فیلم «دوران عاشقی» دوران فقدان عشق است

علیرضا رئیسیان: هدف من روانشناسی شخصیت نبود بلکه می خواستم مسائل اجتماع را مطرح کنم

کارگردان فیلم دوران عاشقی در مورد چگونگی ساخته شدن این فیلم گفت :من می خواستم مسائل جامعه را مطرح کنم و بگویم که این جامعه ای که عشق در آن تعطیل شده است. منظورم از عشق، عشق به فرزند، انسان هم نوع، همسر، عشق به خود و ... است. فیلم دوران عاشقی دوران فقدان عشق است و این جامعه محصول نبود عشق است. به فرموده حافظ: دور عاشقی گذشت و نوبت ماست/ هر کسی 5 روز نوبت اوست. عشق چیزی است که از ابتدای خلقت آدمی تا کنون وجود داشته است.

وی افزود: ساخته شدن این فیلم هم مانند بقیه فیلم هایم از یک اتفاق و داستان ساده پیش بینی نشده در ذهن من شروع می شود و مانند هیولا مرا در بر می گیرد و در نهایت من تبدیل به موجودی می شوم که باید حتما آن فیلم را بسازم. در دوران آقای شمقدری موافقت اصولی ساخت این فیلم صادر شد ولی بعد ها نهایتا موفق به دریافت پروانه ساخت شدم و با پشت سرگذاشتن مشکلات بعدی ساخت ، شرایط ساخت فیلم با حضور گروه بسیار خوب عوامل برایم فراهم شد و ساخت آن را شروع کردیم. اما ناگفته نماند که در ایران اگر شما فیلمی را در هر تایمی آغاز کرده باشید دست آخر نسخه نهایی و تکمیل شده آن را در جشنواره خواهید دید! پس از جشنواره نیز به حذف حدود 5 دقیقه از فیلم پرداختیم که به نظرم این کار ریتم فیلم را بهتر کرده است.

کارگردان «چهل سالگی» در خصوص بازی بازیگران فیلم گفت: از میان هنرپیشه ها گروهی بسیار حسی بازی می کنند که در این صورت در هنگام تصویربرداری باید همه چیز در خدمت احساس ایشان باشد تا بتوانند نقش را به خوبی ایفا کنند و دسته ای دیگر نیز بسیار تکنیکی هستند که ایشان همه چیز را فرمولی و حساب شده نگاه می کنند و مثلا در صورت وجود یک بازیگر تازه کار تمرکز خود را از دست می دهند. در این میان اما فرهاد اصلانی از بهترین بازیگران دهه های اخیر سینمای ایران است که توانسته بین هر دو جنبه یعنی حس و تکنیک تعادل ایجاد کند . او در حال حاضر در دوران اوج خودش قرار دارد . بایست سعی کند تا جایگاهش را حفظ کند که این کار را هم به خوبی و درستی یعنی با نپذیرفتن بازی در هر نقشی انجام می دهد. او برای نقش هایی که بازی می کند بسیار زحمت می کشد. از این رو من به فرهاد اصلانی لقب اورسن ولز ایران را داده ام . او از استثنایی ترین بازیگران ایران است.

وی در خصوص فیلم سازان تازه کار گفت : برای فیلم ساختن نیاز به پژوهش و آگاهی و شناخت وجود دارد. حال ممکن است برای یک جوان کم سن و سال امکان این کار وجود نداشته باشد بنابراین مجبور به استفاده از معادل ها در فیلم می کنند تا درام به وجود بیاید و باورپذیر باشد. مردم باید موضوع فیلم را در اطراف زندگی خود ببینند زیرا فیلم محصول جامعه است. گاهی فیلم هایی ساخته می شود که اصلا معلوم نیست مال کدام قسمت از جامعه است. در این میان ساده ترین راه برای جوانان این است که به اسم نقد اجتماعی به سراغ سوژه های خاص بروند و با پروپاگاندا جوی خاص را برای فیلمشان به وجود آورند. نقد اجتماعی حاصل سالها تلاش و مطالعه است. آنچه در طی سالهای دانشگاه به ما آموخته شده این است که در فیلم های اول سعی کنیم از تعدد شخصیت پرهیز نمائیم ولی در فیلم های جوانان امروزی دیده می شود که ناگهان تعداد زیادی شخصیت در فیلم حضور دارند و همه هم عصبی و افسرده و مشکل دار و ... هستند. باید در نظر داشته باشید که با این نقد اجتماعی چه چیز مهمی را مطرح می کنید و آیا این می تواند تا چه حد مخرب باشد و چقدر تاثیرگذار باشد.

