رسانه ملی ازجنبه‌های مثبت چهارشنبه سوری غافل نشود

خدیجه حاتمی، مدرس جامعه شناسی دانشگاه پیام نور تبریز در گفت و گو با پانا گفت: «در پرداخت های اخیری که به سنت چهارشنبه سوری صورت گرفته، بیشتر به جنبه های منفی اشاره شده است و جنبه های مثبت آن مورد غفلت قرار گرفته است.»

خدیجه حاتمی درمورد جنبه های مثبت این مراسم اینگونه بیان کرد: «مراسم چهارشنبه‌سوری جزو کهن‌ترین و دیرینه‌ترین رسوم فرهنگی است که بخش وسیعی از هویت مشترک یک جامعه را تشکیل می دهد. این آیین چند صد هزار ساله به این دلیل جشن گرفته می شود که بهار در راه است و روشن کردن آتش می تواند تشویقی برای کره زمین باشد که سریعتر گرم شود و رویش را آغاز کند.»

وی افزود: « آیین چهارشنبه‌سوری در حکم سرمایه‌ها و ثروت‌های فرهنگی جامعه ماست و تمرکز و توجه ما نباید فقط به کارکرد‌های منفی و جنبه‌های آسیب شناسی این آیین باشد، بلکه باید به چشم فرصت هایی نگاه کرد که برای حل برخی از بحران‌های اجتماعی ضروری هستند.»

حاتمی خاطرنشان کرد: «اخیرا سطح شادی و نشاط مردم جامعه کاهش یافته است و متاسفانه کشور ما یکی از غمگین‌ترین کشورهای جهان است. به این دلیل وجود جشن هایی همچون چهارشنبه‌سوری می تواند درصد شادمانی را در جامعه افزایش دهد.»

وی تاکید کرد: «از جمله دلایلی که باعث شده چهارشنبه‌سوری آسیب زا به نظر بیاید و در واقعیت هم آسیب زا باشد، این است که این جشن برخلاف آیین‌های دیگر به همراه خانواده برگزار نمی‌شود.»

این مدرس دانشگاه، با بیان اینکه این جشن بیشتر توسط نوجوانان و جوانان برگزار می شود، اظهار کرد: «افراد در این رده های سنی در اوج سن شور و هیجان هستند و این افکار را دارند که آسیب‌پذیر نبوده و دارای روحیه قهرمانی هستند. بنابر این مسئله اگر این آیین همراه با همه اعضای خانواده جشن گرفته شود، از آسیب های زیادی جلوگیری می‌شود.»

خدیجه حاتمی به پیامدهای مثبت جشن گرفتن این آیین با اعضای خانواده اشاره کرد و گفت: «امروزه ما در خانواده‌ها با موضوع شکاف نسلی روبه رو هستیم و فاصله میان اعضای خانواده بیشتر شده است. بنابراین وقتی آیین چهارشنبه سوری در کنار خانواده جشن گرفته می‌شود و همه با هم به شادمانی می پردازند، احساس همبستگی و نشاط در کانون خانواده به وجود می آید.»

وی ادامه داد: «حضور والدین در این مراسم می‌تواند نقش کنترل کننده داشته باشد؛ به این صورت که اگر این مراسم در حضور والدین برگزار شود، در حد پریدن از آتش و انجام کارهای ساده تر خواهد بود، اما در شرایط عدم حضور والدین بدیهی ‌است که شاهد چنین فجایعی در مراسم چهارشنبه‌سوری خواهیم بود.»

وی در مورد دلیل دومی که باعث شده این جشن تا این حد پیامدهای منفی داشته باشد، بیان کرد: «متاسفانه بسیاری از آیین های دیرینه کشور ما توسط دولت به مردم شناسانده نشده است؛ به این شکل که رسانه ملی برای اکثر مراسمات برنامه تهیه می‌کند، ولی در مورد این جشن برنامه خاصی ساخته نشده است و فقط به جنبه های منفی این جشن نگاه می‌کند. همین دلیل موجب شده است یک شکاف فرهنگی بین ملت و حاکمیت ایجاد شود.»

این جامعه شناس و مدرس دانشگاه در ادامه اظهار کرد: «ملت احساس می‌کنندبه جشن هایی که برای آنها مهم هستند، نگاه ملی نمی شود، اما دولت می‌تواند از پتانسیل رسانه ملی استفاده کند و در این شب از هنرمندان برجسته کشور دعوت کند تا این مراسم را بصورت نمادین در رسانه ملی برگزار کنند؛ آتش بازی تنها یکی از مراسمات شب چهارشنبه سوری است و مراسمات دیگری همچون کوزه شکنی، قاشق زنی، شال اندازی و... را رسانه‌ها می‌توانند به مردم آموزش بدهند.»

وی با بیان اینکه این آیین دیرینه با وجود اینکه بسیار قدمت دارد هم اکنون تنها به ترقه بازی و آتش بازی ختم شده است، گفت: «این موضوع، نشان‌دهنده این است که رسانه ملی ما در این راستا تلاشی نکرده و تنها جنبه های منفی آن را به نمایش گذاشته است.»

حاتمی افزود: «امسال با وجود ویروس کرونا بهتر است این جشن در خیابانها برگزار نشود، ولی در سال های آینده برای اینکه چهارشنبه‌سوری امنی داشته باشیم بهتر است نه تنها جوانان بلکه تمامی اعضای خانواده در کنار هم و دولت هم در کنار مردم با هم جشن بگیرند و این عامل موجب می‌شود جنبه نشاط بخش بودن این شب افزایش و جنبه آسیب‌زا بودن آن کاهش یابد.»

وی در پایان به نوجوانانی که با وجود آسیب‌های روز چهارشنبه‌سوری هیجان کاذب دارند، اشاره کرد و گفت: «نوجوانان ما از آنجایی که منبع دیگری برای تخلیه هیجانات خود پیدا نمی‌کنند و در این شب در کنار خانواده های خود نیستند و در خیابان ها رها می‌شوند، هیجاناتشان، هیجاناتی فوق کنترل را بوجود می‌آورد و والدین می‌توانند فرزندان خود را نصیحت کنند، اما این نصیحت کردن تا زمانی که در کنار آنها نبوده و در شادی آنها سهمی برای خود قائل نباشند، بی ثمر خواهد بود.»