آشنایی با دوقلوزایی و انواع دوقلوها

انواع دوقلوها

به طور کلی ۵ نوع مختلف دوقلوزایی طبیعی وجود دارد:

دوقلو‌های مؤنث ـ مذکر که معمول‌تر هستند و حدود ۴۰% از کل دوقلو‌های متولد شده را تشکیل می‌دهند،

دوقلو‌های ناهمسان مؤنث که گاه آن‌ها را ‌دوقلو‌های خواهری نیز می‌گویند،

دوقلو‌های غیریکسان مذکر،

دوقلو‌های یکسان مونث،

دوقلو‌های یکسان مذکر که کمترین در‌صد را دارند،

فراوانی قلوهای مذکر کم ( حدود ۵% ) است؛ هرچند که احتمال مرگ جنین‌های مذکر نسبت به جنین‌های مؤنث در داخل رحم بیشتر است‌. این باعث می‌شود که ‌دوقلوهای مؤنث رایج‌تر از دوقلوی مذکر باشند‌. نوع دیگری از دوقلوها، دوقلوهای جسم قطبی (لقاح یک تخم توسط دو اسپرم) هستند‌. ‌وجود دوقلوهای جسم قطبی هنوز به‌صورت فرضیه است‌؛ اما معلوم شده است که این نوع دوقلو وجود دارد‌. دوقلوی جسم قطبی باعث ایجاد دوقلوهای نیمه‌‌همسان می شود[۱]‌.

دوقلوهای ناهمسان

‌دوقلوهای ‌ناهمسان غیرمشابه هستند و معمولاً موقعی به‌وجود می‌آیند که دو تخمک لقاح‌یافته در دیواره رحم به‌طور همزمان لانه‌گزینی می‌کنند‌. در این حالت دو تخمک تشکیل دو تخم مجزا را می‌دهند. این ‌دوقلوها بیشتر به‌عنوان ‌دوقلوهای دوتخمی شناخته شده‌اند‌. این ‌دوقلوهای دو‌تخمی همانند ‌دوقلوهای دو‌تخمکی (دو تخمک به‌طور مستقل توسط دو سلول اسپرم بارور می‌شوند) باعث ایجاد ‌دوقلوهای ‌ناهمسان می‌شوند‌.

احتمال اندکی وجود دارد که ‌دوقلوهای دو‌تخمی همانند دیگر خواهر - برادرها دارای کروموزم‌های دقیقاً ‌همسانی باشند‌. این دوقلوها ممکن است همانند دیگر خواهر- برادرها بسیار به هم شبیه باشند؛ هر چند ‌دوقلوهای ‌ناهمسان ممکن است خیلی با هم دیگر متفاوت و ممکن است حتی دارای جنس متفاوت و یا یکسان باشند‌. ‌همسان بودن آن‌ها در مورد برادرها و خواهرهای با والدین ‌همسان صدق می‌کند‌. به این معنی که ‌دوقلوهای ‌ناهمسان برادرها و یا خواهرهایی هستند که سن یکسانی دارند‌.

فراوانی ‌دوقلوهای ‌ناهمسان از ۶ هزار تولد در ژاپن (مشابه فراوانی دوقلوهای ‌همسان) تا ۱۴ یا بیشتر در هر ۱۰۰۰ تولد در بسیاری از ایالت‌های آفریقاست‌.

تولد ‌دوقلوهای ‌ناهمسان در مادران مسن‌تر بیشتر است؛ به‌طوری که تولد دوقلوهای ‌ناهمسان در مادران بالاتر از سن ۳۵ سال دو برابر می‌شود‌. با پیشرفت فناوری و تکنیک‌های کمک به زنان بارور، نرخ ‌دوقلوهای ناهمسان به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است‌.

