تولید موسیقی کودک به صفر رسیده است

پیروز ارجمند در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی پانا درباره وضعیت تولید موسیقی کودک در ایران گفت: تولید موسیقی کودک به صفر رسیده است، زیرا متولی تولید در موسیقی کودک دو گروهِ دفتر موسیقی صدا و سیما و دیگری شرکت های خصوصی هستند. بخش خصوصی، کانون پرورش فکری و صدا وسیما تولید موسیقی ندارند و تولید موسیقی به حداقل رسیده است.

وی افزود: در مقایسه با تولیدات موسیقی وضعیت تولید موسیقی کودک در ایران مانند وضعیت تولید فیلم کودک است که هر هر دو رو به انقراض هستند. هیچگاه تولید موسیقی در تاریخ ایران مانند الان خالی نبوده است. تولید موسیقی محدود شده است به کسانی که در مهدکودک ها ساز می زنند و معمولا موسیقی خیلی از این افراد موسیقی سالمی نیست. با خالی بودن عرصه کسانی به روی کار آمده اند که موسیقی ناسالم برای کودکان تولید می کنند.

وی درباره آموزشگاه های موسیقی کودک بیان کرد: در بخش آموزش اوضاع موسیقی نسبت به تولید مطلوب تر است. دوره های آموزش موسیقی کودک در کل کشور در آموزشگاه های خصوصی برگزار می شود، این دوره ها با نام اُرف شناخته می شوند و کمتر شهری یافت می شود که کلاس موسیقی کودک نداشته باشد.

مدیر کل سابق دفتر موسیقی وزارت ارشاد درباره اُرف توضیح داد: کارُل ارف موسیقی دان آلمانی شیوه ای ابداع کرد برای موسیقی کودک که به جای اینکه نت خوانی را با شیوه معمول بزرگسال یاد بگیرد به وسیله رنگ ها، حرکات دست و نوع زمان بندی و سازهای مخصوص کودکان یاد می گیرد. در این روش هم کار گروهی یاد می گیرد هم آموزش موسیقی را به شکل ساده تری در یک دوره 6 ماه یا یک ساله یاد می آموزد و بعد ساز تخصصی خود را انتخاب می کند که این انتخاب آگاهانه تر است.

وی ادامه داد: ولی بعد از کارل اُرف چند موسیقی دان آمدند و شیوه های دیگری پای گذاری شد. در ایران این شیوه ها توسط کسانی مانند ناصر نظر، سودابه سالم و کامران امید آموزش داده می شود. شیوه هایی مبتنی بر فرهنگ ایرانی ولی در همان فرم غربی در این آموزشگاه ها آموزش داده می شود.

رسانه ها ساز را نشان نمی دهند

ارجمند درباره استقبال خانواده ها از کلاس های موسیقی گفت: خانواده ها اکثرا شناخت خاصی نسبت به موسیقی و آموزشگاه های موسیقی ندارند به همین دلیل قبل از ثبت نام آنها از آموزشگاه ها مشاوره می گیرند، بعضی از خانواده ها آن اشتیاق سرکوب شده خودشان را به کودکانشان تسلی می دهند. یک بخش دیگر هم علاقه مندی خود کودکان است. وقتی رسانه های دیداری در ایران ساز را نشان نمی دهد و بچه براساس یک کنسرتی که رفته و از صدای یک ساز خوشش آمده ساز را انتخاب می کند درصورتی که او اصلا ساز را نمی شناسد و بر اساس یک انتخاب عجولانه سازش را انتخاب می کند. انتخاب ساز خیلی عجولانه شکل می گیرد.

وی درباره تدریس ساز در مدارس بیان کرد: در مدارس ایران ساز آموزش داده نمی شود. آموزش و پرورش با یک مسئله در بخش آموزش موسیقی رو به رو است. من عضو شورای سازمان تالیف کتاب درسی هستم و یکی از کارهایی که انجام داده ام وارد کردن درس موسیقی هنرهای آوایی در کتاب پایه ششم تا دهم بوده است.

آموزش و پرورش ضرورت موسیقی برای کودکان را احساس کرده است

وی افزود: آموزش و پرورش ضرورت موسیقی برای کودکان را احساس کرده است. در مدارس گروه سرودهایی تشکیل می شود که حتی مربی تخصصی ندارد معلمان هنر یا پرورشی مسئولیت این گروه را به عهده می گیرند حتی در آموزش و پرورش کسی که فارق التحصیل آموزش و پرورش است جذب نمی شود و ممکن است تعداد فارق التحصیلان این رشته به انگشتان دست هم نمی رسد، البته آنها هم موسیقی تدریس نمی کنند بلکه به عنوان معلم پرورشی فعالیت می کنند ولی فارغ التحصیل رشته موسیقی اند.

ارجمند درباره موسیقی پاپ بیان کرد: کودکان این دوره زمانه به موسیقی پاپ سخیف علاقه پیدا کرده اند صدا و سیما و آموزش و پرورش باید جوابگوی این مسئله باشند که چرا در این زمینه هیچ کاری انجام نمی دهند، آنها بیشتر به فکر حذف موسیقی کودک هستند تا سامان دادن به آن!

وی درباره بحران های نبود موسیقی کودک تصریح کرد: اگر این شیوه ادامه پیدا کند با بحران های خیلی بدتر از این رو به رو خواهیم شد. همین میزان علاقه کودکان ما به موسیقی و فرهنگ خودی از بین می رود و فرهنگ غربی جای آن را خواهد گرفت.

پیروز ارجمند درباره مخاطبان تیزرهای تبلیغاتی گفت: اکثر مخاطبان تیزر ما کودکان و خردسالان زیر دبستان هستند و اساسا کودکان تیزر تبلیغاتی دوست دارند حتی برای همان تیزرهای تبلیغاتی هم نوع موسیقی که نمایش داده می شود از نوع موسیقی سخیف است. چیزی حدود 50 سال پیش آهنگ رنگین کمان را باغچه بان تولید می کند، علارغم اینکه شاید کسی فکر کند که موسیقی آن مناسب کودکان ایرانی نباشد اما این اثر حدود 40 سال ماندگار شد و این نسل با همین یک اثر ارتباط برقرار کردند. درحالی که نوع موسیقی که برای کودکان کار می کنیم مصرفی است حتی گاهی اوقات کودک یک بار که این موسیقی را گوش می دهد دیگر تمایلی برای گوش دادن دوباره آن ندارد.

وی افزود: ظاهرا مدیران ارشد آموزش پرورش دغدغه ای به نام سلامت گوش فرزندان ایران ندارند و ترجیح می دهند برای حفظ میزهای خود وارد هیچ کاری در این زمینه نشوند. درصورتی که این موضوع سلامت بچه هایشان را هم تحت تاثیر قرار می دهد. دغدغه ای که حتی مقام معظم رهبری دارد این است که موسیقی سالم باید برای کودکان تولید شود ولی این موسیقی سالم را چه کسی باید تولید کند؟ از چه صنف و نهادی؟ آن نهاد مسئول مانند صدا و سیما و آموزش پرورش کاملا سکوت کرده است، خود موسیقی دان ها خیلی در این زمینه اعتراضی نمی کنند زیرا آنقدر گفته شده و هیچ نتیجه ای نداشته که همه ترجیح داده اند که سکوت کنند.