سوغاتی های لذیذ اردبیل

بسیاری از سوغاتی ها و خوراکی ها، همچون عسل یا سرشیر اردبیل نزد تمام ایرانیان شناخته شده و از محبوبیت بسیاری برخوردار است.

عسل سبلان

از بین استان های مختلف ایران که دستی در تولید عسل دارند، استان اردبیل و به خصوص نواحی سبلان، بهترین عسل کشور را به متقاضیان ارائه می کند. موقعیت جغرافیایی این استان و تنوع گونه های گیاهی راه را برای تولید عسلی فوق العاده و باکیفیت هموار نموده است.

عصاره ی گیاهانی چون پونه، گشنیز، اقاقیا و به خصوص گون و آویشن که در این معجون طبیعی یافت می شود، برای بسیاری از بیماری ها و ناراحتی های جسمانی مفیدند.

عسل گون و آویشن: درمان کننده ی بیماری های تنفسی، صرع و دردهای مفصلی و تقویت کننده ی بینایی است.

عسل شبدر و اسپرس: با تنظیم هورمون ها سبب آرامش می شود.

عسل گشنیز: مناسب برای بیماری های معده و عفونت هاست.

عسل آفتابگردان: هنگام سرماخوردگی و سرفه های شدید این عسل درمان شما خواهد بود.

عسل بابونه: برای بیماران مبتلا به میگرن و آرتروز و همچنین جهت کاهش درد و فشار خون، تقویت ایمنی بدن و بهبود حافظه مصرف می شود.

عسل گل قنقال: برای نرم کردن سینه و بهبود سرفه بسیار کارآمد است.

عسل یونجه: عموما برای مشکلات داخلی از جمله ناراحتی های معده و روده، رفع گرفتگی عروق، تقویت اعصاب و ازدیاد شیر مادر کاربرد دارد.

عسل چهل گیاه: عسلی است که در فصل بهار از کندو ها به دست می آید و به دلیل ازدیاد گل و گیاه در این فصل، منشا مشخصی ندارد و با نام چهل گیاه معرفی می شود. این عسل علاج سرفه و مشکلات ریوی است.

سرشیر و کره

استان اردبیل طعم لذیذ بسیاری از خوراکی هایش را مدیون طبیعت و موقعیت جغرافیایی اش است. دامنه های سبلان و تپه های بسیار اردبیل، سبب گشته اند تا دامپروری در این استان به رونق برسد و به تبع آن محصولاتی که از دام ها به دست می آیند، کیفیت مثال زدنی و منحصر به فردی داشته باشند.

کره و سرشیر اردبیل عمدتا هنگام صبح در کنار عسل قرار می گیرند تا صبحانه ای کامل بسازند؛ اما باید در مصرف آن ها احتیاط نمود. سرشیر یکی از مشتقات لبنیات با حدود ۶۰ درصد چربی است و در کنار مواد مغذی بسیاری که دارد، به هیچ وجه به افرادی که چربی خون یا مشکلات عروقی دارند پیشنهاد نمی شود.

حلوا

حلوا از خوشمزه ترین و محبوب ترین خوراکی های ایرانی است که به طور معمول از آرد و روغنی که به آرامی بر روی شعله حرارت دیده باشد تشکیل می شود. در سفر به اردبیل می توانید یکی از بهترین حلواهای عمرتان را تجربه کنید. حلواهای اردبیل انواع گوناگون دارند:

حلوای سیاه یا قره حلوا

پخت این نوع از حلوا بیش از یک قرن است که میان مردم اردبیل رواج دارد. برای طبخ قره حلوا از آرد جوانه ی گندم استفاده می شود و هنگام پخت علاوه بر کره، گردو و کنجد نیز به آن می افزایند. علت رنگ تیره ی این حلوا شیره ی انگوریست که در انتها به آن اضافه می کنند. این حلوا افزون بر طعم لذیذش خواص درمانی بسیاری از جمله کمک به هضم غذا و التیام درد کمر دارد.

لوای سفید یا آغ حلوا

بسیاری این حلوا را متعلق به شهر خلخال، از توابع استان اردبیل می دانند. آغ حلوا بیشتر در مناسبت های مذهبی از جمله عید فطر و یا برای تبریک پیوند زناشویی زوج های جوان پخته می شود. خانواده ها در نزدیکی عید فطر حلوای سفید تهیه می کنند و به یکدیگر هدیه می دهند تا سبب تحکیم پیوندهای قوم و خویشی گردد.

آرد برنج اصلی ترین ماده ی تشکیل دهنده ی این حلواست. پس از آماده کردن ماده ی اولیه ی حلوا به آن زنجبیل، گلاب یا وانیل می افزایند و با استفاده از زعفران بر سطح حلوا طرح یا نوشته می اندازند.

حلوای زنجبیل

این حلوا همانطور که از نامش پیداست مقدار قابل توجهی زنجبیل دارد و در شهرهای بسیاری از استان آذربایجان شرقی و اردبیل طبخ می شود. از دیگر مواد تشکیل دهنده ی حلوای زنجبیلی می توان به پودر قند، گردو، هل و آرد اشاره کرد. یکی از مهم ترین مراحل تهیه این حلوا الک کردن آن پیش از قالب گیری است تا گلوله گلوله نشود. این حلوا برخلاف تصور عمومی، بافتی خمیری شکل دارد و بسیار ترد و شکننده است.

