مروری بر دستاوردهای چهارمین سفر خارجی آیت الله رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به قطر؛
رهاورد سفر به قطر؛ از توسعه سیاست همسایگی تا دیپلماسی انرژی
ظهره‌وند: قطعا می‌توانیم از موقعیت همسایگی با قطر بهترین استفاده را بکنیم / روحی صفت: رئیسی فرصت بزرگی برای کشور ایجاد کرده است/ زنگنه: ایران و قطر می‌توانند به بهبود شرایط زیست‌محیطی جهانی کمک کنند/ هانی‌زاده: سفر قطر دستاوردهای مهم سیاسی، اقتصادی و امنیتی دارد
تهران (پانا) - چهارمین سفر خارجی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به کشور قطر بود، سفری که با استقبال گرم امیر قطر همراه شد و به اذعان کارشناسان و تحلیلگران، دستاوردهای زیادی در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی به همراه داشت.
روز دوشنبه دوم اسفند ماه، آیت الله رئیسی به دعوت رسمی شیخ تمیم بن حمد آل ثانی و به منظور دیداری رسمی و نیز شرکت در ششمین اجلاس سران اوپک گازی عازم قطر شد. رئیس جمهوری در بدو ورود به این کشور مورد استقبال گرم امیر قطر قرار گرفت و در پی ملاقات با امیر قطر در کنفرانس خبری خواستار رفع تحریم‌های آمریکا علیه ایران شد و گفت که جمهوری اسلامی ایران به دنبال تحول و جهش در روابط منطقه‌ای است و این سفر فصل نوینی در روابط ایران و قطر ایجاد خواهد کرد. البته این سفر یکی از گام‌های تحول‌آفرین در روابط با کشورهای همسایه بویژه همسایگان در منطقه خلیج فارس قلمداد می‌شود. سطح همکاری‌های موجود بین کشورهای منطقه متناسب با ظرفیت‌های عظیم موجود نیست و جمهوری اسلامی ایران به دنبال آن است که در چارچوب سیاست همسایگی و تقویت و ارتقای روابط منطقه‌ای کمک کند.
ایران فاتح دو میدان جنگ علیه تروریسم و کارزار فشار حداکثری/ سه شرط توافق
رئیس جمهوری در این دیدار افزود جمهوری اسلامی ایران فاتح دو میدان جنگ علیه تروریسم و کارزار فشار حداکثری اقتصادی بوده است. آمریکا باید اراده خود را برای برداشتن تحریم‌های اصلی به اثبات برساند. برای رسیدن به توافق «تأمین منافع ملت ایران به خصوص لغو تحریم‌ها»، «تضمین معتبر» و «بسته شدن پرونده‌های ادعاهای سیاسی»، ضروری است. اکنون واضح است که منطقه ما وارد مرحله جدیدی شده است. بعد از چند دهه حضور متجاوزانه و اشغالگرانه نیروهای سلطه‌گر منطقه در حال بازگشتن به دست ملت‌های منطقه است و این پیروزی نیست مگر با مقاومت ملت‌ها.
رفع حصر از مردم یمن و تشکیل دولت فراگیر در افغانستان
وی تأکید کرد که کشورهای منطقه باید با رایزنی و گفت‌وگوهای بیشتر مدیریت بحران‌ها و حل و فصل مسائل را به صورت درون‌منطقه‌ای پیگیری و عملیاتی کنند.
رئیسی در آن کنفرانس خبری در خصوص همسایگان نیز گفت: همسایگان افغانستان و کشورهای منطقه باید مردم و همه گروه‌های قومی و سیاسی افغانستانی کمک کنند که یک حکومت فراگیر مردمی در افغانستان مستقر شود در غیر این صورت ناامنی به این کشور مظلوم باز خواهد گشت.
ابراهیم رئیسی بر پایان دادن به کشتار مردم یمن نیز تاکید کرد و گفت رفع حصر از این ملت مظلوم یک الزام بشردوستانه است. وی تنها راه‌حل بحران یمن را هم، توقف تجاوز و گفتگوهای یمنی - یمنی عنوان کرد.
