برد بی رقیب روسیه و باخت با رقیب سعودی

سال ۲۰۰۶ شورای حقوق بشر با ۴۷ عضو جایگزین کمیسیون حقوق بشر شد؛ هدف احترام بیشتر به حقوق بشر بود. چگونه؟ با دوری از سیاسی کاری در شورای حقوق بشر، تعطیل کردن استانداردهای دوگانه، خودداری از انگشت نما کردن کشورها، دوری از شرمنده سازی، ترویج و حمایت با گزارش به مجمع و از آن طریق به شورای امنیت و مهم تر اینکه بررسی ادواری وضع حقوق بشر UPR همه کشورها در شورا.

با این حال در کمتر از دو دهه امریکا شورا را بر‌نتافت؛ در راستای حمایت از اسرائیل، امریکا به تاریخ ژوئن ۲۰۱۸ از شورای حقوق بشر خارج شد. نیکی هیلی و پمپئو مدعی شدند شورا نسبت به اسرائیل تصمیم‌های مغرضانه و یکسویه می‌گیرد و از آن خارج شدند، پس از آن ونزوئلا در سال ۲۰۱۹ با ۱۰۵ رأی از سوی اعضای سازمان ملل انتخاب شد، موضوعی که باز هم برای امریکایی‌ها گران آمد. اکنون هم در اکتبر ۲۰۲۰ بن سلمان متحد ترامپ رؤیای ورود به شورای حقوق بشر دارد. او می‌اندیشید که ویترین رانندگی زنان، استادیوم رفتن آنها و خاصه خرجی با همه قدرت‌ها سبب می‌شود تا قهرمان حقوق بشر جهان اسلام باشد...

اگر چه آرزو بر جوانان عیب نیست، ولی توهم قدرت او در منطقه آشکار شد. سعودی در رقابت با پاکستان، ازبکستان، نپال و چین در رأی‌گیری مجمع عمومی سازمان ملل باخت؛ در واقع در رقابت پنج کشور برای کسب چهار سهمیه آسیا عربستان آخر شد و رأی نیاورد.

از سوی دیگر روسیه و اوکراین بی‌رقیب عضویت شورا را بردند، مهم تر اینکه آن طرف دنیا کوبا کشوری در همسایگی امریکا هم این گوی را برد؛ گو اینکه امریکا در ساختار‌سازی نظم حقوق بشری دنیا فلج شده است. ترامپ با رویه هشت ساله خویش نشان داد صلاحیت شکل‌دهی به هنجارها و نهادهای حقوق بشری ندارد.

حمایت ترامپ از اسرائیل و سعودی به علاوه اظهارات و عملکرد او در داخل امریکا، ترامپ را در موضوع حقوق بشر بین‌المللی بسیار تنها گذاشته است؛ به هر روی در موضوع حقوق بشر از زاویه سیاست بین‌الملل، روسیه و کوبا بردند و سعودی باخت. همه اینها نشان می‌دهد حقوق بشر میدان رقابت سیاست بین‌الملل است؛ بهینه است ایران با بازبینی سیاستگذاری‌های داخلی و خارجی تلاش کند تا حقوق مردم را به بهترین شکل رعایت کند.

به باور نگارنده برنده جهانی حقوق بشر کشوری است که بتواند به حقوق مدنی، سیاسی و حقوق اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و فرهنگی مردم خود احترام بگذارد. آنگاه حضور حقوق بشری ایران در عرصه رقابت سیاست بین‌الملل با معنا و مؤثر خواهد بود.

*استاد دانشگاه

منبع: ایران