ضرورت توجه به سهولت کسب و کار در صنعت ICT به عنوان پیشران اقتصاد دیجیتال

در بیانات رهبرانقلاب در جمع فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان و کارگران در اردیبهشت 99 که به بهبود فضای کسب و کار اختصاص پیدا کرده بود، ایجاد پنجره‌ واحد صدور مجوز به عنوان یک الزام مطرح شد و نبود پنجره واحد کسب و کار مانعی برای تسهیل صدور مجوز کسب و کار و روند طولانی صدور مجوز مورد انتقاد رهبری قرارگرفت. در همین راستا به سراغ دکتر اسمعیل ثنایی، نایب رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان صنعت مخابرات ایران رفتیم تا در مورد لزوم اقتصاد دیجیتال و مشکلات صنعتICT گفت وگویی داشته باشیم.

نایب رئیس اتحادیه صادرکنندگان صنعت مخابرات ایران در این زمینه اظهار کرد: «کاملا آشکار است که اقتصاد دیجیتال زیرمجموعه تحول دیجیتال است. اقتصاد دیجیتال نقش خیلی مهمی دارد که لزوماً وابسته به فناوری نیست؛ لیکن فناوری ابزاری است که اقتصاد دیجیتال را پیاده‌سازی می‌کند و ICT مهم‌ترین ابزار برای پیاده‌ سازی اقتصاد دیجیتال در تمام عرصه های زندگی بشر از جمله تجارت صنعت و خدمات می باشد. حال در فضای کنونی کشور و به خصوص فضای پساکرونا، جایگاه ICT مهم‌تر و موثر‌تر شده که طبعاً پررنگ‌تر هم خواهد شد. اما از آنجائیکه از صنعت فناوری اطلاعات درک کامل و بهینه ای در برخی از لایه های اجرایی دولت صورت نپذیرفته است، این مهم اتفاق خوبی برای کشور نیست و متاسفانه بعضی‌ از مسئولان دولتی و مدیران بخش های عمومی، هنوز این صنعت را در اولویت‌های پایین قرار می‌دهند و برخی کماکان آنرا صنعت "لوکس" می نامند!»

ثنایی با تاکید بر اینکه این رویکرد یکی از مشکلات اساسی و دردهای بزرگ شرکت‌های ICT کشور است، اظهار داشت: «اگر بحث‌های نظامی و امنیتی و غذا و دارو را کنار بگذاریم، درست است که آن موارد دغدغه اول کشور هستند و اصلاً شکی در آن نیست که مایحتاج عمومی باید در اولویت باشد، لیکن به نظر بنده یکی از مهم‌ترین سرفصل‌ها در کشور صنعت فناوری اطلاعات (ICT) است. متاسفانه شرایط امروز شرکت‌های فعال در این صنعت نشان می‌دهد، علی‌رغم همه تلاش هایی که صورت پذیرفته است، در عمل تاثیر مثبتی در سهولت کسب و کار و در نهایت ایجاد پنجره واحد جهت رسیدن به معیارهای مناسب در شاخص های جهانی کسب و کار و در نهایت رشد بازار تولید و خدمات این صنعت مشاهده نمی‌شود و حمایت اساسی و اصولی صورت نمی‌گیرد.»

ثنایی در پاسخ به این سوال که آیا تمامی مشکلات صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات با اقتصاد دیجیتال و همچنین پنجره واحد حل می گردد، گفت: «طبیعتا این موضوع از بحث های اساسی و بنیادی توسعه در قرن حاضر است که دولت به درستی لزوم آن را حس ننموده است. این موضوع می تواند کمک های زیادی را در توسعه کشور حاصل نماید ولیکن ما مشکلاتی داریم که از جنس فناوری نیست و از جنس قانون گذاری یا اجرای قانون می باشد. به عنوان مثال، بسیاری از مشکلات عمده شرکت‌های ICT در سال گذشته این بوده است که در مناقصه های متعددی شرکت نموده و نرخ ارز را به عنوان مثال 12 یا 13 هزار تومان در نظر گرفته اند. این در حالیست که برخی هنوز هم موفق به مجوز واردات نشده و نتوانسته‌‌اند کالای مورد نظر خود را وارد کشور نمایند. در حال حاضر که ارز دلار حدود 22 یا 23 هزار تومان می باشد، به شرکت‌ها ارز اختصاص داده نمی‌شود.»

نایب رئیس اتحادیه صادرکنندگان صنعت مخابرات ایران تاکید کرد: «در چرخه تامین کالا و در شرایط تحریمی، مراحل پیچیده و طولانی ثبت سفارش در وزارت صمت را پیش رو داریم، سپس کسب ارز مورد نیاز از بانک مرکزی، حواله ارز، انتقال وجه به سازنده، حمل کالا از کشور مربوطه تا به ایران که فرآیند بسیار زمان بر و مشکلی است، و پس از ورود کالا به کشور، ترخیص و مسائل گمرکی را پیش رو داریم که خود همانند هفت خوان رستم است. در چنین شرایطی شرکت‌ها هم به دلیل تاخیر، مشمول جریمه زیاد می‌شوند و هم به شدت ضرر می‌کنند. علاوه بر فرایندهای پیچیده گمرکی، بحث این آزمایشگاه‌های متعدد تست که متأسفانه زمان‌گیر بوده و دیگر آن کارایی لازم را ندارند، خود دلیل دیگری بر تاخیرهاست. دلیل اصلی چنین ضرری این است که تفاوت نرخ ارز به چندین برابر می رسد و اکنون که قیمت ارز حدود 23 هزار تومان شده است! کارفرما فشار می‌آورد که بالاخره چه موقعی کالا و یا پروژه را تحویل می دهید و صاحبان شرکت‌ها چاره‌ای ندارند جز اینکه بگویند نمی‌دانیم چه زمانی!»