در طی سفر آیت الله رئیسی به قطر، ۱۴ سند همکاری در حوزه‌های سیاست خارجی، رادیو و تلویزیون، ورزش، حمل و نقل، برق، استاندارد، فرهنگی و آموزشی در حضور سران دو کشور به امضا رسید.
اهدای پیراهن تیم ملی فوتبال قطر به آیت الله رئیسی
یکی از اخبار مهم این سفر که بازتاب زیادی در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی داشت، اهدای پیراهن تیم ملی فوتبال قطر به آیت الله سیدابراهیم رئیسی توسط امیر قطر به عنوان یادبود برگزاری جام جهانی ۲۰۲۲ بود.
شیخ حمد بن تمیم آل ثانی امیر قطر در جریان سفر آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی به این کشور پیراهن تیم ملی فوتبال کشورش را که به شکلی نمادین و به مناسبت برگزاری جام جهانی ۲۰۲۲ در این کشور، شماره ۲۲ نیز بر روی آن حک شده است، به دکتر رئیسی هدیه کرد.
این پیراهن به امضای همه بازیکنان تیم ملی قطر رسیده است.
ایران به جهان انرژی می‌دهد/ ضرورت مماتعت جامعه جهانی از اقدامات یکجانبه و قهری علیه صنعت نفت و گاز
رئیس‌جمهوری در دومین روز سفر خود در ششمین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) که رؤسای‌جمهوری، نخست وزیران و وزرای انرژی ایران، الجزایر، مصر، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ونزوئلا، ترینیداد و توباگو و اعضای ناظر شامل آذربایجان، عراق، مالزی، نروژ، پرو و امارات متحده عربی نیز در آن حضور داشتند، گفت که رویکرد ما به‌عنوان اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز، برای عرضه بیشتر گاز طبیعی به بازار جهانی، رویکردی با جنبه‌های انسان‌دوستانه است؛ این موضوع جایگاه و اهمیت تصمیمات جمعی در مجمع کشورهای صادرکننده گاز را که اعضای آن در مجموع بیش از ۷۰ درصد از منابع اثبات شده گاز طبیعی و ۴۴ درصد تولید بازار را در اختیار دارند دو چندان می‌سازد. اقدامات چندجانبه‌ای نظیر تبادل دیدگاه‌‌ها، به اشتراک‌گذاری دانش فنی، سرمایه‌گذاری‌های مشترک و تبادل تجربیات می‌تواند ضمن افزایش تجارت گاز طبیعی، به افزایش همبستگی میان جوامع و ثبات، امنیت و همگرایی در روابط بین‌الملل کمک کند.
رئیسی تصریح کرد که جامعه جهانی باید از ابتکارات چندجانبه با هدف ارتقای امنیت عرضه انرژی و در عین حال، حفظ محیط زیست، نظیر آنچه این مجمع در پی آن است، حمایت کند؛ از جمله جامعه جهانی باید مانع هرگونه اقدام یکجانبه و قهری نظیر تحریم‌های ظالمانه ایالات متحده آمریکا علیه صنعت نفت و گاز اعضای مجمع گردد و آن را به رسمیت نشناسد. ایران به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر گازطبیعی جهان، از ظرفیت بسیار بالایی برای تولید، انتقال و صادرات گاز طبیعی و مشارکت بیشتر در تأمینِ امنیت عرضه انرژی جهانی برخوردار است. جمهوری اسلامی ایران با وجود تحریم‌های ظالمانه، یکجانبه و غیرقانونی آمریکا توانسته است با اتکا به توانمندی‌های نیروهای متخصص و متعهد و با بهره‌گیری از شرکت‌های داخلی و دانش فنی بومی، تولید گاز طبیعی را افزایش داده و پروژه‌های بزرگ و ارزشمندی را در بخش‌های بالادستی و پائین‌دستی نفت و گاز اجرا کند. جمهوری اسلامی ایران، با اتکا به ذخایر عظیم گازطبیعی و موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود، قصد دارد با توسعه همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه با کشورهای همسایه و سایر کشورها، نقشی متناسب با این حجم از ذخایر، در بازار جهانی گاز ایفا کند.