تولد دوقلو‌های ناهمسان در مادران مسن‌تر بیشتر است؛ به‌طوری که تولد دوقلوهای ناهمسان در مادران بالاتر از سن 35 سال دو برابر می‌شود

‌دوقلوهای ‌همسان

‌دوقلوهای ‌همسان موقعی به‌وجود می‌آیند که یک تخمک منفرد توسط یک اسپرم بارور می‌شود و تشکیل یک زیگوت یا تخم (در ‌دوقلوهای تک‌تخمی) را می‌دهد. این تخم بعداً تقسیم می‌شود و دو جنین جداگانه به‌وجود می‌آورد‌. این دوقلوها اگر‌چه رفتار و ظاهر فیزیکی آن‌ها به‌واسطه شرایط محیطی درون‌رحمی و بیرون‌رحمی کاملاً یکسان نیست، اما ‌DNA‌های یکسانی دارند‌. این موضوع بیشتر نوعی ناهنجاری است که در ۳ نفر از ۱۰۰۰ تولد در جهان رخ می‌دهد[۲]. وقتی که یک تخمک به‌وسیله یک سلول اسپرم بارور می‌شود، تقسیم و سلول‌های حاصل که همانندند از هم جدا می‌شوند‌. اگر تخم خیلی زود شکافته شود (در دو روز اول بعد از آبستنی) آن‌ها ممکن است دو جفت و دو کیسه آمنیونی جداگانه تشکیل دهند که به این ‌دوقلوها دوکوریونی - دو آمنیونی می‌گویند که ۲۰ تا ۳۰ % از موارد اتفاق می‌افتد‌. در بیشتر موارد، در ‌دوقلوهای ‌همسان، سلول تخم بعد از ۲ روز شکافته می‌شود که این منجر به ‌دوقلوهایی می‌شود که جفت مشترک؛ ولی دو کیسه آمنیونی جداگانه دارند که به این‌ها ‌دوقلوهای یک کوریونی - دو آمنیونی می‌گویند‌.

شکافت حدود ۱% از ‌دوقلوهای ‌همسان، به حدی دیر اتفاق می‌افتد که منجر به تشکیل جفت مشترک و همچنین کیسه آمنیونی بین دوقلوها می‌شود. به این دوقلوها، یک کوریونی - یک آمنیونی می‌گویند‌. سرانجام تخم ممکن است خیلی دیر شکافته شود که منجر به دو جنین به‌هم‌‌پیوسته می‌شود‌. میزان مرگ ومیر در ‌دوقلوهای به‌هم‌پیوسته به علت مشکلات ناشی از اشتراک اندام‌ها، بالاست‌. در ‌این دوقلوها به علت پیچ خوردن بند ناف در ۶۰% از موارد منجر به مرگ داخل رحمی در قبل از ۳۲ هفتگی می‌شود‌. در بیشتر مواقع، برای جلوگیری از مرگ دوقلوهای تک آمنیونی آن‌ها را در هفته‌های ۳۲ متولد می‌کنند‌. در درجه‌های بالای چند قلویی، گاه ترکیبی از ‌دوقلوهای ‌همسان/ ‌ناهمسان دیده می‌شود‌. ‌دوقلوهای mono/di به علت انتقال خون بین ‌دوقلوها دارای نرخ مرگ و میر ۲۵% هستند‌. دوقلوهای di/di دارای پایین‌ترین نرخ مرگ و میر (حدود ۹%) هستند؛ اگر‌چه این نرخ مرگ و میر هنوز به‌طور قابل توجهی بیشتر از آنچه هست که در حاملگی‌های تک‌نوزادی دیده می‌شود[۳]‌.

‌دوقلوهای تک‌تخمکی معمولاً مشابه یکدیگر هستند (مگر این که جهش در حین رشد و تکامل آن‌ها رخ دهد) و معمولاً جنس ‌همسانی دارند (در موارد نادری، ‌دوقلوهای ‌تک‌تخمی ممکن است فنوتیپ‌های مختلفی را به‌واسطه یک عامل محیطی و یا غیرفعال شدن کروموزم‌های X مختلف در‌ دوقلوهای مؤنث ‌تک‌تخمی) داشته باشند و در مورد بسیار نادری به‌واسطه آنوپلوئیدی، ‌دوقلوها ممکن است دارای جنس‌های مختلف باشند که به‌طور طبیعی بر اثر سندروم کلاین فلترXXY، تخم به‌طور ناخواسته شکافته می‌شود[۴و۵]‌.