نتیجه این رفتار این می شود که 550 کارگردان تک فیلمی داریم که در همان فیلم های اولشان به سراغ سوژه های تند واگزجره رفته اند ولی از پس آن برنیامده اند و متوقف شده اند. ساختن فیلم اجتماعی در جامعه ما که ساختار ها خیلی شکل درستی ندارند بسیار کار سختی است و من فکر می کنم جوانان اگر کمدی بسازند موفق تر خواهند بود.

علیرضا رئیسیان در خصوص شرایط پیش آمده برای اکران این فیلم نیز گفت: واقعیت این است که سکوت من نشانه اعتراض من است. من به هیچ وجه از وضعیتی که برای اکران فیلم های ما به وجود آمده راضی نیستم. من به محتوای فیلم آقای مجیدی کاری ندارم اما اینکه تصمیم گرفته شده تا با ضایع کردن حقوق دیگران شرایط فروش بیشتر این فیلم فراهم شود عدالت نیست. تا روز چهارشنبه که فیلم آقای مجیدی برای اکران نیامده بود فروش فیلم ما خوب بود و روز به روز هم بهتر می شد اما از آن پس با محدود کردن سانس های نمایش فیلم من و دیگران و اختصاص آن به نمایش فیلم آقای مجیدی به ما ضربه وارد شد. فیلمی در سینمای ایران ساخته شده که 116 میلیارد تومان برای آن هزینه شده است، در زمان تولید این فیلم با همین پول می شد 120 فیلم با سرمایه حدودی1 میلیارد تومانی تولید کرد، پروداکشنی عظیم و پرخرج که حتی در اختیار کارگردانان هالیوودی هم قرار نمی گیرد ، برای ساخت این فیلم مهیا شده است و قرار بوده است که این فیلم با نمایش جهانی هزینه های ساخت را تامین کند اما اینگونه نمی شود و تیرخلاص به سینه امثال من زده می شود.

وی افزود: هیچ فیلمی در عالم نیست که مطلق و کامل باشد. حال اگر فضا و ظرفیت محدود و کوچک سینمای ایران را در نظر داشته باشیم می بینیم که بهتر بود فیلم ابتدا در بیرون ایران نمایش داده می شد و بعد در ایران هم با اشل خودش به نمایش در می آمد. شاید اگر نمایش این فیلم به مدت نامحدود در یک سری سالن سینمایی مشخص انجام می شد نه حقی از دیگر فیلم سازان ضایع می شد و نه از مردم. صدا و سیما و شهرداری تهران بیشترین امکانات طول تاریخ سینمای ایران را در اختیار این فیلم گذاشته اند. مساله و مشکل زمانی آغاز می شود که زمان نمایش فیلم های دیگر را نیز در اختیار این فیلم قرار می دهند . این آسیب به دوگونه اتفاق می افتد اول اینکه بیننده مجبور می شود که قدرت انتخاب تماشای فیلم ها را از دست بدهد و در ساعت هایی از روز اگر بخواهد به سینما برود باید حتما این فیلم را ببیند . دوم اینکه فیلم سازان نیز سالن های نمایش فیلم هایشان را از دست می دهند. 70 سالن یعنی دو سوم از ظرفیت نمایشی شهر تهران به این فیلم اختصاص داده شده است . این فیلم با هیچ فرمولی در هیچ شکلی هزینه های ساختش را در داخل تامین نخواهد کرد. اتفاقی که در آینده نیز خواهد افتاد این است که از این پس هرگاه چنین فیلم هایی ساخته شود این انتظار به وجود خواهد آمد که حق بقیه فیلم ها تضیع شود. در این صورت فیلم های مستقل و خصوصی و کم هزینه چه جایگاهی در این سینما خواهند داشت.

