در گفت‌وگو با پانا مطرح شد
سینمای مستند آینه‌ای شفاف و بی غبار برای نمایش زندگی
تهران (پانا) - عزیز الله حاجی مشهدی منتقد و مدرس سینما می‌گوید فیلم مستند با ویژگی بارز حقیقت‌نمایی، بیشترین و بالاترین ظرفیت بازنمایی و نمایش صریح و بی‌واسطه واقعیت‌ها را دارد. به همین دلیل نسبت بسیار نزدیکی با زندگی دارد.
عزیز الله حاجی مشهدی منتقد و مدرس شناخته‌شده سینمای ایران در گفت‌وگو با پانا با اشاره به این مطلب که حوزه مستند بستری برای بیان مطالب محقق می‌کند گفت: «فیلم مستند با ویژگی بارز حقیقت‌نمایی، بیشترین و بالاترین ظرفیت بازنمایی و نمایش صریح و بی‌واسطه واقعیت‌ها را دارد. به همین دلیل نسبت بسیار نزدیکی با زندگی دارد.»
وی ادامه داد: «شاید بخش عمده‌ای از جذابیت‌های پنهان و آشکار فیلم مستند در همین وجه واقع‌نمایی و نزدیکی آن با حقیقت آدم‌ها و ماهیت زندگی آن‌ها نهفته باشد. فیلم مستند با چنین ویژگی مهمی، به‌دوراز هرگونه خیال‌پردازی‌های رویاپردازانه، ما را به تماشا‌ی واقعیت‌های زندگی دعوت می‌کند. به همین خاطر برای بیان هر موضوع و مطلبی که به جغرافیای انسانی، فرهنگ‌ها، تمدن‌ها و زندگی انسان‌ها و دیگر موجودات هستی و اقلیم‌ها و زیست‌بوم‌های مختلف مربوط می‌شود، بستری مناسب فراهم می‌سازد و میدان عمل وسیعی برای تجربه‌اندوزی به‌حساب می‌آید.»
حاجی مشهدی درباره اینکه سینمای مستند چه ظرفیت‌هایی دارد که بتواند امروزه به کمک جامعه و مردم بیاید، توضیح داد: «ظرفیت‌های سینمای مستند را در عمل می‌توان نامحدود تصور کرد. چراکه برای هر موضوع یا مساله انسانی و برای هر یک از پدیده‌های زیست‌محیطی و تاریخی و جغرافیایی و پدیده‌های طبیعی، می‌تواند نمونه‌های جذاب و درعین‌حال پرمحتوایی تولید کند که هم از جنبه‌های اطلاع‌رسانی و دانش‌افزایی بسیار سودمند باشد و هم در معرفی زیست‌بوم‌ها و اقلیم‌های پُرتنوع گیتی و نمایش انواع فرهنگ‌ها و آداب‌ورسوم و آیین‌ها و سنّت‌ها، رسانه‌ای اطمینان‌بخش باشد.»
وی ادامه داد: «به همین دلیل است که فیلم‌ساز مستند می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های موجود در حوزه فیلم مستند به ساخت و تولید انواع و اقسام فیلم‌های مستند ازجمله مستند شاعرانه، مستند مشاهده‌ای، مستند مشارکتی (سینما حقیقت تعاملی)، مستند انعکاسی، مستند تجربی، مستند چهره‌نگار (پُرتره)، مستندهای گردآوری (آرشیوی) و... مبادرت ورزد.»
این منتقد و مدرس سینما درباره لزوم برگزاری جشنواره «سینما حقیقت» مطرح کرد: «ازآنجایی‌که برای اکثر فیلم‌های تولیدشده در حوزه فیلم مستند، با هر میزان از مقبولیت و کیفیت مطلوب، در شرایط کنونی، فضای مناسبی برای نمایش همگانی و عرضه فراگیر آن‌ها وجود ندارد و حتی رسانه پُرنفوذ و تأثیرگذاری مثل تلویزیون نیز، برخلاف وظیفه ذاتی خود، در عمل برای عرضه کارهای مستند ظرفیت بسیار محدودی دارد، به همین دلیل برگزاری جشنواره‌ها به‌طور عام و تداوم جشنواره «سینما حقیقت» به‌طور خاص، به‌ویژه با در نظر گرفتن پیشینه برگزاری چند دوره به نسبت موفق، می‌تواند اولاً فضایی مناسب برای نمایش و دیده شدن حاصل تجارب ارزنده مستندسازان فراهم سازد و ثانیاً به‌عنوان میدان رقابت سالمی برای برگزیده شدن، کسب جایزه و قرار گرفتن در گروه مستندسازان شناخته‌شده، به‌ویژه برای فیلم‌سازان جوان، انگیزه کار و تلاش روزافزون ایجاد کند.»
عزیز الله حاجی مشهدی در پایان درباره راهکار خود برای توجه بیشتر به فضای مستند گفت:«واقعیت این است که فیلم مستند به دلیل درآمدزایی بسیار محدودی که دارد، برای اغلب تهیه‌کنندگان حرفه‌ای، برای سرمایه‌گذاری جذابیت چندانی ندارد. به همین روی اکثر مستندسازان، در عمل، علاوه بر نقش کارگردانی، وظیفه تهیه و تولید فیلم خود را هم بر عهده می‌گیرند و با سرمایه شخصی، فیلم مستند تولید می‌کنند. درحالی‌که شاید پشتیبانی مادی و سرمایه‌گذاری برای تولید مستندهای ارزنده، می‌تواند در دستور کار مراکزی چون صداوسیما، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، حوزه هنری و مراکز سینمای جوان استان‌های مختلف قرار گیرد و علاوه بر مساعدت در تولید فیلم‌های مستند، برای نمایش و پخش مناسب آثار تولیدشده نیز راهکارهای اجرایی و عملی ثمربخشی اندیشیده شود. تنها در این صورت است که فضای مستند می‌تواند آینه‌ای شفاف و بی غبار برای روایت مسائل مردم و جامعه و زیست بومی که در آن زندگی می‌کنند، باشد.»
ارسال دیدگاه