‌دوقلو‌های ‌تک‌تخمی معمولاً شبیه به هم به‌نظر می‌رسند؛ اگر‌چه اثر انگشت یکسانی ندارند (اثر انگشت صفتی است که علاوه بر اینکه ژنتیکی است، محیطی نیز هست). همان طور که ‌دوقلو‌های یکسان بزرگ می‌شوند، به علت انتخاب روش زندگی و اثر عوامل محیطی، غالباً شباهت آن‌ها به همدیگر کمتر می‌شود‌. بچه‌های دوقلو‌های یکسان نسبت به عموزاده‌ها، نیمه‌خواهری ـ برادری هستند‌. اگر هر عضو از یک زوج از دوقلو‌های یکسان با یک عضو از یک زوج دیگر از ‌دوقلو‌های یکسان ازدواج کنند، فرزندان آن‌ها از لحاظ ژنتیک خواهر ـ برادر کامل هستند‌. تخمین زده شده است که حدود ۱۰ میلیون دوقلوی یکسان و سه قلو در جهان زندگی می‌کنند‌.

مطالعات نشان داده‌اند که دوقلوهای یکسان بزرگ شده در محیط‌های مختلف در خصائص شخصیتی، اخلاق شخصی، انتخاب شغل، احساس و تمایلات و علائق، وجه اشتراک دارند

باروری منتج به دوقلوزایی یکسان خصیصه‌ای ژنتیک نیست؛ بلکه عملی اتفاقی است و در همه جهان به‌طور یکنواخت انجام می‌شود‌. در حالی که توزیع دوقلوهای غیرهمسان متفاوت است و از ۶ مورد در هر ۱۰۰۰ تولد در ژاپن تا ۱۵ مورد یا بیشتر در هر ۱۰۰۰ تولد در بسیاری از قسمت‌های هند[۶] و تا ۱۵ و یا بیشتر در هر ۱۰۰۰ تولد در ایالات امریکا متفاوت است‌.

مطالعات نشان داده‌اند که دوقلو‌های یکسان بزرگ شده در محیط‌های مختلف در خصائص شخصیتی، اخلاق شخصی، انتخاب شغل، احساس و تمایلات و علائق، وجه اشتراک دارند‌. این یافته‌ها این عقیده را تأیید می‌کنند که بسیاری از رفتارها از ژن‌ها منشأ می‌گیرند‌. دوقلو‌های یکسان دارای DNA یکسانی هستند؛ اما اثر محیط‌های مختلف در طول زندگی آن‌ها روی روشن و خاموش شدن ژن‌ها اثر می‌گذارد که به این فرایند تعدیل اپی‌ژنتیک می‌گویند‌. بررسی۸۰ جفت از دوقلو‌های انسانی در بین سنین ۳ تا ۶۴ سالگی نشان داده است که جوان‌ترین ‌دوقلو‌ها تفاوت کمتری با هم دارند‌. تفاوت‌های اپی‌ژنتیک بین ‌دوقلو‌های یکسان با افزایش سن افزایش می‌یابند‌. ‌دوقلو‌های ۵۰ ساله ۳ برابر بیشتر از ‌دوقلو‌های ۳ ساله اختلافات اپی‌ژنتیک دارند‌. ‌دوقلو‌هایی که زندگی‌شان را به طور جداگانه می‌گذرانند (مانند آن‌هایی که هنگام تولد توسط والدین مختلفی به فرزندی پذیرفته می‌شوند)، بیشترین اختلاف را دارند[۷]‌. هر چند که بعضی ویژگی‌ها مانند بهره هوشی و شخصیت با افزایش سن بیشتر به هم شبیه می‌شوند[۸،۹]‌‌. این پدیده نشان دهنده نفوذ ژن‌ها در بسیاری از جنبه‌ها و رفتارهای انسان است‌.

