غربالگری عفونت‌ها یکی از موثرترین فاکتورهای سلامت خون

به گزارش انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی ایران، احمد قره باغیان استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و سخنران بیستمین کنگره کشوری و چهاردهمین کنگره بین المللی ارتقاء کیفیت خدمات آزمایشگاهی تشخیص پزشکی ایران که در روزهای 26 الی 29 اردیبهشت ماه در مرکز همایش‌های برج میلاد برگزار می‌شود، با اشاره به اهمیت اهداء و انتقال خون در نظام سلامت، اظهار داشت: با توجه به پیشرفت علم و دانش هنوز هیچ جایگزینی برای انواع فرآورده های سلولی و پلاسمایی وجود ندارد. البته برخی از فاکتورهای انعقادی به شکل نوترکیب تهیه شده اند ولی برای بخش اعظم فرآورده ها مانند گلبول های قرمز و پلاکت که مهم ترین بخش مورد استفاده برای بیماران هستند هیچ جایگزینی در دنیا نداریم و بیماران در صورت نیاز بیشتر به فرآورده های سلولی و پلاسمایی نیازمند اهدای خون یا اهدای فرآورده ها توسط اهدا کنندگان داوطلب بدون چشم داشت مادی هستند.

وی با بیان این مهم که پیشرفت مراکز انتقال خون وابسته به پیشرفت نظام سلامت هر کشور است، گفت: کشور ما از سال 1353 دارای سازمانی به نام سازمان انتقال خون است که به عنوان تنها متولی وظیفه جمع آوری خون و فرآورده های خونی از اهداء کنندگان و توزیع آن به مراکز درمانی را بر عهده دارد که در این بین سلامت خون و انتقال صحیح فرآورده های خونی از رگ اهداء کننده تا رگ گیرنده بسیار حائز اهمیت است.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، افزود: در واقع منظور از سلامت خون به حداقل رساندن تمامی عوارض ناخواسته ناشی از مصرف خون و فرآورده های آن در بیماران و گیرندگان خون است.

قره باغیان ادامه داد: خون و فرآورده های آن مانند سایر داروها و به عنوان یک داروی بیولوژیک نمی تواند بدون عارضه باشد و با حداقل رساندن این عوارض و جلوگیری از انتقال عفونت های قابل انتقال توسط خون و فرآورده های آن می توان از عوارض فوری و حتی عوارض تاخیری در جهت ارتقاء سلامت بیماران بهره برد.

این دانش آموخته دکترای علوم آزمایشگاهی گفت: یکی از موثرترین فاکتورها در سلامت خون انجام آزمایشات و غربالگری در ارتباط با عفونت های قابل انتقال توسط خون و فرآورده های خونی است که طبق استاندارد سازمان جهانی بهداشت تمام مراکز انتقال خون وظیفه دارند تمام فرآورده های سلولی و پلاسمایی دریافت شده از اهداء کنندگان را برای حداقل سه نوع ویروس هپاتیت B و C و HIV و همچنین سیفیلیس آزمایش کنند و همچنین با شیوع بیماری ها ممکن است سایر عوامل عفونی که قابلیت انتقال از طریق خون و فرآورده های خونی را دارند نیز مورد آزمایش قرار گیرند که خوشبختانه در کشور ما نیز این استانداردها رعایت می شود.

وی با اشاره به مهمترین گروه های هدف مصرف فرآورده های خونی، بیان داشت: نوزادان، کودکان، زنان و بیماران ترومایی از گروه های آسیب پذیری هستند که مصرف خون و فرآورده های آن برای آنها بسیار مهم است، و دسته ای از بیماران که حیاتشون وابسته به مصرف منظم خون و فرآورده های آن است مثل بیماران تالاسمی.

این متخصص ایمنوهماتولوژی بالینی اضافه کرد: دسته دیگری از بیماران هستند که تداوم درمان آنها وابسته به انتقال خون است مثل بیماران سرطانی، دسته و گروه دیگری از بیماران نیز هستند که درمان آنها اغلب به شکل جراحی بوده و وابسته به انتقال خون است همچون جراحی های قلب، جراحی های زنان و زایمان، ارتوپدی و جراحی های پیوند، که در این بین موضوع تشخیص مصرف فرآورده ها نه تنها در میزان آن بلکه نوع نیاز هر بیمار به همان فرآورده بسیار مهم و حائز اهمیت خواهد بود.

قره باغیان به نقش و اهمیت کنگره ارتقاء کیفیت در افزایش دانش و آگاهی مخاطبین در زمینه خون و فرآورده های خونی اشاره کرد و گفت: کنگره ارتقاء کیفیت با توجه به حضور گسترده شرکت کنندگان خود در گروه های مختلف پزشکی می تواند موجب آشنایی بیشتر آن ها با نحوه تهیه خون و فرآورده های خونی و ارزش آن ها در نظام سلامت و حیات و نجات بیماران شود. همچنین افزایش این دانش منجر به بینش نقش مهم و حیاتی انتقال خون در مراکز درمانی می گردد.