به‌مناسبت روز حمایت از خانواده‌های زندانیان مطرح شد:
آموزش و پرورش نقش بسزایی در فرهنگ‌سازی حمایت از خانواده‌های زندانیان دارد
شهرری یک (پانا) - کارشناس مشاوره آموزش و پرورش ناحیه یک شهرری، آموزش حقوق انسانی و مسائل اجتماعی به دانش‌آموزان را، یکی از مهم‌ترین ارکان پشتیبانی و حمایت از خانواده‌های زندانیان توسط آموزش و پرورش برشمرد.
اعظم گل‌کار، کارشناس مشاوره آموزش و پرورش ناحیه‌یک شهرری در خصوص مشکلات عدیده دانش‌آموزانی که والدینشان زندانی شده‌اند، در گفت‌و‌گو با پانا اظهار کرد: «براساس پژوهش‌های صورت گرفته، ممکن است خانواده‌های زندانیان از لحاظ روحی و روانی با مشکلاتی از جمله اضطراب، ناراحتی، شکست‌خوردگی، احساس ناامیدی، کمبود اعتماد به‌نفس و از دست دادن هویت شخصی مواجه شوند؛ همچنین رویارویی با مشکلات مالی و اقتصادی، مشکلات خانوادگی و اجتماعی، مشکلات قانونی و مسائل حقوقی نیز از دیگر مشکلات عدیده خانواده‌های زندانیان به‌شمار می‌رود که ممکن است آنان را بیش از پیش در معرض خطر قرار داده و نیازمند کمک کند، از این رو حمایت از خانواده‌های زندانیان و ایجاد فرهنگ پشتیبانی از آنان در جامعه، بسیار حائز اهمیت است.»
این مقام مسئول، با اشاره به اینکه زندانی شدن یکی از اعضای خانواده تاثیر مستقیم و غیرمستقیم بر روحیات و وضعیت تحصیل دانش‌آموزان دارد، عنوان کرد: «زندان رفتن پدر یا یکی از اعضای خانواده می‌تواند باعث افزایش استرس و تلاطمات روحی در خانواده شود که در پی آن روحیات دانش‌آموزان نیز، تحت تاثیر قرار خواهد گرفت؛ این مسئله می‌تواند سبب کاهش تمرکز و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان شود؛ لذا با رفتن پدر به زندان، وظایف وی برعهده مادر یا سایر اعضای خانواده قرار می‌گیرد؛ از این رو این موضوع می‌تواند سبب افزایش فشار و سختی‌های مالی برای خانواده شده و در نتیجه، پرورش و نگهداری از دانش‌آموزان کاهش یابد.»
وی در همین راستا افزود: «زندان رفتن یکی از اعضای خانواده به‌ویژه پدر، می‌تواند باعث افزایش احساس شرم و خجالت در دانش‌آموزان شده که ممکن است باعث کاهش روابط اجتماعی و رفتار‌های نامناسب در مدرسه شود؛ به‌طور کلی، زندان رفتن اعضای خانواده به‌ویژه پدر می‌تواند تاثیرات منفی بر روحیات و تحصیل دانش‌آموزان داشته باشد؛ از این رو می‌بایست برای کاهش این تاثیرات، از روش‌های گوناگونی همچون مشاوره، پشتیبانی خانواده، کمک به دانش‌آموزان در تعامل با دیگران و رفع احساسات شرم و خجالت استفاده کرد.»
این مقام فرهنگی، با تاکید بر نقش بسزای آموزش و پرورش و مدرسه در حمایت از خانواده‌های زندانیان، بیان کرد: «برخورد کادر مدرسه با دانش‌آموزانی که والدینشان به زندان رفته‌اند، می‌بایست با حساسیت و احترام به خانواده‌های مذکور صورت گیرد؛ از این رو دانش‌آموزانی که خانواده‌هایشان به زندان رفته‌اند، به یک احساس تنهایی و اضطراب بیشتر در مدرسه دچار می‌شوند؛ در این شرایط کادر مدرسه می‌تواند با ارائه حمایت و ایجاد فضای مثبت، به کاهش این احساسات کمک کند؛ بنابراین احترام به خصوصیات خانواده‌ها امری ضروری است؛ خانواده‌هایی که عضوی از آن‌ها زندانی شده است، ممکن است مایل به صحبت در این‌باره با دیگران نباشند؛ بنابراین کادر مدرسه می‌بایست به خصوصیات خانواده‌های مذکور احترام گذاشته و این موضوع را رعایت کند.»
وی توجه به شرایط مالی و اقتصادی خانواده‌های زندانیان را، یکی از وظایف آموزش و پرورش در حمایت از آنان دانست و تصریح کرد: «خانواده‌های زندانیان، ممکن است با مشکلات مالی و روانی روبه‌رو شوند؛ از این رو کادر مدرسه باید با در نظر داشتن این شرایط، در صورت لزوم به خانواده‌های مذکور کمک‌رسانی کند؛ لذا در کل، برخورد کادر مدرسه با دانش‌آموزانی که خانواده‌هایشان به زندان رفته‌اند، می‌بایست با حساسیت و احترام صورت گیرد؛ همچنین، ارائه حمایت و خدمات مشاوره به این دانش‌آموزان، می‌تواند به کاهش احساسات ناخوشایند در آنان کمک کند.»