راه‌اندازی مرکز تجاری ایران در قطر
آیت الله رئیسی در این سفر با نخست وزیر قطر نیز دیدار کرد و در این دیدار به ظرفیت عظیم ایران برای فعالیت اقتصادی و تجاری اشاره کرد و گفت که تاسیس یک مرکز تجاری ایرانی در قطر می‌تواند به معرفی این ظرفیت‌ها به نخبگان و فعالان اقتصادی قطر کمک کند. وی تصریح کرد جمهوری اسلامی ایران امروز خیل عظیمی از جوانان تحصیل‌کرده را تربیت کرده که توانمندی‌های بسیار خوبی در عرصه‌های فنی و مهندسی دارند و این ظرفیت می‌تواند زمینه‌ای برای گسترش همکاری‌های دو کشور باشد.
شکوفایی و قدرت در اوج در تحریم
آیت الله رئیسی در این سفر دو روزه و در حاشیه نشست مجمع صادرکنندگان گاز با تعدادی از مقامات دیگر کشورهای نیز دیدار و رایزنی کرد. وی در دیدار با نخست وزیر ترینیداد و توباگو نیز با تمجید از روحیه استقلال‌طلبی و آزادی‌خواهی ملت‌های منطقه آمریکای لاتین، اظهار کرد که جمهوری اسلامی ایران با وجود تحریم‌های گسترده و خواست دشمن برای تحت فشار قرار دادن کشورمان، توانسته در عرصه‌های مختلف از جمله صنایع نفت و گاز توانمندی‌های خوبی به دست آورد و آماده انتقال تجربیات خود به ترینیداد و توباگو انتقال است.
رئیس جمهوری اسلامی ایران با ابراز علاقه‌مندی کشورمان برای گسترش روابط با ترینیداد و توباگو به ویژه در عرصه بهره‌برداری از منابع نفت و گاز افزود: در دورانی که دشمن قصد داشت با تحریم و اعمال فشار صنعت نفت ایران را به تعطیلی بکشاند، وزارت نفت و فعالان بخش نفت و گاز ایران توانستند به رغم خواست دشمن به سطح بالایی از دانش و توانمندی‌های فنی دست یابند که حاصل آن بالندگی صنعت نفت و گاز کشورمان است.
پیروزی مقاومت ملت‌ها در برابر سلطه‌طلبی قدرت‌های جهانی
آیت الله رئیسی همچنین در دیدار با وزیر امور خارجه ونزوئلا مقاومت ایران و ونزوئلا در برابر زیاده‌خواهی‌ها را بزرگترین سرمایه دانست و گفت ارتباط کشورهایی مثل ایران و ونزوئلا با یکدیگر ارتباطی راهبردی است که باید با قوت دنبال و توافقات میان دو کشور هر چه سریع‌تر عملیاتی و اجرایی شود.
وی اعلام کرد که ایران آماده است تا در تغییر شرایط اقتصادی ونزوئلا به نفع مردم در کنار این کشور باشد. کشورهای منطقه آمریکای لاتین مثال بسیار خوبی از قطعی بودن پیروزی مقاومت ملت‌ها در برابر سلطه‌طلبی قدرت‌های جهانی است.
