تئاتر در لحظه زندگی کردن است / فارغ از دغدغه ها باید اثر فاخر ساخت

نیلوفر دربندی، بازیگر نمایش «شلتر» در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی پانا، با اشاره به این امر که در زمان تهیه و تولید گفتگوهای اختصاصی برای نگارش نمایش «شلتر» در کنار تیم نویسندگی و کارگردانی حضور داشته است، گفت: در مدت زمان تهیه و تولید مصاحبه ها و جریان های ایجاد شده، نقش من شکل گرفت و بر همین اساس سعی کردم شخصیت کاراکترم را براساس روانشناسی و تحلیل به نقطه ای برسانم که تفاوت فاحش رفتاری و فکری رنگ ببازد.

عامل اصلی جدایی زنان خیابانی از ساخت خانواده خود آن ها هستند

وی در ادامه با اشاره به این امر که تفاوت های بسیار بارزی میان متن مصاحبه ها، فضای ذهنی نویسنده، تمرین ها و در نهایت بازی شکل گرفته وجود داشته است، افزود: حرف های ناگفته ای که به زبان آوردن آن ها را ضروری حس می کردم، مه مترین عاملی بود که این نقش را برای ایفا پذیرفتم و امروز به یقین می دانم عامل اصلی فاصلۀ طبقاتی و فرهنگی زنانی که بر اثر شرایط مختلف و متفاوت زندگی آن ها را مجبور به جدایی از ساخت خانواده کرده است، خود آن ها هستند.

این بازیگر جوان در همین راستا ضمن تأکید بر این که برخی از این افراد زندگی را دوست ندارند و از این وجه به آن ادامه می دهند، ادامه داد: این خط سیر فکری در میان افراد، لذت های زندگی را مختل می کند و به نظر من همبستگی زنانه مهم ترین ویژگی «شلتر» است که بازی در آن را برای من لذت بخش می کند.

دربندی با اشاره به این امر که مادران خوب ایران زمین تحت هز شرایطی باید مادری کنند نه این که به مرگ دچار باشد، اظهار داشت: تئاتر یک فعالیت زنده است و به نظر من یک هنرمند تئاتر باید زنده باشد، باید همنوع خود را دوست بدارد و بر همین اساس انسانیت را دوست بدارد و برای بهتر بودن تمرین کند.

وی که پیش تر در نمایش «هیچ کس نبود بیدارمان کند» که به کارگردانی «پیام دهکردی» در تئاتر «باران» تهران در خرداد 1394 به روی صحنه رفته است، سرگردانی هنرمند برای جلب نظر تماشاگر را یکی از نقاط شعف وی برشمرده و بر همین اساس تصریح کرد: نقشی که برای جلب تجه مخاطب ایفا شود اثری مصنوعی و توخالی را به دنبال خواهد داشت.

هرگز نباید از مسئولیتی که بر عهده دارم شانه خالی کنم

دربندی در ادامه هنرمند را بسته به شرایط و اثری که با ویژگی های خاص و یا مختلف به روی صحنه می برد، دارای رسالتی بزرگ برشمرده و ضمن تأکید بر این امر که اگر هنمرند بخواهد این رسالت را مصنوعی و برای جلب نظر تماشاچی به سرانجام برساند، اثری مصنوعی را به روی صحنه خواهد برد و هیچ گاه به افق موفقیت نزدیک نخواهد شد و یا به عبارتی دیگر، کاری انجام نداده است، یادآور شد: زمانی که با یک صندلی خالی در سالن تئاتر مواجه می شوم، خود را بر روی آن حس می کنم و در ایفای نقش انرژی بیشتری صرف خواهم کرد، چرا که معتقدم هرگز نباید از مسئولیتی که بر عهده دارم شانه خالی کنم، چرا که در برابر اثری که بر روی صحنه در آن به ایفای نقش پرداخته ام، می بایست در مرحلۀ اول نسبت به خودم پاسخگو باشم.

باید سلیقۀ نهادینه شده ذهن مخاطب غیر حرفه ای تئاتر را تغییر داد

بازیگر نمایش «زمستان خوانی» به کارگردانی «پیام دهکردی» در اسفند ماه 1393 در تئاتر باران به روی صحنه رفته است، ضمن تأکید بر این که بازیگرتئاتر یکی از مهم ترین عوامل اصلی جذب تماشاگر به تئاتر است، اما نمی تواند به تنهایی از پس از مهم برآید، تأکید کرد: بازیگر تئاتر می داند توسط تماشاگر حرفه ای دیده و به قضاوت گذاشته می شود، اما معتقدم به یقین در مقابل تماشاگر غیر حرفه ای تئاتر باید سلیقۀ نهادینه شده ذهن مخاطب غیر حرفه ای تئاتر را تغییر داد و شرایطی را فراهم آورد تا تماشاگر غیر حرفه ای به این نتیجه برسد که می خواهد بداند و تشنه ی پیشرفت فرهنگ جامعه باشد.

وی گفت: وقتی تماشاگر غیر حرفه ای غم نان دارد، دیگر برایش تفاوتی ندارد که فلان نمایش را بیاید و ببیند، چرا که او درگیر حساب کتاب خرج روزمره زندگی خود است شاید دیدن تئاتر اصلاً از اولویت های او نباشد.

دستمزد کم بازیگر تئاتر نمی تواند حال و احوال تئاتر امروز را آن گونه که باید خوب کند

این بازیگر که از سال 1386 به صورت حرفه ای در حوزۀ تئاتر پرفورمنس به فعالیت پرداخته است، ضمن تأکید بر این امر که برای تبدیل نمایش به یک ابزار انتقال مفهوم می بایست فرهنگ سازی صحیح صورت گیرد، افزود: برای ایجاد این اولویت باید فرهنگ سازی کرد، چرا که همگی به یقین می دانیم که رشد سالن های خصوصی تئاتر، هزینه بالای بلیت و دستمزد کم بازیگر تئاتر نمی تواند حال و احوال تئاتر امروز را آن گونه که باید خوب کند.