تئوری جدیدی نشان داده است وقتی سلول‌های اجدادی به دو بخش تقسیم می‌شوند (سلول‌های اجدادی سلول‌هایی هستند که حاوی ماده ژنتیک اساسی بدن هستند) دوقلوهای یکسان به وجد می‌آیند. این شکاف مواد ژنتیک را به دو بخش یکسان در دو طرف مقابل جنین تقسیم می‌کند‌‌. سرانجام، دو جنین جداگانه رشد می‌کنند‌‌. این تحقیق در یک همایش اروپایی در زمینه تولید مثل انسان و جنین‌شناسی در لیون فرانسه ارائه شد‌‌. با استفاده از نرم‌افزار رایانه‌ای در هر دو دقیقه یک عکس از ۳۳ جنین درحال رشد در آزمایشگاه گرفته شده‌‌. دکتر دانا پاین از کلینیک باروری میو در ژاپن برای اولین بار روزهای اولیه تکامل دوقلوها را مستندسازی کرده است‌‌. پاین همچنین علت شباهت باروری درون شیشه را با تولید دوقلوها توصیف کرد‌‌. فقط ۳ دوقلو از۱۰۰۰ دوقلوی به‌دنیا آمده حاصل باروری طبیعی هستند‌‌. اما برای تولدهای ناشی از IVF، حدود۲۱ دوقلو از۱۰۰۰ دوقلو به‌دنیا می‌آیند[۱۰].

دوقلوهای نیمه‌یکسان

دوقلوهای ‌تک‌تخمی، به‌علت فعال شدن ژن‌های مختلف، تکامل مختلف دارند[۱۲]. غیرمعمول‌ترین دوقلوها، دوقلوهای نیمه‌یکسان هستند‌‌. این دوقلوها موقعی ایجاد می‌شوند که تخمک بارورنشده به دو تخمک یکسان جدا نشده تقسیم می‌شوند که هرکدام قادر به بارور شدن هستند‌‌. هر دو کلون تخمک توسط دو اسپرم مختلف بارور می‌شوند و دو تخمک به‌هم چسبیده به تقسیم و رشد خود ادامه می‌دهند و یک تخم کایمر تشکیل می‌دهند اگر این توده سلولی کایمر، برای ایجاد دوقلو شکافته شود، دو رویان شکل خواهد گرفت که هر یک برای ژن‌های پدری کایمرا و برای ژن‌های مادری یکسان هستند‌‌. در نتیجه این دسته از دوقلوها دارای ژن‌های مشابه از طرف مادر، اما ژن‌های متفاوت از طرف پدر هستند‌. سلول‌های هر جنین، ژن‌های هر دو اسپرم را با خود حمل می‌کنند و کایمر حاصل می‌شود‌. این نوع از دوقلوها تا کنون حدس زده می‌شدند در حالی‌که جدیداً در خاورمیانه ثبت شده‌اند[۱۳و۱۴و۱۵].

جمعیت‌شناسی دوقلوها

یک ‌بررسی جدید نشان داده است که مادر‌های دارای رژیم غذایی گیاه‌خواری ۵ مرتبه کمتر از مادران دارای رژیم غذایی جانوری صاحب دوقلو می‌شوند [۱۶]. از سال ۱۹۸۰ تا سال ۱۹۹۸ تعداد تولد‌های دوقلو در ایالت آمریکا به ۵۲% رسیده است‌ [۱۷]. این افزایش تا حدودی مربوط به افزایش مصرف داروهای باروری و روش‌های باروری در شیشه است که منجر به افزایش تولد‌های چندتایی نسبت به باروری‌های طبیعی می‌شود‌‌. همچنین ممکن است تولد‌های چندتایی با افزایش مصرف هورمون‌های رشد در غذا ارتباط داشته باشد [۱۶].

دوقلوزایی و قومیت

در حدود ۱ از ۹۰ تولد در انسان (۱/۱%) نتیجه آبستنی‌های دوقلویی است‌ [۱۸]. فراوانی دوقلوزایی ناهمسان به‌طور قابل توجهی در بین گروهای نژادی مختلف متفاوت است‌‌. بالاترین آن حدود ۶% متعلق به مردم یوروبا (یکی از اقوام اصلی افریقایی) و ۱۰% آن متعلق به مردم لینا سائوپدرو (روستایی کوچک در برزیل) است‌[۱۹]. مصرف وسیع داروهای باروری باعث آزاد شدن چند تخمک‌ در هر بار می‌شود که باعث چندقلوزایی می‌شود.

