحادیه اروپا با آمریکا و اقدامات افراطی دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا درخصوص مسائل جهانی موجب شده که اتحادیه اروپا بیشتر در راستای حفظ برجام متمایل شده و به نظر می‌رسد که به رغم فشارهای آمریکا، درحقیقت اتحادیه اروپا تمایل دارد که همکاری خود را با ایران ادامه دهد.

درواقع درخصوص برجام تاکید اتحادیه اروپا بر حفظ برجام است مگر اینکه اتفاقی رخ دهد و ایران وجه‌المصالحه آمریکا و اروپا قرار بگیرد. به این معنی که اگر آمریکا به اتحادیه اروپا اعلام کند که تعرفه‌های سنگین بر فولاد و آلومینیوم وارداتی آمریکا به اروپا را برخواهد داشت مشروط بر اینکه این اتحادیه همکاری اقتصادی و سیاسی خود را با ایران ترک کند در آن صورت اتحادیه اروپا قاعدتا ممکن است که یکسری پیش شرط‌هایی برای ایران قرار دهد و روابط خود را مخصوصا در حوزه اقتصادی و بانکی با ایران کاهش دهد. به نظر می‌رسد تاکنون وضعیت به گونه‌ای بوده که روابط آمریکا با اتحادیه اروپا در حوزه اقتصادی به شدت تنزل یافته و این به نفع ایران خواهد بود که اگر آمریکا همچنان اصرار دارد که تعرفه‌های 25 درصدی بر واردات کالاهای اروپایی قرار دهد، قطعا روابط آینده اروپا و آمریکا تیره‌تر خواهد شد و در این صورت اروپاییان سعی خواهند کرد از ایران به عنوان یک اهرم قدرتمند اقتصادی استفاده کنند و روابط خود را با ایران در حوزه اقتصادی و بانکی بهبود ببخشند و به همین دلیل به نظر می‌رسد خروجی مذاکرات اخیر ایران با اتحادیه آمریکا، کاملا قابل قبول بوده و تاکنون وضعیت به نفع ایران بوده است.

قول‌های مساعدی که این اتحادیه به ایران داده به صورت رسانه‌ای قابل قبول بوده است اما در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد و آیا آمریکا وارد تعامل جدیدی با اروپا خواهد شد و مسأله تعرفه‌ها را با عنوان عامل فشار بر ایران مورد استفاده قرار دهد، آینده در این صورت روشن خواهد کرد و به همین دلیل اگر آمریکایی‌ها همچنان اصرار دارند که تعرفه‌های جدید را اعمال کنند قطعا اتحادیه اروپا بیشتر به سمت ایران متمایل خواهد شد. اتحادیه اروپا به نوعی نقش چکش تعادل در رفتار آمریکا با ایران را ایفا می‌کند. از آنجا که این اتحادیه منافع استراتژیک و اقتصادی با ایران دارد سعی بر حفظ برجام دارد اما از سوی دیگر ارتباط تنگاتنگ آمریکا با اتحادیه اروپا ممکن است بر رفتار اتحادیه اروپا در رابطه با ایران و برجام تغییر قهری ایجاد کند. به این مفهوم که اگر آمریکا امتیازی به اتحادیه اروپا بدهد و تعرفه‌های سنگین را بر کالاهای اروپایی لغو کند، ممکن است اتحادیه اروپا در رفتار خود با ایران یک مقدار عقب نشینی کند و شروط جدیدتری برای ایران بگذارد. اما تاکنون رفتار این اتحادیه به نفع ایران بوده و اظهارات رسانه‌ای مقامات اروپایی نشان می‌دهد که این اتحادیه به شدت از رفتار ترامپ ناراضی است و تمایل دارد که برجام را حفظ کند.

درواقع قدرت اتحادیه اروپا در این است که از برجام طرفداری و حمایت کند و چنانچه تحت فشار آمریکا برجام را نادیده بگیرد و شرایطی برای ایران قرار دهد و حتی روابط اقتصادی خود را با ایران کاهش دهد، نشان از این دارد که اتحادیه اروپا تابعی از اراده آمریکاست. اما رفتار ترامپ نه تنها با ایران بلکه با کل جهان پرخاشگرانه است. اختلافات تجاری آمریکا با چین، روسیه، اتحادیه اروپا و حتی کانادا به عنوان همسایه استراتژیک آمریکا یک رفتار کاملا تحقیرآمیز و پرخاشگرانه است و به همین دلیل اتحادیه اروپا قبول نخواهد کرد که آمریکا اراده خود را بر کشورهای عضو اتحادیه تحمیل کند. لذا به نظر می‌رسد تیم دونالد ترامپ که در آن مشاور امنیت ملی، جان بولتون و همچنین وزیر خارجه، مایک پمپئو قراردارند؛ عامل رفتارهای تندخویانه رئیس جمهور آمریکا هستند و به این به ضرر آمریکاست. بسیاری از نخبگان آمریکا به شدت از رفتار توهین آمیز و پرخاشگرانه ترامپ ناراضی هستند به گونه‌ای که درآینده موجب خواهد شد تیم و کابینه ترامپ در انزوای سیاسی قرار بگیرد. اگر ترامپ رفتار خود را در رابطه با کشورهای جهان تغییر ندهد، قطعا در آینده آمریکا به شدت در سطح افکار عمومی و کشورهای اروپایی منزوی و منفور خواهد شد.

منبع:آرمان

* تحلیلگر مسائل بین‌الملل