فرهاد اصلانی: بازی کردن در این فیلم برایم مثل لقمه آماده بود

فرهاد اصلانی بازیگر فیلم دوران عاشقی گفت : از آنجایی که آقای رئیسیان بسیار روی شخصیتی که من نقش آن را بازی می کنم تحقیق کرده بودند بنابراین همه شرایط برایم فراهم شد تا به صورت یک لقمه آماده در آن ایفای نقش کنم. به غیر از آن جو خوب و دوستانه فیلم نیز به کمک من آمد و با اینکه در شروع کار حال خوبی نداشتم وقتی در فضای فیلم قرار گرفتم انرژی گرفتم و با همین انرژی دو فیلم دیگرکوچه بی نام و عصر یخبندان را نیز بازی کردم.

وی خاطرنشان کرد: در هر صورت مردم هم همیشه به من لطف دارند و من از ایشان انرژی می گیرم. من خوش شانس هستم که همکاران خوبی دارم. البته کمی تجربه هم به کمکم می آید. هیچ بزنگاهی مرا درگیر نمی کند، پول و شهرت و خودشیفتگی هیچ گاه وسوسه ام نمی کند و همواره هر بازی برای من یک شروع جدید است و همین طور فکر می کنم ممکن است آخرین کار من نیز باشد. من هیچ گاه خودم را تثبیت شده نمی دانم. سینما یک کار تیمی است و همه سعی می کنند بهترین خودشان باشند ، من نیز همین طور. بازیگری ایران امروزه در نقطه خوبی ایستاده است اگر بگذارند که کار خودش را بکند. ما در سینمای ایران با چالش های عجیب و غریب مواجه می شویم و انگار حکومت با سینما قهر است.

وی اضافه کرد: از اینکه پسر ملاقلی پور که یک جوان است مجبور می شود برای دفاع از نمایش فیلمش اعتراض کند دلم گرفت و فکر می کنم که آیا کسی از او حمایت خواهد کرد. اینکه چند نفر با قمه بروند و مانع نمایش فیلم آقای درویش شوند ناراحت کننده است. اینکه کلی گویی شود و سینما به صورت بسته بندی دیده شود غلط است. باید در نظر داشته باشید که ما در چه شرایطی کار می کنیم. آیا ما می توانیم درباره تاریخ مان اعم از معاصر ویا قدیم و یا درباره اقتصاد بیمارمان که حاصلش به وجود آمدن چنین جامعه ای شده است فیلم بسازیم.آیا ما می توانیم نسبت به شرایط به وجود آمده اعتراض کنیم. سینما با همه این مشکلات نه تنها رها نیست که خودش باشد، بلکه تمام بارها نیز به دوش آن نهاده شده است. در سینما می توان در مورد همه چیز حرف زد و فیلم ساخت ولی ما محکوم به کارکردن در شرایط محدود هستیم. اصلا از اینکه سینمای ایران با این شرایط زنده است باید به عده ای که کار می کنند دست مریزاد گفت. خیلی ها در این سینما زحمت زیادی می کشند.

شاپور عظیمی: فیلم سازی اجتماعی مانند تیغ دولبه است

شاپور عظیمی منتقد میهمان درباره فیلم دوران عاشقی و سینمای اجتماعی گفت: ما منتقد ها دوست داریم فیلم را از چند بعد ببینیم و خودمان را به جای مخاطب بگذاریم. فیلم هایی از این دست باعث واکنش مخاطب می شوند. آنچه که مخاطب روی پرده می بیند هرچه به زندگی نزدیک تر باشد و من مخاطب خود را روی پرده ببینم واکنش نشان دادنم سخت تر می شود. زیرا هیچ کس دوست ندارد پنهان های زندگی اش نمایان شود. سینمای داستانی این کار را بی پروا انجام می دهد. ما مخاطبان خوشحال می شویم که هنرپیشه ها به جای ما این تجارب را از سر می گذرانند ولی داستان خیلی آشناست و شبیه زندگی ماست. چنین فیلمی تمام حواس مخاطب را به خود جلب می کند. از سویی دیگر ممکن است که درست ساخته نشده باشد و نتیجه درستی از فیلم حاصل نشود از این رو فیلم اجتماعی ساختن مانند تیغ دو لبه است. درام این فیلم جایی است که مردی خطایی را انجام داده است. حال فیلم ساز باید چه پایانی را برای آن در نظر بگیرد. باید حق را در فیلم به چه کسی بدهد. وارد شدن به این حیطه ها و ابراز نظر است که کار را سخت می کند زیرا او نمی تواند نسخه ای مشخص بپیچد و این ممکن است علیه فیلم باشد.

