نقش آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش در تحقق رونق و جهش تولید بی‌بدیل است

حیات و تعالی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، مرهون تلاش ارکان مختلف جامعه به خصوص نهاد خانواده، نظام تعلیم وتربیت و نیروهای کار و کارگران دانا، آگاه، خوشفکر، متدین، انقلابی بعنوان سربازان اقتصاد مقاومتی است .خانواده به عنوان هسته اولیه تشکیل دهنده جامعه، ابعاد مختلف رشد متربی را تحت تاثیر قرار می دهد و کانون اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی جامعه در مسیر تحقق حیات طیبه شکل می دهد.نقش بی بدیل خانواده در توسعه شایستگی های پایه و مهارت های زندگی، شغلی و حرفه ای تاثیر مستقیمی بر شایستگی ها، توانمندی ها، اثربخشی و کارایی نیروی کار دارد. برهمین اساس خانواده سرآغاز و نقطه عطف توسعه فرهنگ کاروتلاش با رویکرد ارزشی و توجه به ابعاد مادی و معنوی آن و همچنین تربیت نیروی انسانی کارآمد کارآفرین است.رکن دیگری از جامعه که در الگوی اسلامی _ ایرانی پیشرفت به آن توجه ویژه ای می شود، نظام تعلیم و تربیت رسمی به عنوان بزرگترین تولید کننده سرمایه انسانی و اجتماعی است.

با توجه به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سند برنامه درسی ملی، ساحت اقتصادی _ حرفه ای به همراه پنج ساحت دیگر و حوزه تربیت و یادگیری کارفناوری در کنار ده حوزه تربیت و یادگیری زمینه پرورش تربیت یافتگانی را مهیا می کند که دارای حداقل یک مهارت مفید برای تامین معاش حلال باشند، به گونه ای که در صورت جدایی از نظام تعلیم و تربیت رسمی در هر مرحله، توانایی تامین زندگی خود و اداره خانواده را داشته باشند.در همین راستا شاخه های تحصیلی فنی و حرفه ای ( با 41 رشته ) و کاردانش ( با 160 رشته ) در دوره دوم‌متوسطه با اهداف زیر در حال اجرا است.

1. اعتلای سطح فرهنگ و دانش عمومی، شناسایی و تقویت شایستگی های تربیتی، فضائل اخلاقی، بینش سیاسی و اجتماعی دانش آموزان برای دستیابی به زندگی مناسب؛

2‌. ایجاد آمادگی نسبی دانش آموزان برای اشتغال و ادامه تحصیل در رشته های علمی _ کاربردی؛

3. شناخت بهتر استعداد و علاقه دانش آموزان و ایجاد زمینه مناسب برای کسب توانمندی ها و مهارت های لازم و هدایت آنان به سمت اشتغال مفید؛

4. تربیت نیروی انسانی در سطوح نیمه ماهر، ماهر، استادکاری و سرپرستی، برای اشتغال در زمینه های تحصیلی حرفه ای صنعت، کشاورزی، خدمات و هنر متناسب با نیازهای منطقه و جامعه؛

برای توجه به رکن سوم، با بررسی منویات مقام معظم رهبری ( مدظله العالی ) در نامگذاری عناوین سال های گذشته : انضباط اقتصادی و مالی در سال 1374، اقتدارملی و اشتغال آفرینی در سال 1380، نوآوری و شکوفایی در سال 1387، همت مضاعف و کار مضاعف در سال 1389، جهاد اقتصادی در سال 1390، اقتصاد مقاومتی_ اقدام و عمل در سال 1395، اقتصاد مقاومتی_ تولید و اشتغال در سال 1396، حمایت از کالای ایرانی در سال 1397، رونق تولید در سال 1398 و جهش تولید در سال جاری اهمیت و جایگاه بی بدیل نیروی کار دانا، آگاه، خوشفکر، متدین و انقلابی بیش از پیش روشن می گردد.