وی افزود: «فعالان صنعت ICT حتماً و لزوماً ارز دولتی نمی‌خواهند و از دولت انتظار ندارند به آنها اجازه تجارت بدون انتقال ارز با هر منشا ارزی متفرقه ای را بدهد، ولی باید بدانند تکلیفشان چیست. همین امروز شرکتی که می‌خواهد در مناقصه شرکت کند، طبیعی است که باید بداند بالاخره مدت قرارداد را 6 ماهه، 12 یا 18 ماهه تنظیم کند. این برای هر شرکتی مهم است که تکلیف خود را بداند تا برای کل این فرآیند پیچیده و هفت خوان، برنامه ریزی کند. به عنوان مثال، در مجموعه شرکت هایی که بنده فعالیت می‌کنم و مدیریت کلان آنها را به عهده دارم، بیش از 800 متخصص مشغول به کار هستند. اگر مدیران عامل این شرکت ها نتوانند حقوق پرسنل خود را سر موقع پرداخت نمایند، واقعاً چه خواهد شد؟! از آن طرف هم با توجه به بحث مهم اشتغال، مرتب سفارش می‌شود که کاهش نیرو ندهید، لیکن از طرف دیگر، پایداری و ادامه حیات شرکت‌ها که بسیار مهم است نیز باید مدنظر قرار گیرد. اگر رشد شرکت‌ها را فعلا کنار بگذاریم، مسئله اصلی روز، سر پا ماندن فعالان بزرگ صنعت ICT می باشد. بنده فکر می‌کنم مهم‌ترین پیام این است که ریاست محترم جمهور و همه مسئولان رتبه اول کشور درک کنند که بازوی پیاده‌سازی اقتصاد دیجیتال، صنعت فناوری اطلاعات است.»

ثنایی ادامه داد: «همه مردم اهمیت فناوری اطلاعات را در دوره کرونا درک کرده اند. اکنون افرادی که سن بالایی دارند، تقریبا کلیه ملزومات خانه خود را اینترنتی تهیه می‌کنند. فرهنگ اخذ تاکسی اینترنتی به تدریج در همه اقشار جامعه به وجود آمده است. حالا دیگر مردم براحتی اکثر مایحتاج و دیگر و نیازهای روزمره زندگی را خود سفارش ‌می دهند. این یعنی نیاز به توسعه و ارتقای زیر ساخت ها در صنعت ICT. در عمق این صنعت موضوعاتی مانند مخابرات و ارتباطات، رایانش ابری، بحث کلان داده‌ها و بحث دیتاسنتر مطرح است و همه این‌ زیر ساخت ها به سیستم ها و تجهیزات سخت‌افزار، شبکه و نرم افزارهای اساسی نیاز دارند تا کاربردهای اینترنتی و نیاز مردم در پیک ترافیک برقرار باشد. اگر دیتاسنتری افتتاح می‌شود، برای تامین نیازهای آن باید محصولاتی را که اصولاً در داخل تولید نمی شود وارد نمود و اگر واردات نباشد، این بلاتکلیفی ضربه بزرگی به زیرساخت های صنعت فناوری اطلاعات کشور وارد می‌کند. اخیراً شاهد بروز اشکال در برخی از سرویس دهندگان خدمات اینترنتی یا حتی کنسرت های آنلاین هستیم که وقتی مراجعه کنندگان افزایش قابل توجه می یابند، زیرساخت های فعلی پاسخگو نیستند.»

وی در پایان تاکید کرد: «متخصصانی که به هر دلیلی از شرکت‌های ICT مطرح کشور جدا می‌شوند، نمی‌توانند در حوزه غیرتخصصی خود کار کنند یا مثل برخی و با خرید یک پراید، با تاکسی اینترنتی نیازهای اقتصادی شخصی خود را برطرف سازند؛ این افراد آدم‌های سطح بالایی هستند. تعدادی از این مهندسان و متخصصین، یا از کشور رفته اند یا در حال عزیمت می باشند و بزرگان صنعت فناوری اطلاعات با تلاش، امید و چنگ و دندان آنها را نگه داشتند. حال اگر باقیمانده این متخصصان را از دست بدهیم، دیگر چه کسی می‌خواهد پروژه‌های صنعت ICT را در کشور انجام دهد؟ در دوران کرونا و انشاا... پساکرونا، از مسئولین و مدیران رده بالای کشور این انتظار می رود که به زیرساخت هایICT بیش از پیش بها دهند تا نیازهای اینترنتی مردم بدون وقفه و با کیفیت برقرار باشد. نیاز به تامین و تکمیل زیرساخت‌های ICT بسیار مهمتر از صرفاً گوشی موبایل می باشد که به آن اهمیت داده شده است. اگر زیرساخت ها به خوبی ترافیک را پردازش نکرده و به مراکز مختلف منتقل ننمایند، گوشی هوشمند بیشتر کارایی خود را از دست می‌دهد.»