هر ۳ ثانیه در جهان یک نفر به آلزایمر مبتلا میشود

بیماری آلزایمر نام خود را از پزشکی آلمانی به نام الوییس آلزایمر (Alois Alzhaimer ) گرفته است. وی برای اولین بار در سال ۱۹۰۷ تغیرات آسیب شناختی این بیماری را شرح داد. شرح او از این تغیرات که به ترتیب کلافه های عصبی و پلاک پیری خوانده شدند هنوز پس از سال ها کماکان اعتبار خود را حفظ کرده است.

آنچه سبب پدیدار شدن علائم بیماری آلزایمر میشود؛ رسوب غیر عادی برخی مواد پروتئینی در درون و بیرون سلول های مغز است. با ابتلای قسمت های مختلف مغز، کارکرد های عصبی مانت حافظه، توجه، تمرکز، زبان، تفکر، ادراک، برنامه ریزی و اجرا، قضاوت و... یکی پس از دیگری از دست میروند. البته توانایی های از دست رفته ممکن است به ندرت بازیابی یا از نو آموخته شوند.

بیماری آلزایمر دو نوع دارد؛ نوع اول آن نوع تک گیر میباشد که میتواند افراد بزرگسال را در هر سنی درگیر خود کند ولی بیشتر در سنین ۶۵ سال و بیشتر از آن دیده میشود. در این نوع، سابقه خانوادگی مطرح نیست و عامل وراثت هم در آن نقش مهمی ندارد. تنها یک ژن به نام ApoE4 وجود دارد که میتواند امکان ابتلا به آلزایمر نوع تک گیر را افزایش دهد که به طور تخمین ۲۵ درصد افراد حامل آن میباشند. البته این نکته شایان به ذکر است که وجود این ژن به معنی ابتلای قطعی نیست. فرم تک گیر شایع ترین نوع این بیماری نیز میباشد.

نوع دوم این بیماری، نوع فامیلی نام دارد که شیوع آن کمتر بوده و مستقیما از یک نسل به نسل دیگر منتقل میشود. اگر یکی از والدین ژن جهش یافته سبب ساز بیماری را داشته باشند؛ هر یک از فرزندان ۵۰ درصد شانس این را دارند که وارث این ژن باشند. فرد حامل این ژن سرانجام به بیماری آلزایمر مبتلا میشود. آلزایمر نوع فامیلی در سنین ۴۰ تا ۵۰ سالگی ظاهر میشود و شیوع آن بسیار کمتر از نوع اول است.

علائم و نشانه های اولیه بیماری آلزایمر خفیف و مبهم است و حتی ممکن است اطرافیان شخص بیمار متوجه آن نشوند؛ علاوه بر این موضوع، علائم شروع بیماری در افراد مختلف الگوی یکسانی ندارد. با این وجود در اغلب موارد چیزی‌که بیشتر از همه جلب توجه میکند مشکل حافظه مخصوصا به یاد نیاوردن رویدادهایی که به تازگی رخ داده است. سایر علائم نیز به شرح ذیل میباشد: حات گیجی و سردرگمی، تغیر شخصیت، کناره جویی و بی تفاوتی و از دست دادن توانایی انجام کارهای روزمره.

به با اهمیت بودن مراجعه هرچه سریع به پزشک، در مورد بیماری آلزایمر هرچه قدر هم که تاکید کنیم باز هم کم گفته ایم. در بررسی های طبی و روان شناختی این امکان وجود دارد که عللی یافت شود تا با درمان آنها علائم بیماری رفع بشوند؛ همچنین در صورت تایید تشخیص بیماری آلزایمر از سوی پزشک شروع هرچه زودتر درمان دارویی و سایر دخالت های مناسب باعث ارتقای کیفیت زندگی بیمار خواهد شد.

در حال حاضر ۴۷ میلیون نفر در جهان مبتلا به بیماری آلزایمر هستند و این تعداد تا سال ۲۰۵۰ به ۱۳۵ میلیون نفر می رسد. بدیهی است که کاهش خطر ابتلا به این بیماری خدمتی بزرگ به جامعه جهانی خواهد بود.

در حال حاضر روشی قطعی برای پیشگیری یا درمان بیماری آلزایمر وجود ندارد ولی محققان بسیاری در هر دو زمینه با جدیت تلاش میکنند و امید میرود که دیر یا زود به دستاورد های امید بخشی دست پیدا کنند.

در سال های اخیر هم اغلب روش های درمانی اعم از دارویی و غیر دارویی، بر دو هدف عمده تاکید دارند. هدف اول کاهش نگرانی بیمار و مراقب و دیگری ارتقای کیفیت بیمار و مراقب میباشد.

۲۱ سپتامبر به روز جهانی آلزایمر نام گرفته است و هر ساله در این روز مراسم ها و همایش های مختلفی در دنیا برگزار میشود.