عوامل تشدیدکننده دوقلوزایی

علت دوقلوزایی تک‌تخمی شناخته نشده است‌‌. اما وقتی عوامل زیر در زن وجود داشته باشد، آبستنی‌های ‌دوقلوی دو تخمی اتفاق می‌افتد‌.

é از بیابان‌های آفریقای غربی است،

é بین سنین ۳۰ تا۴۰ سالگی است،

é از میانگین قد و یا وزن، بالاتر است،

é قبلاً آبستنی‌های متعدد داشته است،

é در تاریخچه خانوادگی او ‌دوقلوزایی دو تخمی وجود داشته، به‌خصوص یک مادر که خود دوقلو بوده است.

زنانی که تحت درمان‌های آبستنی قرار می‌گیرند، ممکن است به‌احتمال بیشتری تولدهای چندگانه دو تخمی داشته باشند. این به نوع درمان به‌کاربرده شده برای آبستنی بستگی دارد‌‌. با استفاده ازIVF برای اولین بار جنین‌های چندتایی به داخل رحم انتقال داده می‌شود. روش‌های درمانی مانند استفاده از بعضی داروها ممکن است زن را به آزاد کردن چند تخمک وادارد که باعث به‌وجود آمدن چندقلویی می‌شوند‌‌. بسیاری از روش‌های درمان آبستنی روی احتمال تولد چندتایی هیچ اثری ندارند. این حدس وجود دارد که علت مستعد بودن مردمان آفریقای غربی به تولدهای چندتایی وجود مقدار زیادی سیب‌زمینی شیرین دررژیم غذایی آنان است؛ زیرا سیب‌زمینی شیرین دارای فیتواستروژن‌ها هستند که باعث آزاد شدن هم‌زمان چند تخمک‌ می‌شوند. احتمالاً فیتواستروژن‌ها از طریق کاهش سطح گونادوتروپین‌ها باعث ایجاد آبستنی‌های چندتایی می‌شوند.

پیچیدگی‌های آبستنی دوقلو

محققین مظنون شدند به اینکه از هر ۸ آبستنی که به‌عنوان چندقلویی شروع به رشد می‌کنند، فقط یک جنین به رشد کامل خود می‌رسد‌‌. زیرا جنین‌های دیگر خیلی زود در دوره آبستنی می‌میرند و ثبت یا تشخیص داده نمی‌شوند‌‌. آزمایش‌های سونوگرافی خیلی زود، یک جنین اضافه را نشان می‌دهند که رشد نمی‌کند و ناپدید می‌شود‌. این را سندروم دوقلوی ناپدید شونده می‌گویند‌.

دوقلوهای به‌هم پیوسته

دوقلوهای به‌هم پیوسته (یا دوقلوهای سیامی) دوقلوهایی ‌تک‌تخمی هستند که بدن آن‌ها به‌هم چسبیده است. این زمانی رخ می‌دهد که دوقلوهای یکسان ‌تک‌تخمی ‌به‌طور کامل از هم جدا نشوند و تخم ۱۳روز بعد از آبستنی شروع به شکافتن می‌کند‌‌. این حالت در حدود یک در۱۵۰۰۰۰ تولد اتفاق می‌افتد‌‌. اکنون سعی می‌شود که بیشتر دوقلوهای به‌هم پیوسته را با عمل جراحی از هم جدا کنند‌‌. در مواردی که دو فرد دارای اندام‌های مشترک حیاتی مانند مغز، قلب و کبد هستند، جدا کردن دو فرد با مشکل مواجه می‌شود‌‌.

دوقلوهای کایمر

کایمر به انسان و یا جانوری می‌گویند که بسیاری از بخش‌های بدن او ازجفت دوقلوی خود و یا از مادر آمده باشد‌‌. کایمر ممکن است هم در دوقلوهای یکسان (که دراین حالت تشخیص کایمر مشکل است) و هم بین جنین‌های دوتخمی شکل گیرد که در حالت اخیر با مقایسه کروموزوم‌های بخش‌های مختلف بدن دو فرد قابل تشخیص است‌‌. تعداد سلول‌های مشتق شده از هر جنین در هر بخش از بخش دیگر بدن متفاوت است و این منجر به ایجاد پوست موزاییکی در کایمر‌های انسانی می‌شود‌‌. کایمر ممکن است از سلول‌های نر و ماده (هرمافرودیت) تشکیل شده باشد‌‌.