کارشناس مشاوره ناحیه یک شهرری، نقش نهادهای گوناگون اجتماعی را در بهبود دید جامعه به خانواده‌های زندانیان بسزا دانست و ابراز کرد: «در واقع برای بهبود دید جامعه نسبت به خانواده‌های زندانیان، نهادهای گوناگونی می‌توانند فعالیت داشته باشند؛ از این رو نهادهای دولتی و غیردولتی می‌توانند برای بهبود وضعیت خانواده‌های زندانیان فعالیت‌هایی مانند ارائه خدمات مشاوره، حمایت مالی و روانی و ایجاد فرصت‌های شغلی برای این خانواده‌ها انجام دهند؛ از سویی دیگر، نهادهای آموزشی می‌توانند برای آگاهی‌بخشی دانش‌آموزان در مورد حقوق انسانی و مسائل اجتماعی و روانی که خانواده‌های زندانیان با آن رویارو هستند، فعالیت کنند.»
وی اضافه کرد: «فعالیت‌های رسانه‌ای نقش بسزایی در حمایت از خانواده‌های زندانیان در جامعه دارند؛ زین روی رسانه‌های می‌توانند با ایجاد برنامه‌هایی در خصوص وضعیت خانواده‌های زندانیان و نیز ارائه اخبار و اطلاعات مرتبط، به افزایش آگاهی و بهبود دید جامعه نسبت به این مسئله، کمک کنند؛ همچنین نهادهای فرهنگی می‌توانند با برگزاری نمایش‌ها، کنسرت‌ها و دیگر فعالیت‌های فرهنگی به ایجاد فضای مثبت برای خانواده‌های زندانیان کمک کنند؛ لذا در این میان، نباید از تاثیرگذاری فعالیت‌های اجتماعی غافل شد؛ از این رو نهادهای اجتماعی می‌توانند با برگزاری جلسات و گردهمایی‌هایی برای خانواده‌های زندانیان، به ایجاد فضای اجتماعی مثبت برای این دست از اقشار جامعه کمک کنند؛ لذا در کل، فعالیت‌های گوناگونی می‌تواند توسط نهادهای مختلفی در جامعه صورت گیرد تا دید جامعه نسبت به خانواده‌های زندانیان بهبود یابد؛ همچنین نقش آموزش و پرورش در آگاهی‌بخشی دانش‌آموزان نسبت به این مسئله و ایجاد فضای مثبت در مدارس نیز، بسیار مهم است.»
گل‌کار، در پاسخ به اینکه مشاوران چگونه می‌توانند از دانش‌آموزان و خانواده‌های زندانیان حمایت کنند، اذعان کرد: «وجود یکی از والدین در زندان می‌تواند برای فرزندانشان عوارض نامطلوب مستقیم و غیرمستقیمی داشته باشد؛ از این رو در صورت مراجعه به مشاور، او می‌تواند کمک کند تا فرد با این موقعیت خطیر کنار آمده و حتی راه‌حل‌هایی را برای بهبودی شرایط ارائه دهد؛ زین روی یکی از راهکارهایی که می‌تواند به فرد یاری رساند، شرکت در برنامه‌های آموزشی و مشاوره است؛ زیرا این برنامه‌ها، می‌توانند به او کمک کنند تا با مشکلات خود بهتر رو به رو شود؛ برای مثال، برنامه‌هایی مانند "تشکیل گروه برای خانواده‌های زندانیان" می‌تواند به فرد کمک کند تا با افرادی در شرایط خود، در ارتباط بوده و از تجربیات آنان بهره‌مند شود. همچنین برخی مراکز مشاوره و پشتیبانی مالی و اقتصادی برای خانواده‌های زندانیان فعالیت می‌کنند که می‌توانند با مراجعه به آن‌ها، به کمک‌های مالی و مشاوره دست یابند.»
وی در خصوص نقش مشاوران مدارس در این راستا، خاطرنشان کرد: «نقش مشاوره در قبال حمایت از دانش‌آموزانی که با شرایطی مانند زندانی شدن یکی از والدینشان مواجه هستند، بسیار حائز است؛ مشاوران می‌توانند با ارائه خدمات مشاوره و پشتیبانی، به دانش‌آموزان کمک کنند تا این شرایط سخت بهتر مقابله کنند و در زمینه‌های گوناگون مانند اضطراب و مشکلات روانی و اجتماعی آنان را، یاری رسانند؛ از این رو مشاوران می‌توانند به مدیران و دبیران مدرسه کمک کنند تا راهکارهایی را برای حمایت از دانش‌آموزان در شرایطی مانند زندانی شدن والدینشان پیشنهاد دهند؛ برای مثال مشوران می‌توانند به مدیران و معلمان کمک کنند تا برنامه‌های آموزشی و پشتیبانی را برای دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان طراحی کرده و آن‌ها را، در راستای حمایت از دانش‌آموزان این چنینی، راهنمایی کنند.»
این مشاور در پایان عنوان کرد: «مشاوران می‌توانند با همکاری مدیران و دبیران، برنامه‌های آموزشی و پشتیبانی مناسبی را، برای دانش‌آموزانی که شرایطی مانند زندانی شدن والدینشان مواجه هستند، طراحی کنند؛ برنامه‌هایی مانند گروه پشتیبانی، کارگاه‌های روانشناختی، فعالیت‌های ورزشی و بازی‌های گروهی می‌توانند به دانش‌آموزان کمک کنند تا با این شرایط سخت، بهتر مقابله کرده و بهبود یابند.»
دانش‌آموز خبرنگار: فاطمه بختیاری
ارسال دیدگاه