در برهه کنونی و به رغم تحریم های ظالمانه که آثار و پیامدهای آن مردم عزیز کشورمان را نشانه رفته و همچنین شیوع ویروس کرونا، تلاش و همت آحاد مردم به خصوص نیروی کار دلسوز و کارگران جهادگر مانند همیشه امید آفرین و بسترساز تحقق جهش تولید است.وزارت آموزش و پرورش نیز به منظور الگو سازی، تکریم و صیانت از جامعه کار و تولید، تربیت و پرورش نیروی کار خلاق، کارآفرین، متعهد و ماهر در راستای رونق و جهش تولید تمام توان خود را به کار بسته، بر حمایت همه جانبه علمی، فرهنگی و اجتماعی، فرهنگ سازی، تشویق و تقویت روحیه کار و تلاش در نیروهای مولد، هنرجویان و هنرآموزان کشور اقدام نموده و زمینه های لازم برای مشارکت در تولید از طریق هنرستان ها و طرح هایی نظیر برنامه ویژه مدارس( بوم)، آموزش همراه با تولید، برنامه ریزی منطقه ای و راه اندازی رشته های کاردانش با مشارکت ارگان های متولی را فراهم نموده است. جهاد آموزشی معلمان در مواجهه با شیوع ویروس کرونا، تبدیل آن تهدید به فرصت و بهره برداری از یادگیری ترکیبی نیز نقطه عطفی در نظام تعلیم و تربیت در این برهه حساس محسوب می شود.

درهمین راستا، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در کنار توجه به مسایلی چون اجرای کامل سند برنامه درسی ملی، کاهش تمرکز، مدرسه محوری، توسعه مشارکت با سایر بخش های غیردولتی، کیفیت بخشی به آموزش های عمومی، تلفیق نظر و عمل، بسط و توسعه مهارت آموزی در همه حوزه های تربیت و یادگیری به بازطراحی دوره های تحصیلی و شاخه های فنی و حرفه ای و کاردانش در دوره دوم متوسطه با رویکرد تمدن سازی اسلامی‌_ بومی و تربیت نیروی کارمولد نیز تاکید دارد.در این طراحی دوره های تحصیلی به بهبود شایستگی های مورد نیاز بازار کار و زمینه سازی برای کاهش مشکلات اشتغال هنرجویان پس از فارغ التحصیلی به عنوان یکی از ابعاد جهش تولید توجه شده و برای تحقق آن در سه بعد زیر برنامه هایی پیش بینی شده است:

الف. آموزش عمومی نه ساله: با محور قراردادن فطرت با نگاه خودسازی و هویت متربیان با نگاه جامعه سازی، مهارت آموزی، تحقق هدایت تحصیلی فرایندی و توجه به تقویت خلاقیت و نوآوری دانش آموزان؛
ب. آموزش های نیمه تخصصی دوره دوم متوسطه نظری : با محوریت تمدن سازی و نوسازی جامعه اسلامی و انقلابی، نهادینه سازی شایستگی های نوآوری و کارآفرینی در دانش آموزان؛
ج. آموزش های فنی و حرفه ای و مهارتی دوره دوم‌متوسطه : بارویکرد کل نگر و مبتنی بر حرفه گرایی بومی، توسعه مشارکت با سایر ارکان بازار کار و نهادینه سازی شایستگی های غیرفنی و فناورانه موردنیاز بازار کار در راستای تمدن سازی اسلامی _ ایرانی و بومی؛

ارکان بازطراحی شاخه های تحصیلی فنی و حرفه ای و کاردانش که در سال جاری در این دفتر مطالعه و تدوین خواهد شد، را می توان به شرح زیر اشاره کرد:

تدوین مبانی فلسفی، اجتماعی و روانشناختی

بررسی مطالعات و تجارب داخلی و بین المللی

تدوین نیاز های کلان آموزشی

استخراج مسائل، مشکلات و انتظارات هنرجویان، هنرآموزان، والدین و ارکان مدرسه

تدوین اهداف دوره تحصیلی

طراحی ساختار دوره تحصیلی شامل : الگوی مفهومی دوره تحصیلی، طراحی رشته ها و الگوی جدول دروس و زمان آموزش

طراحی الگوی ارزشیابی

طراحی فضای تربیتی - یادگیری هنرستان تراز انقلاب اسلامی

تحلیل و کاربست قوانین و مقررات آموزش و تربیت فنی، حرفه ای و مهارتی

امیدواریم با این اقدامات و تعامل و‌مشارکت سازنده همه ذی نفعان، خبرگان و صاحب نظران ضمن تربیت نیروی کار مولد، متعهد، متخصص و جهادی جایگاه والای هنرآموزان، کارگران و سرمایه های انسانی جامعه را نیز ارج نهیم.در این‌مجال فرصت را ‌مغتنم شمرده و ضمن تبریک روز جهانی کار و کارگر و بزرگداشت مقام معلم به همه معلمان، هنرآموزان و دلسوزان عرصه کار و تولید، توفیق روز افزون این عزیزان و همچنین تحقق رونق و جهش تولید را برای جامعه اسلامی _ ایرانی از خداوند متعال مسئلت‌ می‌نمایم.

*سرپرست دفتر طراحی و تولید بسته‌های یادگیری فنی وحرفه‌ای و کاردانش