برنامه درسی ستون فقرات نظام تعلیم و تربیت است

محمود امانی در نشست قطب 2 نمایندگان شورای عالی آموزش و پرورش در استان‌ها که به میزبانی معاونت آموزش ابتدایی شهر تهران برگزار شد، اظهار کرد: برنامه درسی، ستون فقرات نظام تعلیم و تربیت است و سایر موضوعات آموزشی و تربیتی، حول و حوش آن معنا پیدا می‌کنند.

وی افزود: هر کشوری که برنامه درسی خوب، منسجم و منعطف برای نظام آموزشی خود تهیه و تدوین کند تمام منابع خود را احیا کرده است و بالعکس؛ کتاب درسی، آینده یک ملت را ترسیم می‌کند. بنابراین در تهیه و تدوین آن‌ها باید نهایت دقت و حساسیت را به خرج داد.

امانی اظهار کرد: نشست و هم‌اندیشی‌های علمی، آموزشی و تخصصی نقش مهمی در اصلاح و به‌روزآوری طرح‌ها و برنامه‌های آموزشی و تربیتی ایفا می‌کنند. در این نشست‌ها مسائل و موضوعاتی مطرح می‌شود که می‌تواند راهگشای حل بسیاری از مسائل آموزشی و تربیتی باشند.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش اضافه کرد: فهم و درک عمیق از مصوبات و مقررات آموزشی و تربیتی نیازمند گفت‌وگو و تبادل اندیشه همکاران با یکدیگر است و در این نشست‌ها تجربیاتی بیان می‌شود که گاهی اوقات برای کسب آن‌ها باید سال‌ها وقت گذاشت.

وی افزود: ساز و کار شورایی برای این است که آرا را به هم نزدیک کرده و بهترین آرایی که تولید و زاده می‌شود برای حل مسائل و مشکلات آموزشی و تربیتی به کار گرفته شود.

امانی با بیان اینکه مخاطب سند تحول بنیادین 3 گروه هستند، ابراز کرد: یکی، مسئولان عالی کشور که باید قواره آموزش و پرورش باکیفیت را بشناسند و برای این قواره، برنامه ترسیم کنند تا دانش‌آموزان با شور و نشاط در کلاس‌های درس حاضر شوند.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش گفت: دیگری، تراکم دانش‌آموزان در مدارس است. عمل به مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش در این باره باید مورد تاکید قرار گیرد چون آموزش و پرورش باکیفیت و عادلانه، حق دانش‌آموزان است و باید فضا، تجهیزات و زیرساخت‌های لازم را برای تعلیم و تربیت آنان فراهم کرد.

وی افزود: انسان‌ها حق انتخاب دارند و می‌توانند در هر مدرسه‌ای که تشخیص می‌دهند، تحصیل کنند ولی این کار نباید باعث شود که آموزش و پرورش از توجه به مدارس دولتی غفلت کند.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش با بیان اینکه سومین مورد، محتوای آموزشی است، اظهار کرد: محتوای آموزشی در فضای مدارس متبلور و شکوفا می‌شود. آنچه در کانون مدرسه قرار می‌گیرد عبارت از برنامه درسی، موقعیت‌های یادگیری و... است.

امانی خاطرنشان کرد: کار مدرسه، اجرای موثر برنامه درسی است. برنامه درسی باید بر اساس اهداف دوره‌های تحصیلی تولید شده و چهارچوب طراحی و تولید آن باید روشن و مشخص باشد.

وی با اشاره به بحث سنجش در نظام آموزشی گفت: سنجش داده‌های پرشمار، معتبر و ارزشمند می‌تواند اعتلای نظام آموزشی را در پی داشته باشد. یکی از داده‌های ارزشمند آموزش و پرورش، امتحانات نهایی است که هر سال توسط آموزش و پرورش تولید می‌شود.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش افزود: تئوری جهانی امروز، بهسازی بر اساس داده‌هاست و یکی از داده‌های آموزش و پرورش، امتحانات نهایی است. یکی دیگر از داده‌ها، دوره‌های ضمن خدمت است چون این دوره‌ها کیفیت لازم را ندارند، نمی‌توان به آن‌ها اعتماد کرد. دوره‌های ضمن خدمت باید جوری طراحی و برگزار شوند که فراگیر پس از طی آن‌ها بتواند نتایج آن را در کلاس درس، محیط کار خود و یا به دیگران منتقل کند.

امانی تصریح کرد: در مدرسه باید عملکرد دانش‌آموزان و معلمان را سنجید و برای ارتقای آن‌ها برنامه‌ریزی کرد. مدرسه می‌تواند با سند تحول بنیادین اداره شود مشروط بر اینکه درون آن یک فهم و اراده قوی شکل بگیرد. دیگر اینکه مدرسه را از شرّ بخشنامه‌های فراوانی که برای آن‌ها ارسال می‌شود، خلاص کنیم. چون محیط آموزشی، نیازمند آرامش و آسایش است تا مدیر، مدرسه را با آرامش اداره کرده و معلمان بتوانند فضای یادگیری را برای دانش‌آموزان فراهم کنند.

وی تاکید کرد: علت عدم اجرای قوانین و مقررات آموزشی و تربیتی در آموزش و پرورش، بی‌ثباتی مدیریت‌هاست. یک مدیر تا می‌خوهد بفهمد چه اتفاقاتی دارد دور و برش می‌افتد، تغییر می‌کند و فرصت اجرای برنامه‌ها از جمله سند تحول بنیادین پیدا نمی‌کند. مدیریت‌ها در آموزش و پرورش باید به ثبات برسند چون برنامه‌ها و طرح‌های آموزشی و تربیتی، دیربازده و تحقق آن‌ها نیازمند زمان است.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در پایان با اشاره به اینکه باید نشست‌ها و هم‌اندیشی‌ها را به محلی برای گفتمان‌سازی آموزش و پرورش تبدیل کنیم، تاکید کرد: از کوچک‌انگاری آموزش و پرورش باید پرهیز کنیم. مساله‌های کوچک و ساده در آموزش و پرورش از مسائل دیگر دستگاه‌ها پیچیده‌تر و حساس‌تر هستند که نمونه آن بحث نقل و انتقال فرهنگیان است.