ایرانیان خارج از کشور رابطه خود را با فرهنگ سرزمین مادری حفظ کنند
رئیس جمهوری کشورمان در دیدار با ایرانیان مقیم قطر با اشاره به اینکه ایرانیان خارج از کشور سرمایه‌های ایران اسلامی هستند، گفت که همه ایرانیان خارج از کشور باید نسبت به حفظ رابطه خود با فرهنگ سرزمین مادری خود تلاش کنند و دستگاه‌های اداری کشور نیز موظف هستند که این رابطه را تسهیل کنند. باید زمینه حضور و فعالیت اقتصادی و سرمایه‌گذاری ایرانیان خارج از کشور در داخل مرزهای ایران بیش از پیش تسهیل شود. البته اقدامات خوبی در این راستا در حال انجام است که رفع موانع صدور مجوزهای کسب و کار یکی از این اقدامات ارزنده است.
وی به جایگاه ایران در اقتصاد منطقه اشاره کرد و گفت: امروز متاسفانه سهم ما در اقتصاد منطقه در جایگاه شایسته خود قرار ندارد، در حالی که تولیدات ایرانی در منطقه مورد توجه بوده و از استاندارد قابل قبول و قابل رقابتی با کشورهای مدعی برخوردار هستند. در ماه‌های سپری شده از آغاز فعالیت دولت مردمی، در نتیجه تقویت ارتباطات با همسایگان حجم صادرات و مبادلات تجاری با بعضی کشورها تا سه برابر رشد کرده که این نشان می‌دهد در گذشته به این ظرفیت‌ها توجه کافی نمی‌شده است.
ضرورت احیای ظرفیت‌های ایران و منطقه
سیدابراهیم رئیسی در این سفر با فعالان اقتصادی قطری و ایرانی نیز دیدار کرد که در آن دیدار از اراده ایران برای توسعه روابط همسایگی خبر داد و گفت که معتقدیم ظرفیت‌های بسیاری در کشورهای همسایه وجود دارد که این ظرفیت‌ها باید احیا شود. بخش اندکی از این ظرفیت‌ها امروز مورد توجه قرار گرفته و بسیاری از ظرفیت‌های جمهوری اسلامی ایران، کشورهای منطقه، کشورهای مسلمان و همسایه مغفول مانده است که باید در جهت رفاه ملت‌ها فعال شود.
حق ملت ایران را می‌گیریم
رئیس جمهوری در این دیدار با اشاره به اینکه علیرغم همه تهدیدات و تحریم‌ها امروز در ایران پیشرفت‌های بسیاری در حوزه‌های مختلف صورت گرفته است، گفت: برخی اوقات که با تعدادی از مسئولین اروپایی تلفنی صحبت می‌کنم آن‌ها هم می‌گویند تحریم علیه ایران ظالمانه است و بسیاری امروز در دنیا معترفند به اینکه این تحریم‌ها علیه ملت ایران ظالمانه است. ما نسبت به احقاق حق جمهوری اسلامی ایران مصمم هستیم، عقب‌نشینی نکرده و نخواهیم کرد؛ چون از حقوق حقه ملت است و در مجامع مختلف هم سخن‌مان را بیان و به گوش همگان رساندیم.
رئیسی با اشاره به ظرفیت‌های ترانزیتی بالای ایران از جمله بندر چابهار در عرصه تجاری، تاکید کرد: این ظرفیت ترانزیتی می‌تواند برای مبادله کالا بین کشورهای مختلف در اقصی نقاط دنیا به کمک تجار بیاید.
وی خطاب به تجار قطری خاطرنشان کرد زمینه برای سرمایه‌گذاری در ایران وجود دارد و این سرمایه‌گذاری هم مورد توجه مسئولان هر دو کشور قرار دارد. امیر محترم قطر هم این موضوع را تاکید داشتند که این سرمایه‌گذاری می‌تواند زمینه کار اقتصادی بلندمدت را بین دو کشور کاملا فراهم کند.
ارتقای سطح تعاملات ایران و الجزایر
رئیس جمهوری البته با عبدالمجید تبون، رئیس جمهوری الجزایر نیز دیدار کرد و با تمجید از روحیه انقلابی و ایستادگی مردم الجزایر در برابر زیاده‌خواهی‌های استعمارگران گفت: ایران و الجزایر همکاری‌های خوبی با یکدیگر دارند اما این سطح از تعاملات کافی نبوده و با توجه به عزم و اراده سران دو کشور، مناسبات تهران و الجزیره می‌تواند در عرصه‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی بیش از پیش گسترش یابد.
