اسامی روسای کمیسیون اصل ۹۰ تاکنون

کمیسیون اصل 90 مجلس براساس قانون اساسی تشکیل می‌شود تا هر شهروند ایرانی شکایتی از طرز کار مجلس یا قوه مجریه یا قوه قضاییه داشته باشد، شکایت خود را کتبا به مجلس شورای اسلامی تحویل دهد. اعضای این کمیسیون موظف هستند به شکایت دریافتی رسیدگی کند و پاسخ کافی دهد و در مواردی که شکایت به قوه مجریه یا قوه قضاییه مربوط است رسیدگی و پاسخ کافی از آن‌ها بخواهد و در مدت متناسب نتیجه را اعلام کند و در موردی که مرتبط به عموم باشد به اطلاع عامه برساند. در راستای همین اصل قانونی بود که با شروع به کار اولین دوره مجلس شورای اسلامی در هفتم خردادماه سال 1359 و تدوین آیین‌نامه داخلی، در ماده سی و دو آن (ماده 44 کنونی)، نمایندگان اهتمام خود را بر تشکیل کمیسیونی با عنوان کمیسیون اصل نودم قانون اساسی برای اجرای این اصل گذاشتند.

در ماده 44 آیین‌نامه داخلی مجلس (بعد از اصلاحات) تاکید می‌شود که به منظور سامان دادن و کارآمدسازی مجلس و نمایندگان، خصوصاً نسبت به طرز کار قوای مجریه، قضائیه و مجلس مبتنی بر اصول متعدد قانون اساسی بالاخص اصل نودم (90)، کمیسیونی به نام اصل نودم (90) قانون اساسی تشکیل می‌شود تا طبق قوانین مصوب مربوط به خود اداره و انجام وظیفه کند. از آنجایی که کمیسیون اصل 90 با ذات نظارتی که دارد، پر اهمیت شمرده می‌شود از این رو گزینه‌های ریاست این کمیسیون از سوی هیات رئیسه مجلس و از میان اعضای ثابت کمیسیون به صحن علنی پیشنهاد می‌شود و نمایندگان با رای اعتماد از بین گزینه یک نفر را برای ریاست یکساله این کمیسیون انتخاب می‌کنند، این بار هیات رئیسه مجلس 5 نفر را معرفی کردند که مصطفی آقامیرسلیم انصراف می‌دهد و رقابت بین 4 نماینده انجام می‌شود.

با وجود اینکه کمیسیون اصل 90 از مجلس اول شکل گرفته بود اما عملا تا مجلس ششم این کمیسیون فعالیت چندانی نداشت. در ادوار هفتم و هشتم مجلس، فعالیت کمیسیون اصل 90 ارتقا پیدا کرد و حجم پرونده‌های رسیدگی شده و گزارش‌های ارائه شده به صحن علنی افزایش چشمگیری پیدا کرد.

کمیسیون اصل 90 مجلس تاکنون ریاست 13 نفر را بر خود دیده و در مجلس یازدهم، این کرسی به نماینده مردم مشهد و کلات رسیده است. اسامی روسای کمیسیون اصل 90 در یازده دوره مجلس شورای اسلامی به شرح زیر است:

مجلس اول (سال‌های اول و دوم: محمدصادق حائری شیرازی نماینده مردم شیراز) و سال‌های سوم و چهارم: سید محمد موسوی خوئینی‌ها نماینده مردم تهران، ری و شمیران)

مجلس دوم (مرتضی فهیم نماینده مردم کرمان)

مجلس سوم (سال اول: سید حسین موسوی تبریزی نماینده مردم تبریز) و (سال‌های دوم، سوم و چهارم: فخرالدین موسوی ننه کران نماینده مردم اردبیل)

مجلس چهارم (محمدعلی شرعی نماینده مردم قم)

مجلس پنجم (سال اول و چهارم: هاشم هاشم زاده هریسی نماینده مردم تبریز) و (سال دوم و سوم: محمدرضا فاکر نماینده مردم مشهد)

مجلس ششم (حسین انصاری راد نماینده مردم نیشابور)

مجلس هفتم (حسین انصاری راد نماینده مردم نیشابور)

مجلس هشتم (سال اول و دوم: محمدرضا فاکر نماینده مردم مشهد) و (سال سوم و چهارم: ابراهیم نکونام نماینده مردم گلپایگان و خوانسار)

مجلس نهم (محمدعلی پورمختار نماینده بهار و کبودرآهنگ)

مجلس دهم (داوود محمدی نماینده قزوین)

مجلس یازدهم (نصرالله پژمانفر نماینده مشهد و کلات)