وی در ادامه تأمین شرایط لازم توسط دولت برای هنرمندان در حوزۀ تأمین معیشت خود در عین حفظ کرامت و شأنیت را از مهم ترین ضرورت های تئاتر امروز برشمرده و ادامه داد: اگر دولت شرایطی را فراهم کند که بازیگر حرفه ای تئاتر، به عنوان کسی که زندگی و معاش روزانۀ خود را از طریق این شغل می گذراند، نگران خرج و مخارج خود نباشد، قدم مثبتی به سمت فرهنگ سازی برداشته است.

تئاتر یعنی در لحظه زندگی کردن و در لحظه عشق ورزیدن

دربندی در ادامه، ضمن ابراز تأسف از این امر که بارها از دوستان معمولی خود شنیده است که با شدت او را از تئاتر به دلیل عدم وجود در آمد ثابت بازداشته اند، اظهار داشت: در برابر کسانی که به این شکل با من برخورد کرده اند، همواره گفته ام که تئاتر یعنی در لحظه زندگی کردن و در لحظه عشق ورزیدن به ماهیت اصلی زندگی، اما در عین حال برخی از این افراد، همچنان به من پوزخند می زنند.

وی در ادامه با تأکید بر این مفهوم که به عنوان یک بازیگر مجبور است کنار شغل اصلی بازیگری، به شغلی دومی نیز برای تأمین مخارج زندگی اشتغال داشته باشد، تصریح کرد: اینجاست که هر چقدر هم به رشد معنوی و درونی خود فکر کنم، خرج و مخارج زندگی آن فراق بال را به من نمی دهد تا با خیال راحت من سرباز راه فرهنگ سازی و اندیشیدن باشم، اما اگر خیالم از مخارج زندگی آسوده باشد، قطعاً با فراغ بال می خوانم و می نویسم و بازی می کنم و هر روز یک قدم به رسالت تئاتر نزدیک تر می شوم.

اثری می تواند موجب اندیشیدن شود که خود بر وجه اندیشه سوار باشد

دربندی با اشاره به این که هنرمند تئاتر از شوق زندگی فرهنگ سازی متولد می شود و با دانستن، دیدن، شنیدن و خواندن زندگی می کند، تأکید کرد: اثری می تواند موجب اندیشیدن شود که خود بر وجه اندیشه سوار باشد، اما وقتی اثر مبتذل به روی صحنه می رود، نگاه مردم به تئاتر تغییر می کند.

وی ضمن ابراز انتقاد از این امر که سلیقۀ مخاطب تئاتر امروزبه دیدن آثار هزل، دون و بی ارزش که هرگز در پی معناگرایی نبوده است، تنزل پیدا کرده است و بر همین اساس معناگرایی در تئاتر دیگیر نمی تواند تشنگی دیدن اثر را برای مخاطب ایجاد کند، یادآور شد: هنرمند زمانی که بخواهد باوری سازنده را در خود نهادینه کند، باید انسانی سازنده باشد و به حرف هایی که می زند ایمان داشته باشد، چرا که با یک هدف سطحی و در پی آن، عملکرد سطحی نمی توان به افق های بلند و روشن اندیشه رسید.

می بایست فارغ از همۀ دغدغه هایم، با خیال راحت بتوانم بسازم و بنویسم و ببینم و اثر فاخر تولید کنم

بازیگر نمایش «شلتر» ضمن تأکید بر این مفهوم که امورز جای خالی احترام میان افراد، انسانیت، انسان دوستی، صلح، عدم خودخواهی، همبستگی بسیاری از موضوعات دیگر که بشر متمدن امروز با آن دست و پنجه نرم می کند، در میان عموم آحاد افراد جامعه حس می شود، تأکید کرد: امروز از سوار شدن به یک وسیله حمل ونقل عمومی گرفته تا خرید و معاشرت و طبیعت گردی، می تواند با حالی بهتر و بهتر سپری شود و اگر بخواهی خوب باشی باید متوجه پیرامونت باشی و به هرآنچه در اتمسفر حضور ما اتفاق می افتد، واکنشی هدفمند به سمت تعالی و رشد نشان دهی.

دربندی، بهبود کیفیت ارتباط اجتماعی میان افراد را مهم ترین رسالت تئاتر برشمرده و با اشاره به این امر که تئاتر اگر هدفی جز این داشته باشد، دروغ محض است، یادآور شد: در صحبت های قبل گفتم که شرایط مالی چقدر در این فرهنگ سازی نقش مهمی دارد و بر همین اساس باید بدانیم که زندگی فقط مخصوص ما نیست، بلکه ما تلاش می کنیم، اثر تولید می کنیم تا فرهنگ و شناخت را برای فرزندان و آیندگانمان حالی خوب به ارمغان بیاوریم و این هدف، نهایت تأثیر گذاری در تئاتر است.

وی در پایان اظهار امیدواری کرد: در پایان آرزو می کنم آنچه از من پرسیده شد و من به آن پاسخ دادم اتفاق بیفتد، چرا که من به عنوان یک بازیگر می بایست فارغ از همۀ دغدغه هایم، با خیال راحت بتوانم بسازم و بنویسم و ببینم و اثر فاخر تولید کنم.

نمایش «شلتر» به نویسندگی «ساناز بیان» و کارگردانی «امین میری» که از سال پیش در سالن قشقایی مجموعۀ تئاتر شهر تهران به روی صحنه رفته است، در فروردین ماه نیز به اجرای خود ادامه می‌دهد.