وی همچنین از مواضع حق‌طلبانه الجزایر در برابر رژیم صهیونیستی و دیگر عرصه‌ها قدردانی و تصریح کرد: مخالفت کشور شما با ادامه عضویت رژیم صهیونیستی به عنوان عضو ناظر اتحادیه آفریقا اقدامی ارزشمند در حمایت از حقوق ملت مظلوم فلسطین و آرمان آزادی قدس است.
نگاه سازنده ایران به آفریقا
سیدابراهیم رئیسی در دیدار با فیلیبی نیوسی، رئیس جمهوری موزامبیک نیز با بیان اینکه کشورهای غربی آفریقا را برای خودشان می‌خواهند و ما آفریقا را برای آفریقایی‌ها می‌خواهیم، اظهار کرد که جمهوری اسلامی ایران همواره روابط خوبی با کشورهای آفریقایی داشته و امروز بر اساس همین نگاه سازنده ایران به آفریقا آماده گسترش همکاری‌ها با کشورهای این قاره هستیم.
رئیس قوه مجریه با اشاره به اینکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی همواره روابط خوبی با کشورهای آفریقایی داشته‌ایم، تصریح کرد: از وزیر امور خارجه می‌خواهم مقدمات برگزاری هر چه سریع‌تر کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی را فراهم کند تا روند گسترش تعاملات دو کشور را تسریع کند.
حفظ روحیه استعماری غربی‌ها و تغییر روش‌های استعمارگری
آیت‌الله رئیسی در دیدار با اوبیانگ انگوئما امباسوگو، رئیس جمهوری گینه استوایی هم با بیان اینکه کشورهای غربی روحیه استعماری خود را حفظ کرده و روش‌های استعمارگری خود را تغییر داده‌اند، گفت که آماده همکاری و توسعه روابط با کشورهای آفریقایی در زمینه‌های مختلف و از جمله صدور خدمات فنی و مهندسی به این کشورها از جمله گینه استوایی هستیم.
وی در واکنش به اظهارات رئیس جمهوری گینه استوایی مبنی بر اینکه هیچ کدام از کشورهای اروپایی در زمینه مقابله با کرونا کمک قابل توجهی به این کشور نکرده‌اند و تعداد قابل توجهی از مردم کشورش در اثر همه‌گیری کرونا جان باخته‌اند، تصریح کرد: ما نیز در ایران اگر خودمان اقدام به ساخت واکسن نمی‌کردیم، غربی‌ها به ما واکسن نمی‌دادند. اما امروز ۶ شرکت در ایران واکسن‌های کرونا تولید می‌کنند.
به‌زودی دفتر تجاری ایران در قطر تاسیس می‌شود
آیت الله رئیسی اما شب گذشته در بازگشت از سفر دو روزه به قطر دستاوردهای این سفر را تشریح کرد و گفت: این سفر در راستای سیاست همسایگی با دو هدف عمده «افزایش اعتماد متقابل و همکاری با همسایگان» و «سهم ایران در اقتصاد و تجارت منطقه» انجام شد. در این دیدارها مسائل دوجانبه، تجاری، اقتصادی، انرژی، فرهنگی و به ویژه سرمایه‌گذاری مورد بررسی و بحث قرار گرفت. ۱۴ توافق‌نامه به امضا رسید که باید اجرایی شود و از طرف همکاران من در دولت پیگیری شود و مسئولین عالی قطری را هم آقای امیر قطر موظف کردند که سریعاً کارهای اجرایی این موافقتنامه‌ها و تفاهم‌نامه‌ها دنبال شود.