وی افزود: شخصیت زن این فیلم برخلاف خیلی از فیلم ها اصلا زن منفعلی نیست بلکه خیلی فعال وارد عمل می شود. فیلم خیلی تلاش کرده که در پایان طوری باشد که به اصطلاح نه سیخ بسوزد نه کباب ولی به نظر من وظیفه یک فیلم به عنوان درام اجتماعی است که به این مرد بگوید که این خطایی که انجام دادی آیا ارزشش را داشت یا نه. خوبی فیلم این است که تصمیم را به مخاطب واگذار می کند و این در سینمای ما کم اتفاق می افتد. در سینمای ایران گاهی فیلم هایی ساخته می شود که توهین به شعور مخاطب است و او را در بلاتکلیفی رها می کند و با نام درام اجتماعی عرضه می شود.

مجید میرفخرایی: کار در این فیلم دست کمی از فیلم های تاریخی نداشت

مجید میرفخرایی طراح و صحنه و لباس فیلم دوران عاشقی گفت : هر فیلمی سختی و لذت خودش را دارد . ما در این فیلم فقط طراحی صحنه و لباس انجام ندادیم بلکه سعی کردیم کاری کنیم تا با فضا سازی درست سیر داستان به خوبی به تصویر کشیده شود.

علیرضا برازنده: هر اتفاقی که در تصویر شاهد هستید تعمدی بوده است

علیرضا برازنده فیلم بردار فیلم دوران عاشقی گفت : هیچ اتفاقی به صورت سهوی و اشتباهی رخ نداده است و تمام صحنه های دوربین روی دست نیز به صورت تعمدی به این شکل فیلم برداری شده است و این خواست کارگردان و نظر جمعی گروه بوده است . همچنین صحبت کردن در مورد تک تک سکانس ها باعث شد تا من یک دید کلی در مورد کار داشته باشم. و هم آقای میرفخرایی و هم آقای رئیسیان باعث به وجود آمدن اتمسفر درست برای هر سکانس بودند و کار کردن با هر دوی ایشان از افتخارات من است.

مینا وحید: قبل از شروع فیلم برداری از بازی در مقابل بزرگان ترس داشتم

مینا وحید بازیگر فیلم «دوران عاشقی» گفت: قبل از شروع فیلم برداری این ترس برای من به وجود آمده بود که در صورتی که نتوانم کارم را به درستی انجام دهم باعث خراب شدن زحمات دیگران و هنرپیشه های اصلی فیلم خواهم شد. اما کمک های همه گروه و جو مثبت پشت صحنه باعث شد تا این حس من از بین برود.

زینب قادری: امیدوارم فرصت کارکردن با افراد حرفه ای برای همه هنرجویان فراهم شود

زینب قادری بازیگر فیلم «دوران عاشقی» گفت: ایفای این نقش کوتاه فرصت قرار گرفتن در مقابل عوامل حرفه ای را برایم فراهم کرد. آقای رئیسیان دست بازیگر را برای داشتن خلاقیت باز می گذارد و این باعث باورپذیر شدن نقش می شود. من از سال 86 شروع به کار کرده ام و در تئاتر و سریال و پایان نامه های دانشجویی فعالیت نموده ام و این کار سینمایی مرا به فعالیت حرفه ای نزدیک کرد و امیدوارم این فرصت برای دیگران نیز پیش بیاید.

جلسه نقد و بررسی این فیلم با انجام پرسش و پاسخ میان عوامل و مخاطبان ادامه پیدا کرده و خاتمه یافت.