باقلوا

از دیگر شیرینی های رایج در اقصی نقاط ایران، باقلواست که در هر شهر و استان با توجه به ذائقه ی مردم و اقلیم حاکم بر آن روشی متفاوت برای عمل آوردنش اتخاذ می کنند.

باقلوای اردبیل هم از این قاعده مستنثنی نیست و روش های طبخ خودش را دارد. برای تهیه ی این باقلوا مواد گوناگونی از ماست و شیر و تخم مرغ گرفته تا گردو و پودر پسته و آب لیمو دست به دست هم می دهند و یکی از بهترین سوغات این استان را فراهم می کنند. این باقلوا را می توانید به راحتی از شیرینی فروشی های تمام شهرهای اردبیل تهیه فرمایید.

قطاب عسلی خلخال یا بالاباتماز

شاید نام قطاب در ابتدا ذهن همه ی ما را به سمت شهر یزد هدایت کند؛ اما باید بدانیم که در استان اردبیل نیز نوعی قطاب خاص و بی نظیر به نام قطاب عسلی طبخ می شود که ریشه در هنر دست مادران شهر خلخال دارد.

برای پخت این سوغات خوشمزه، ابتدا با ماست و تخم مرغ و آرد، خمیر قطاب را آماده کرده و سپس داخلش را با عسل، شکر، مغز گردو، پودر دارچین و میخک پر می کنند. برای داشتن عطر و بوی بهتر هم از گلاب و هل کمک می گیرند.

نان برنجی خلخال یا قند چوریی

نان برنجی خلخال یکی از مشهورترین سوغات استان اردبیل است . پودر قند از مهم ترین مواد تشکیل دهنده ی نان برنجی است که به آن قند چوریی نیز گفته می شود. تهیه ی قند چوریی بیشتر در ایام عید نوروز میان ساکنین خلخال رواج دارد و به دلیل ماندگاری بالا (حدود ۶ ماه) به عنوان هدیه و شادباش میان خانواده های اردبیلی رد و بدل می گردد.

معمولا پس از آن که نان برنجی آماده شد در قیمت میانی هر شیرینی کمی زعفران می مالند تا ظاهر و عطر آن با کیفیت تر شود.

شکلات رسته

این شکلات در اردبیل نزدیک به یک قرن قدمت دارد. سال ها پیش که کاکائو ماده ای نایاب بود، چند قنادی اقدام به تهیه ی رسته کردند. رسته از شیر، شکر، کره، خامه، سرشیر، مغز گردو، گلوکز و کاکائو تهیه می شود و فرآیند پخت آن تا ۲۴ ساعت زمان می برد.

قرابیه

قرابیه از آن شیرینی هایی است که گذر زمان نتوانست سبب فراموشی اش شود و حالا در خیلی از شیرینی فروشی ها به عنوان نوعی محبوب به فروش می رسد.

کلوچه ی قرابیه با استفاده از بادام، شکر و سفیده تخم مرغ تهیه می شود و روی آن را معمولا با مغز پسته تزئین می کنند. طعم شیرین و بافت نرم و ترد قرابیه طرفداران زیادی برای آن به ارمغان آورده است. قرابیه اردبیل به عنوان یک سوغات سنتی به شمار می رود.

فطیر و نان نزیک

نزیک نام یک نان خوشمزه است که در خلخال و سایر شهرهای استان اردبیل عموما هنگام صبحانه یا زمان افطار مصرف می شود و ما آن را با عنوان نان روغنی می شناسیم. این نان به دلیل نداشتن جوش شیرین بسیار سالم است و حضور زردچوبه در مواد اولیه اش، رنگی جالب و اشتها برانگیز به آن می بخشد. نان نزیک در گذشته به صورت خانگی پخته می شد اما امروزه می توانید با مراجعه به نانوایی ها و شیرینی فروشی های اردبیل آن را تهیه و نوش جان کنید. مواد تشکیل دهنده ی نان روغنی اردبیلی روغن، آرد گندم، شیر، نمک و مخمر هستند و مغز آن با آرد و روغن و زردچوبه پر می شود.

از دیگر نان های مشهور اردبیل می توان به فطیر اشاره کرد. پخت این نان در تمامی شهرهای ایران و در هرکدام به نحوی و با روشی مرسوم است و فطیر اردبیلی با پودر خمیر ترش، آب و شکر پخته می شود. داخل این نان، گردو، دارچین و شکر قرار می دهند تا طعم متفاوتی به آن ببخشند. این نان سنتی به عنوان یک میان وعده دلچسب همراه با چای، یا یک خوراکی مغذی برای صبحانه مصرف می شود.

تخمه آفتابگردان

دراستان اردبیل گل های آفتابگردان از اقلیم مناسب بهره می جویند و در نتیجه نمونه ای از بهترین تخمه های ایران را تولید می کنند.

اگر به دنبال یک سوغات مرغوب و مناسب برای عزیزانتان می گردید، تخمه آفتابگردان را فراموش نکنید؛ زیرا که این ماده ی خوراکی سرشار از ویتامین ها و املاح ضروری برای بدن، از جمله ویتامین E و B، آهن، پتاسیم و منیزیم بوده و می تواند سبب رفع گرفتگی عضلات و ورم مفاصل شود.