وی با تاکید بر اینکه تاسیس دفتر تجاری ایران در قطر باید با سرعت ایجاد شود، خاطرنشان کرد: رفع موانع گمرکی و مجوزهای کسب و کار مطرح و قرار شد از طریق وزیر صمت در کشور ما و وزیر صنعت قطر که هر دو در جلسه حضور داشتند اقداماتی نسبت به رفع موانع تجاری و اقتصادی و سرمایه‌گذاری بین دو کشور سریعا انجام گیرد.
رئیس‌جمهوری با اشاره به دیدارهای خود در حاشیه مجمع سران کشورهای صادرکننده گاز گفت: مسائل دوجانبه بین ما و همکاری‌هایی که می‌تواند در سطح منطقه و بین‌المللی صورت بگیرد مورد بحث قرار گرفت.
رئیسی با تاکید بر جایگاه مجمع سران کشورهای صادرکننده گاز و مصوبات این مجمع، اظهار کرد: در جهان موضوع انرژی و بحث گاز مساله محوری است که آنجا هم مورد توجه همه اعضای شرکت‌کننده قرار گرفت. وی با ابراز امیدواری در مورد دیدارهای دو جانبه با سران کشورهای حاضر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز، بر پیگیری بحث‌‌های صورت گرفته تاکید کرد. باورم این است که گزارش‌های نوبه‌ای به مردم از کارهای انجام شده می‌تواند مردم عزیز را به نتایج این سفرها امیدوار کند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که مناسبات میان دوحه و تهران به ویژه پس از بحران خلیج فارس با محاصره قطر توسط عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر در سال ۲۰۱۷، شکل تازه‌تری به خود گرفت. در آن زمان جمهوری اسلامی ایران به عنوان ناجی قطر نقش‌آفرینی کرد. به نظر می‌رسد محاصره طولانی مدت قطر، نه تنها نتوانست رفتار‌های دوحه را مطابق خواست ریاض اصلاح کند، بلکه روابط ایران و قطر را برای آینده قابل پیش‌بینی تقویت کرد. آن‌ها معتقدند سفر ابراهیم رئیسی به قطر گامی تحول‌آفرین در ارتباط با کشورهای حوزه خلیج فارس به شمار می‌رود و درستاوردهای زیادی در حوزه‌های مختلف دارد.
ظهره‌وند: چرا دولت یازدهم و دوازدهم نسبت به سیاست همسایگی بی‌توجه بوده است؟
ابوالفضل ظهره‌وند، سفیر اسبق ایران در افغانستان و هم ایتالیا در ارزیابی سفر رئیسی به قطر به پانا گفت: «به نظر من سفر آقای رئیسی به قطر سفر مهم و مؤثری است. کشوری که از کشورهای مهم همسایه است؛ ما در حوزه گاز با یکدیگر منابع و ذخایر مشترک داریم و در اوپک همکاری‌های ما با قطر تنگاتنگ و نزدیک است.»
وی افزود: «از طرفی قطر نقش فعالی را در بین کشورهای حاشیه خلیج فارس دنبال می‌کند و موضع معقول و متعادلی نسبت به ایران دارد و همواره نگاه مثبتی داشته و دارد. قطر سعی کرده است که موثر باشد و خلاء ناشی از رویکردهای غیر دوستانه برخی از کشورها مانند امارات و عربستان را در روابط با ایران پر کند. هر چقدر چالش بین رابطه ما و اروپا و آمریکا کاهش پیدا کند، برای قطری‌ها نیز آورده خواهد داشت. از طرفی در حال حاضر شاهد اتفاقات جدید در اوکراین هستیم، جایگاه قطر به عنوان تأمین‌کننده انرژی الان بارزتر شده است و ایران نیز می‌تواند قطعاً در این حوزه نقش داشته باشد. در مجموع این سفر می‌تواند مناسبات ما با قطر را نزدیک‌تر کند.»
