یوزپلنگ ایرانی یک قدم تا انقراض/ تنها 2 ماده یوز داریم

به گزارش خبرگزاری پانا، مرتضی اسلامی در نشست خبری به مناسبت 9 شهریور روز ملی یوزپلنگ افزود: از سال های گذشته همواره آمارهای مختلفی از جمعیت یوزها ارائه می شد چون روش های آمارگیری متفاوت بود از این رو زیاد قابل استناد نبودند.

رئیس انجمن یوزپلنگ ایرانی با بیان اینکه از سال 90 پایش ملی یوز در کشور شکل گرفت، گفت: قرار شد هر 2 سال یکبار این پایش انجام شود که اساس کار استفاده از دوربین های تله ای است چون با آنها آمارگیری با روشی یکسان انجام می شود و نتیجه به دست آمده قابل استناد خواهد بود. براین اساس اولین مرحله پایش در سال های 90 و 92 ، مرحله دوم 93 و 94 انجام شد.

وی افزود: مرحله سوم پایش یوزها از ابتدای سال 95 در حال اجرا است که نتیجه این پایش ها بسیار نگران است و نشان از کاهش جمعیت یوزها به ویژه یوزهای ماده دارد. در فاز اول از 20 قلاده یوزپلنگ که 11 قلاده نر و 7 قلاده ماده بود تصویر برداری شد که جمعیت ماده ها در این پایش 35 درصد جمعیت را نشان می دهد که با برآورد صورت گرفته احتمال می رفت در آن سال حدود 40 قلاده یوز در کشور باشد، اما فاز دوم مجموع یوزهایی که شناسایی شدند 23 قلاده بود که از این تعداد فقط 4 قلاده ماده یعنی 17 درصد جمعیت را شامل می شد.

اسلامی ادامه داد: وضعیت یوزها در فاز سوم نگران کننده تر بود، نتایج پایش ها نشان می دهد اکنون فقط دو قلاده یوزپلنگ ماده در کشور وجود دارد که با این حساب این گربه سان ارزشمند فقط یک قدم تا انقراض فاصله دارد یعنی جمعیت ماده از 35 درصد در فاز اول به 10 درصد در فاز دوم کاهش یافته است.

اسلامی ادامه داد: در زیستگاه میاندشت سال گذشته فقط 3 ماده و 4 یوز نر شناسایی شده است این در حالی است که حوادثی مانند تصادفات جاده ای همیشه در کمین یوزپلنگ ها است، در بهار امسال یک ماده یوز که مادر5 یوز و مادربزرگ 3 یوز بود در جاده عباس آباد در مسیر تهران - مشهد کشته شد، بارها توله این یوز در آن منطقه دیده شده بود اما چون هنوز به سن استقلال نرسیده بود بنابراین نمی دانیم که اکنون زنده است یا تلف شده است.

وی ادامه داد: احتمال می رود یک یوز ماده هم در منطفه حفاظت شده توران باشد که البته زیاد هم مطمئن نیستیم.

رییس انجمن یوزپلنگ ایرانی گفت: یوزها در پارک ملی میاندشت و توران مرتب در حال تردد هستند و فاصله میان این دو منطقه حفاظت شده نیست بنابراین نقاط پرخطری هستند و تاکنون 7 یوز در این مسیر کشته شده اند که 5 قلاده ماده بوده است. در چنین شرایطی که وضعیت یوزپلنگ ها تا این حد بحرانی است اگر اقدام مفید صورت نگیرد قطعا در دهه 90 این گونه ارزشمند منقرض خواهد شد، البته در این سالها اقدامات خوبی صورت گرفته در غیراینصورت تاکنون یوز منقرض شده بود.

اسلامی گفت: یوزها موجوداتی هستند که مسافت های طولانی حدود 130 یا 210 کیلومتر را می پیماند که در این مسیر خطرات زیادی متوجه آنها می شود از این رو حفاظت از کریدورهایی که یوزها در آن رفت و آمد می کنند بسیار حائز اهمیت است که باید ایمن سازی شوند. اگر جاده عباس آباد به شکل اورژانسی ایمن سازی نشود ممکن است تمام یوزهای زادآور نابود شوند.

وی درباره زیستگاه های جنوبی گفت: تا سال 91 فقط یک قلاده یوز نر در پارک ملی کویر مشاهده شد و بعد از آن دیگر یوزی دیده نشد از این رو به نظر می رسد این گونه ارزشمند در آن منطقه به صورت محلی منقرض شده باشد.

اسلامی تاکید کرد: یوزهای ماده بسیار مخفی کار تر از یوزهای نر هستند، بنابراین دیدن آنها مشکل تر است، به عنوان مثال در فاز اول پایش ملی یوزها در دره انجیر و بافق از یک یوز نر شاید 30 بار عسکبرداری شد اما از یک ماده 3 تا 4 بار فیلمبرداری شد، برای همین امید داریم تا پایان فاز سوم نتایج خوبی به دست آید.

وی درباره تعداد دوربین های به کار گرفته برای پایش یوزها گفت: در فاز اول از 100 دوربین استفاده کردیم و در فاز سوم از 55 دوربین استفاده می کنیم چون به دوربین بیشتری نیاز نداریم و همین تعداد جوابگو است.

رئیس انجمن حفاظت از یوزپلنگ های ایرانی با بیان اینکه تعداد جمعیت یوزها را تا پایان سرشماری می توانیم اعلام کنیم گفت: در سال 92 برآوردها جمعیت یوز بین 40 تا 70 قلاده بود اما اکنون برآوردها نشان می دهد حداقل 50 قلاده باشد که البته قطعا زیر 50 است. اگر سرعت حفاظت با روند فعلی پیش رود وضع یوزها سال به سال بدتر خواهد شد.

وی به 2 قلاده یوزپلنگ نر و ماده در پارک پردیسان اشاره کرد و گفت: وضعیت جسمی کوشکی و دلبر مناسب است اما به طور کلی زادآوری گوشتخواران در اسارت دشوار است و اینکه یک نر و یک ماده در کنار هم باشند میزان زادآوری زیر 30درصد خواهد بود اما به هر حال بودن آنها بهتر از نبودنشان است.

اگر زادآوری در اسارت هم صورت گیرد رها سازی آنها در طبیعت بسیار دشوار است زیرا این توله زمانی که در طبیعت رها شود هیچ آشنایی با نحوه زندگی در چنین محیطی ندارد و حتی کریدورهای رفت و آمدی خود را هم نمی شناسد بنابراین احتمال تلف شدن آن زیاد است.