یک بررسی جدید نشان داده است که مادرهای دارای رژیم غذایی گیاه‌خواری 5 مرتبه کمتر از مادران دارای رژیم غذایی جانوری صاحب دوقلو می‌شوند

دوقلوهای انگلی

گاه یک فرد در یک جفت دوقلو به رشد و تکامل خود ادامه نمی‌دهد و مشکلاتی برای بقای دوقلو ایجاد می‌کند‌‌. این جنین به‌عنوان انگل برای فرد دیگر از این دوقلو محسوب می‌شود‌‌. گاه دوقلوی انگل به‌عنوان بخش غیرقابل تشخیص از فرد دیگر درمی‌آید‌‌.

دوقلوهای دارای بخش‌های سرطانی

یک طیف وسعی از دوقلوهای انگلی موقعی است که حیات یک فرد از دوقلو به‌خاطر سرطانی شدن تخم دیگر در خطر می‌افتد به این معنی که تقسیم سلول تخم سرطانی یا مولر (molar)بدون کنترل ادامه می‌یابد نتیجه آن یک رشد سرطانی است که حیات جنین را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد‌‌.

این حالت وقتی رخ می‌دهد که یک فرد از دوقلوها کاملاً تریپلوئیدی یا دیزومی تک‌والدی پدری است‌‌ که نتیجه آن یک جنین کوچک و یا اصلاً جنینی تشکیل نمی‌شود‌‌ و یک جفت بیش از حد رشد کرده شبیه به یک توده انگور است.

دوقلوهای نارس

گاه یک زن زایمان زودرس دارد ولی بارداری او همچنان ادامه دارد؛ یعنی یکی از دوقلوها به دنیا می‌آید، در حالی که دیگری قادر به ادامه دوران جنینی خود است.

سندروم انتقال خون بین دوقلوها
دوقلوهای یکسانی که جفت مشترک دارند، می‌توانند به سندروم انتقال خون مبتلا شوند؛ یعنی خون بدن یک فرد از آن‌ها به بدن فرد دیگری جریان می‌یابد‌. فرد دهنده خون کوچک و به بیماری کم‌خونی مبتلا و فرد دهنده خون بزرگ و به بیماری پلی‌سیتمی مبتلا می‌شود‌. کبد هر دو فرد ‌دوقلو در معرض خطر است‌.

بررسی دوقلوهای انسانی

‌بررسی دوقلوها به مطالعاتی می‌گویند که به ارزیابی دوقلوهای یکسان (‌تک‌تخمی) در زمینه پزشکی ژنتیکی یا خصوصیات فیزیولوژیکی و به بررسی اثرهای ژنتیکی و محیطی می‌پردازد‌. دوقلوهایی که در ابتدای زندگی‌شان از هم جدا شده‌اند و در خانواده‌های جداگانه‌ای زندگی می‌کنند، معمولاً برای این بررسی‌ها مناسب‌ و برای کشف طبیعت انسانی ارزشمندند.

دوقلوهای غیر طبیعی

الگوهایی دوقلوزایی بسیار نادر گزارش شده است. این نوع دوقلوزایی به‌قدری غیر طبیعی است که بیشتر متخصصان زنان و یا پرستاران در طول کارشان به یک مورد از آن‌ها برخورد نمی‌کنند‌. در میان دوقلو‌های غیریکسان، در حالت نادر، تخمک‌ها در زمان‌های مختلف در روابط جنسی متعدد در یک دوره ماهانه و یا در حالت نادرتر، در طول یک آبستنی بارور می‌شوند و این باعث به‌وجود آمدن دوقلوهای غیریکسان می‌شود‌. در موارد بسیار نادری در بین دوقلو‌های ‌تک‌تخمی، دوقلو‌هایی با جنس مخالف به دنیا آمده‌اند[۲۱]. در مواردی با آزمایش‌های تشخیص طبی با استفاده از امواج صوتی، چندقلویی‌های با جنس‌های مختلف تشخیص داده شده است‌. علت به دنیا آمدن دوقلو‌های ‌تک‌تخمی با جنس‌های مختلف نقص کروموزومی در طول رشد فرد است‌. در این حالت اگرچه دوقلوها از یک تخمک یکسان به‌وجود آمده‌اند اما نباید آن‌ها را از لحاظ ژنتیک یکسان بنامیم؛ زیرا دارای کاریوتایپ متفاوت هستند‌.

دوقلو‌های حیوانی

دوقلو زایی در بسیاری از گونه‌های جانوری، مانند گربه، گوسفند، راسو و گوزن دیده می‌شود‌. شیوع دوقلوزایی در میان گاوها تقریباً۴% است و تحقیقات اصلاحی برای افزایش تعداد دوقلوزایی که می‌تواند برای پرورش‌دهندگان آن‌ها مفید باشد، ادامه دارد‌. گونه‌هایی از آرمادیلو چندقلوهای یکسان به‌طور منظم و بدون هیچ استثنایی(معمولاً ۵ بچه) به‌دنیا می‌آورند‌.

جمع آوری و تنظیم: کامروا آزادبخت

منابع:

https://en.wikipedia.org/wiki/...

1. Kris Bigalk. Rare Forms of Twinning. bellaonline. com. Retrieved on 2007-03-22.

2. April Holladay (2001-05-09). What triggers twinning?. WonderQuest. Retrieved on 2007-03-22.

3. Benirschike K, "Multiple Gestation" in Creasy RK, Resnik R, (eds. ) Maternal-Fetal Medicine: Principles and Practice; 5th ed. (2004):55-62. Philedelphia: Saunders.

4. Edwards, J. H. , Dent, K. , and Kahn,J. Monozygotic twins of different sex. J. Med. Genet. 1966 3: 117-123.

5. Machin, G. A. Some causes of genotypic and phenotypic discordance in monozygotic twin pairs. Amer. J. Med. Genet. 1996 61: 216-228

6. Oleszczuk JJ, Keith DM et al. Projection of Population-based twinning rates through the year 2100. J Reprod Med. 44(11), 1999. 913-921.

7. Fraga, M. ; Ballestar, E. & Paz, M. et al. (2005), "Epigenetic differences arise during the lifetime of monozygotic twins", Proceedings of the National Academy of Sciences 102 (30): 10413-10414

8. Segal, K. Entwined Lives: Twins and What They Tell Us About Human Behavior, Plume Publishing, 2002

9. DeFries, J. McGuffin, P. , McClearn, G. , Plomin, R. , Behavioural Genetics, Worth Publishers, 4th Edition, 2000

10. Associated Press. Study: Twins form after embryo collapses. Retrieved on 2007-07-03.

11. Dr. Priya Saxena. Ability to listen to 2 things at once is largely inherited, says twin study. Retrieved on 2007-07-16.

12. Non-identical Monozygotic Twins

13. Vivienne L. Souter, Melissa A. Parisi, Dale R. Nyholt, Raj P. Kapur, Anjali K. Henders, Kent E. Opheim, Daniel F. Gunther, Michael E. Mitchell, Ian A. Glass and Grant W. Montgomery, A case of true hermaphroditism reveals an unusual mechanism of twinning, Human Genetics journal (Vol 121, No 2, pp179-185), April 2007; ISSN 0340-6717 (Print), 1432-1203 (Online)

14. Rare Semi-Identical Twins Discovered

15. 'Semi-identical' twins discovered from Nature

16. Vegan moms less likely to have twins

17. National Vital Statistics Reports Vol. 47, No. 24: "Trends in Twin and Triplet Births: 1980-1997" (PDF)

18. Asch, Ricardo (1995). Progress in Reproductive Medicine. Informa Health Care. ISBN 1850705747.

19. U. Matte et al. Study on possible increase in twinning rate at a small village in south Brazil. Acta Genet Med Gemellol (Roma). 45(4), 1996. 431-437.

20. "MULTIPLE BIRTHS IN HAUSA WOMEN". "An International Journal of Obstetrics and Gynaecology"