وی تأکید کرد: «سیاست همسایگی رویکردی است که آقای رئیسی از ابتدا بر آن تأکید داشته است و قطعاً ما می‌توانیم از این موقعیت بهترین استفاده را بکنیم و با کشورهای همسایه ارتباط بیشتری برقرار کنیم. هزینه‌های مبادلاتی با کشورهای همسایه کمتر است و سوالی که مطرح می‌شود، این است که چرا دولت یازدهم و دوازدهم نسبت به سیاست همسایگی بی‌توجه بوده است؟ کشورهای همسایه به عنوان یک ظرفیت نقد و قابل توجه و موثر شناخته می‌شوند.»
روحی‌صفت: قطر یکی از بزرگترین متحدان اصلی آمریکا در منطقه است
محسن روحی‌صفت، تحلیلگر سیاست خارجی نیز اظهار کرد: «قطر یکی از کشورهایی است که به نسبت سایر کشورهای حوزه خلیج فارس، نزدیکترین ارتباط را با ایران دارد. با وجود اینکه عربستان قصد دارد برتری خود بر همه کشورهای حوزه خلیج فارس حفظ کند، قطر در میان کشورهایی که عربستان در آن‌ها نفوذ دارد، متفاوت است و سعی کرده است که از نفوذ عربستان به دور باشد.»
وی ادامه داد: «محدودیت‌های زیادی در داخل کشور برای سرمایه‌گذاران خارجی وجود دارد. باید قوانین طوری تغییر کند که از موقعیت‌ها و فرصت‌های مناسب استفاده کنیم بنابراین اگر در این دوره از ریاست جمهوری، آقای رئیسی بتواند محدودیت‌های سرمایه‌گذاری را بردارد، فرصت بزرگی برای کشور ایجاد کرده است.»
وی در خصوص تأثیر سفر قطر بر مذاکرات وین نیز بیان کرد: «قطر یکی از بزرگترین متحدان اصلی آمریکا در منطقه است و بزرگترین پایگاه نظامی هوایی آمریکا در قطر است و مشخص است که پیغام‌های ایران را به آمریکا و پیام‌‌های آمریکا را به ایران می‌رساند بنابراین این سفر می‌تواند موجب اعتماد‌سازی بین ایران و قطر شود و مساله مذاکرات را حل و فصل کنند.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه سیاست همسایگی یکی از اصولی است که توسط دولت سیزدهم مد نظر قرار گرفته شده است، گفت: «زمانی که کشوری با وجود تحریم، قدرت بزرگی محسوب می‌شود، ا‌ولین عاملی که می‌تواند به آن کمک کند، همسایگان هستند. کشورهای جنوبی خلیج فارس از نظر اقتصادی وضعیت خوبی دارند بنابراین در زمینه سرمایه‌گذاری این فرصتی است که ما می‌توانیم آن را اعمال کنیم تا حداقل قطر وارد چرخه اقتصادی ایران شود و تعامل حداکثری اقتصادی با این کشور شکل بگیرد.»
زنگنه: ایران ایزوله و جدا نیست و روابط خوبی با همسایگان دارد
صباح زنگنه یکی دیگر از کارشناسان سیاست خارجی که پانا گفت‌وگو کرده است نیز درباره سفر رئیس‌جمهوری به قطر گفت: «جمهوری اسلامی ایران در شرایط بسیار سختی به عنوان یک کشور همسایه، دوست و هم کیش به قطر کمک کرد و از لحاظ انسانی، ضرورت کمک را مورد توجه قرار داد؛ در شرایطی که سایر کشورها قطر را محاصره و تحریم کردند اما جمهوری اسلامی ایران به وظیفه انسانی، همسایگی و دینی خود عمل کرد و اجازه نداد برای دولت و مردم قطر مشکلی ایجاد شود.»
