بهروز غریب‌پور در گفت‌و‌گو با پانا:
نمایش عروسکی را از سطح تفریح به زبان اندیشه و عرفان رساندم
نمایش عروسکی باید آینه عرفان و اندیشه ایرانی باشد، نه ابزار خنده و تفریح سطحی/برای جهانی‌شدن باید ریشه‌های ایرانی خود را حفظ کنیم/عروسک را از ابتذال تلویزیونی نجات دادم و به صحنه اندیشه آوردم
تهران (پانا) - بهروز غریب‌پور، کارگردان و بنیان‌گذار اپرای عروسکی ایران، از مسیر فلسفی و عرفانی آثارش گفت و تأکید کرد که نمایش عروسکی نباید به سطح سرگرمی کودکانه تقلیل یابد. او با اشاره به تجربه‌هایش از دهه پنجاه تاکنون، بر لزوم پیوند میان تکنولوژی و اندیشه در تئاتر ایران تأکید کرد.
بهروز غریب‌پور، نویسنده، کارگردان و مدیر فرهنگی باسابقه، از تأثیرگذارترین چهره‌های تئاتر معاصر ایران است؛ هنرمندی که با نگاه عمیق و تلفیق اندیشه، موسیقی و تکنولوژی، مرزهای نمایش عروسکی را دگرگون کرد. او بنیان‌گذار اپرای عروسکی ایران و مؤسس گروه تئاتر عروسکی «آران» است؛ گروهی که با آثاری چون رستم و سهراب، مولوی، عاشورا، حافظ و خیام توانست نام ایران را در جشنواره‌های جهانی تئاتر مطرح کند.
غریب‌پور علاوه بر کارگردانی، در حوزه‌ی آموزش و مدیریت فرهنگی نیز نقشی اثرگذار داشته و همواره از پیوند میان هنر، اندیشه و هویت ایرانی سخن گفته است. او معتقد است نمایش عروسکی، زبانی برای بیان فلسفه و عرفان ایرانی است و نباید به قالب سرگرمی و تفریح کودکانه تقلیل یابد.
در گفت‌وگویی پیش رو این هنرمند درباره نسبت عرفان و نمایش عروسکی، نقش تکنولوژی در تئاتر امروز و ضرورت بازاندیشی در آموزش هنرهای نمایشی سخن گفته است.
بهروز غریب‌پور در گفت‌و‌گو با پانا درباره ورودش به جهان عرفان و اندیشه‌های فلسفی گفت: «از سال ۱۳۵۳ با نگارش نمایش سفر سبز در سبز بر اساس زندگی و تفکر ابراهیم ادهم، یکی از عرفای نامی ایران، وارد این جهان شدم. بعدها این نمایش را در قالب عروسکی اجرا کردم و در ایران و چین با استقبال روبه‌رو شد. از آن زمان تمام تلاشم معرفی چهره‌های عرفانی و اندیشمند ایرانی از جمله فردوسی، مولوی، سعدی، حافظ، شیخ عطار و خیام بوده است.»
غریب‌پور ضمن تأکید بر هدفش که بازگرداندن شأن و منزلت عروسک به جایگاه اصلی خود در فرهنگ و آیین ایرانی است، گفت : «نمایش عروسکی را نباید تنها وسیله‌ای برای خنده و سرگرمی دانست. متأسفانه در تلویزیون این هنر به سطحی‌ترین شکل ممکن اجرا می‌شود؛ بدون زیبایی‌شناسی، بدون تکنیک و بدون اندیشه. من تلاش کردم در صحنه کوچک تالار فردوسی راهی کاملاً متفاوت بروم؛ راهی که نمایش عروسکی را به زبان تفکر تبدیل کند.»
وی افزود: «از گرامر تئاتر و سینما، از موسیقی ردیفی ایرانی و از ادبیات کلاسیک الهام گرفتم تا اپرای ملی را به صحنه بیاورم. کسانی مانند میرزاده عشقی و علینقی وزیری پیش‌تر گام‌هایی در این مسیر برداشته بودند، اما گروه تئاتر عروسکی آران امروز این پرچم را برافراشته نگاه داشته است.»
این کارگردان برجسته درباره استفاده از فناوری و عناصر نو در تئاتر نیز گفت: «من همیشه از ابزارهای تازه برای اثرگذاری بیشتر بهره گرفته‌ام. در سال ۱۳۵۳ برای نخستین بار دف را به‌عنوان عنصر دراماتیک به صحنه آوردم. بعدها در آثارم از ویدیو، تصاویر سینمایی و تکنولوژی‌های نوری جدید استفاده کردم تا تئاتر از نظر بیانی غنی‌تر شود. هدفم استفاده از تکنولوژی برای جان‌بخشیدن به اثر است، نه از بین بردن روح زنده‌ی اجرا.»
وی با اشاره به تجربه اجرای مولوی در فستیوال جهانی تئاتر چخوف در روسیه گفت: «برای تماشاگران خارجی، این نوع استفاده از عروسک و فناوری تازگی داشت و با استقبال گسترده مواجه شد. این نشان می‌دهد که وقتی تئاتر بر پایه‌ی اندیشه و زیبایی‌شناسی ایرانی شکل بگیرد، جهانی هم می‌شود.»
غریب‌پور در پایان با اشاره به ضرورت آموزش و پژوهش در حوزه تئاتر خیابانی و عروسکی گفت: «ما به ورکشاپ‌های واقعی نیاز داریم؛ نه کلاس‌های محدود دانشگاهی، بلکه فضاهایی آزمایشگاهی که در آن استاد و هنرجو بتوانند زبان تئاتر خیابانی را در میدان و میان مردم تمرین کنند. نمایش عروسکی باید به مردم بازگردد، نه فقط به سالن‌ها.»
فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه