پروژه صهیونیستی در جنوب سوریه؛ اهداف پشت پرده اسرائیل از حمله به سوریه چیست؟

در روزهای اخیر، استان سویدا در جنوب سوریه به کانون تنش‌های جدیدی تبدیل شده است که پیامدهای آن فراتر از مرزهای سوریه، معادلات منطقه‌ای را تحت تأثیر قرار داده است. درگیری‌های خونین بین نیروهای دولتی سوریه و جامعه دروزی، همراه با مداخله نظامی رژیم صهیونیستی، وضعیت پیچیده‌ای را ایجاد کرده است.

دروزی‌های سوریه - هویت، تاریخچه و مواضع کنونی

دروزی‌ها یک اقلیت مذهبی-قومی با ریشه‌های تاریخی عمیق در خاورمیانه هستند. اکثریت آن‌ها در استان سویدا متمرکز هستند، هرچند جوامعی نیز در درعا، قنیطره و مناطق نزدیک به بلندی‌های جولان اشغالی زندگی می‌کنند . دروزی‌ها خود را "موحدون" می‌نامند و با وجود ریشه‌های اسلامی، دین خود را مستقل از اسلام می‌دانند. آیین آن‌ها دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است:

- ممنوعیت تغییر دین (ورود یا خروج)

- ممنوعیت ازدواج با غیردروزی‌ها

- ساختار رهبری متمرکز حول "عقال" و "شیخ عقل"

مواضع کنونی دروزی‌ها در بحران سوریه

پس از سقوط دولت بشار اسد در آذر ۱۴۰۳، دروزی‌های سوریه مواضع متفاوتی اتخاذ کرده‌اند:

- جناح محافظه‌کار: خواهان حفظ وضع موجود و خودمختاری نسبی در سویدا بدون درگیری با دولت مرکزی

- جناح رادیکال: خواستار خودمختاری کامل با حمایت خارجی (از جمله اسرائیل)

- جناح میانه‌رو: در پی مذاکره برای کسب امتیازات بیشتر در چارچوب حکومت مرکزی

ریشه‌های درگیری‌های اخیر در سویدا

جرقه‌های آغازین بحران

درگیری‌های اخیر از یک حادثه به ظاهر کوچک آغاز شد، سرقت از یک نوجوان دروزی در جاده دمشق-سویدا و اقدام تلافی‌جویانه دروزی‌ها با گروگان‌گیری چند بادیه‌نشین و در نهایت گسترش درگیری‌ها به کشته شدن بیش از ۱۰۰ نفر در روزهای اول.

 اهداف و استراتژی رژیم صهیونیستی در مداخله اخیر

 بهانه‌های ظاهری اسرائیل

رژیم صهیونیستی حملات گسترده خود به سوریه را با این توجیهات تبیین می‌کند: "حمایت از امنیت دروزی‌ها" در برابر دولت سوریه، جلوگیری از "قتل عام" اقلیت دروزی، پاسخ به درخواست‌های "برخی رهبران دروزی" مانند حکمت الهجری

 اهداف واقعی تل‌آویو از حمله به سوریه

تحلیل‌گران سه هدف اصلی را برای اسرائیل برمی‌شمرند: ۱. ایجاد کمربند امنیتی در جنوب سوریه چرا که سویدا به دلیل نزدیکی به بلندی‌های جولان از اهمیت استراتژیک برخوردار است در نتیجه اسرائیل می‌خواهد با ایجاد منطقه حائل دروزی‌نشین، عمق استراتژیک خود را افزایش دهد.

 ۲. تضعیف نهایی ساختارهای نظامی سوریه یکی دیگر از اهداف اسرائیل است، پس از سقوط بشار اسد، اسرائیل به طور سیستماتیک زیرساخت‌های دفاعی سوریه را نابود کرده است، حملات اخیر به وزارت دفاع و ستاد کل ارشد سوریه در این چارچوب قابل تحلیل است.

۳. پیشبرد پروژه تجزیه سوریه: اسناد و اظهارات مقامات صهیونیستی نشان می‌دهد که این رژیم از دیرباز به دنبال تجزیه سوریه بوده است. موشه یعلون، وزیر جنگ سابق رژیم صهیونیستی، در سال ۲۰۱۶ اعلام کرده بود که "سوریه آنطور که ما می‌دانیم در آینده نزدیک هرگز متحد نخواهد ماند". تحلیلگران معتقدند حملات اخیر ممکن است منجر به کلید خوردن پروژه تجزیه سوریه شود که خطرات گسترده‌ای برای ثبات منطقه در پی دارد.

۴. تثبیت کنترل بر بلندی‌های جولان: یکی از اهداف بلندمدت رژیم صهیونیستی، به رسمیت شناخته شدن حاکمیت خود بر بلندی‌های جولان است. با تضعیف دولت مرکزی سوریه و ایجاد ناامنی در مناطق مرزی، این رژیم به دنبال تحقق این هدف است. کارشناسان معتقدند اسرائیل می‌خواهد با تجزیه سوریه، مسئله جولان را برای همیشه به نفع خود حل کند .

تحولات اخیر سوریه نشان می‌دهد که این کشور همچنان صحنه رقابت قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است. بحران دروزی‌ها تنها بخشی از یک بازی بزرگتر است که در آن اسرائیل به دنبال تغییر معادلات به نفع خود است. در این میان، آنچه برای آینده سوریه تعیین‌کننده خواهد بود، توانایی دولت مرکزی در مدیریت بحران‌های داخلی و حفظ تمامیت ارضی است، در حالی که محور مقاومت نیز باید هوشیاری خود را در برابر توطئه‌های دشمن حفظ کند .

همانطور که تحلیل‌گران هشدار می‌دهند، امت اسلامی امروز نیازمند وحدت و هوشیاری است تا دشمنان نتوانند از اختلافات داخلی برای پیشبرد اهداف خود استفاده کنند. بحران سویدا آزمونی است برای این وحدت و هوشیاری در شرایطی که منطقه بیش از هر زمان دیگری نیازمند همبستگی است.