وی در خصوص تاثیر این سفر بر مذاکرات وین و مذاکرات عربستان نیز گفت: «مذاکرات وین در موضوع هسته‌ای روند خود را دنبال می‌کند؛ روابط حسنه ایران با همسایگان طبعاً در ذهن کشورهای مورد مذاکره تاثیر‌گذار خواهد بود به این معنا که طرف‌های مذاکره می‌بینند که جمهوری اسلامی ایران ایزوله و جدا نیست و روابط خوبی با همسایگان دارد و طبیعتاً زمینه‌های توسعه اقتصادی را برای ایران فراهم می‌کند. زمانی که ایران و قطر بتوانند برنامه‌ریزی درستی کنند و چشم انداز مشترک و مناسبی در توسعه انرژی گاز انجام دهند، می‌توانند به بهبود شرایط زیست محیطی جهانی کمک کنند و همچنین فضا را برای همکاری با کشورهای درحال توسعه و کشورهای صنعتی آماده کنند.»
هانی‌زاده: سفر رئیسی به قطر پس از ۱۱ سال، دستاوردهای مهمی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی خواهد داشت
حسن هانی‌زاده، تحلیلگر سیاسی نیز سفر آیت الله رئیسی به قطر را یکی از تاثیر‌گذار‌ترین سفرهای منطقه‌ای دانست و گفت: «اگذشت زمان به ویژه در سال‌های اخیر که قطر به مرز درگیری نظامی با عربستان رسید ایران در کنار قطر قرار گرفت و از سال ۲۰۱۷ که عربستان، مصر، بحرین و امارات قطر را تحریم کردند ایران تمام امکانات خود را در اختیار دوحه قرار داد. بنابراین قطر که به اهمیت دوستی با ایران بیش از پیش پی برد تلاش کرد تا به عنوان حلقه اتصال ایران و سایر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس عمل کند.»
هانی‌زاده ادامه داد: «دو کشور ایران و قطر در بهره‌برداری مشترک از نفت و گاز فلات قاره منافع مشترکی دارند و از این رو قطر ناچار است تا سیاست‌های منطقه‌ای خود را با ایران هماهنگ سازد به ویژه اینکه اکنون رژیم صهیونیستی تلاش دارد تا از طریق دروازه‌های امارات و بحرین نفوذ خود را در خلیج فارس گسترش دهد لذا براساس شاخصه‌های منافع مشترک چه در حوزه سیاسی و چه در حوزه انرژی فسیلی، قطر یکی از کشورهای دوست و هم پیمان راهبردی ایران در خلیج فارس تلقی می‌شود.»
وی گفت: «رویکرد دیگری که به سفر رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به دوحه ابعاد راهبردی بخشیده موضوع پروژه مشترک احداث لوله گاز ایران و قطر به اروپا است. از آنجایی که کشورهای اروپایی اکنون تنها به گاز روسیه متکی هستند، در صدد تنوع بخشیدن به واردات گاز خود از مناطقی خارج از سیطره روسیه بر آمده و این موضوع اهمیت احداث لوله گاز خلیج فارس به اروپا را دو چندان ساخته است. بر همین اساس قرار است که یک خط لوله گاز با شرکت ایران و قطر از حوزه چاه‌های مشترک ایران و قطر در خلیج فارس به سمت عراق و سپس بندر لاذقیه سوریه و در نهایت به دریای مدیترانه و اروپا کشیده شود تا کشورهای اروپایی از وابستگی صرف به گاز روسیه رهایی یابند. هر چند این پروژه به لحاظ هزینه و عملیات اجرائی بسیار سنگین است اما کشورهای اروپایی به صورت جدی در صدد عملیاتی کردن آن هستند.»
این تحلیلگر سیاست خارجی خاطرنشان کرد: «سفر آیت الله ابراهیم رئیسی به قطر که نخستین سفر رئیس‌جمهوری اسلامی پس از ۱۱ سال تلقی می‌شود، دستاوردهای مهمی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی خواهد داشت زیرا دولت سیزدهم به طور جدی در صدد ترمیم روابط خود با کشورهای حوزه خلیج فارس بر آمده است. این روابط اگر به سطح قابل اتکائی برسد، قطعاٌ در کاهش نفوذ نامشروع و مخرب رژیم صهیونیستی در کشورهای حوزه خلیج فارس موثر خواهد بود.»
ارسال دیدگاه