پاناگزارش می‌دهد؛
بحران آب در البرز،کشاورزی غرقابی منابع استان را تهدید می‌کند
کرج(پانا)-هم‌زمان با گرم‌تر شدن هوا در سراسر کشور، معضل کمبود آب و برق، به یکی از چالش‌های اصلی برای میلیون‌ها ایرانی تبدیل شده است.درحالی که مردم در بسیاری از مناطق با قطعی‌های پی‌درپی آب و برق روبه‌رو هستند، بخش قابل توجهی از آب کشور همچنان به صورت غیراصولی در بخش کشاورزی مصرف می‌شود؛ آن هم نه با روش‌های مدرن، بلکه با شیوه‌های سنتی و پرهدررفت مانند آبیاری غرقابی.
بنا به آمار رسمی وزارت نیرو، بیش از ۹۰ درصد از آب مصرفی کشور به کشاورزی اختصاص دارد.از این میزان، بخش عمده‌ای به روش‌های سنتی انجام می‌شود که بهره‌وری بسیار پایینی دارند و بخش زیادی از منابع را هدر می‌دهند.استفاده بی‌رویه از منابع زیرزمینی،کاهش سطح آبخوان‌ها، فرونشست زمین و شوری خاک از جمله پیامدهای این روند است.این در حالی است که در برخی مناطق، حتی از آب شرب لوله‌کشی برای آبیاری استفاده می‌شود؛ اقدامی که با توجه به شرایط اقلیمی ایران، بسیار نگران‌کننده و بحرانی است.
در این میان، استان البرز یکی از مناطقی است که بیش از سایر نقاط کشور با آثار مخرب این نوع کشاورزی مواجه شده است.این استان که به دلیل موقعیت جغرافیایی، مهاجرپذیری بالا و تمرکز صنعتی،فشار زیادی را بر منابع طبیعی خود تجربه می‌کند که اکنون با بحران آب به‌ویژه در بخش کشاورزی روبه‌رو است.
طی هفته‌های اخیر، شهروندان ساکن کرج، فردیس، ساوجبلاغ، نظرآباد و اشتهارد بارها از قطعی آب و کاهش فشار آب در منازل خود شکایت کرده‌اند؛ در حالی که هم‌زمان، درحاشیه همین شهرها، زمین‌های کشاورزی همچنان با آب شرب یا از طریق آبیاری غرقابی آبیاری می‌شوند.
براساس مشاهدات میدانی و گزارش‌های فعالان محیط‌زیست، استفاده از آب لوله‌کشی شهری برای آبیاری در برخی مناطق استان البرز، به‌ویژه در حاشیه شهرها و روستاهای متصل به شبکه شهری، به امری رایج تبدیل شده است.این موضوع نه‌تنها از نظر قانونی تخلف محسوب می‌شود، بلکه موجب اختلال در تأمین آب شهروندان و فشار مضاعف بر شبکه‌های آبرسانی شده است.
همچنین به گفته کارشناسان منابع آب استان، دشت‌های مهمی همچون دشت نظرآباد، اشتهارد و بخش‌هایی از ساوجبلاغ با افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی مواجه هستند.برداشت بی‌رویه آب از چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق، فرونشست زمین را در برخی از این نواحی رقم زده است؛ پدیده‌ای که در صورت تداوم، می‌تواند آسیب جدی به زیرساخت‌های شهری و روستایی وارد کند.
با وجود هشدارهای مکرر،هنوز هم درصد بالایی از زمین‌های کشاورزی استان به روش غرقابی آبیاری می‌شوند.در این روش، مقدار زیادی از آب بدون کنترل دقیق روی سطح زمین پخش می‌شود و بخش عمده‌ای از آن یا تبخیر می‌شود یا به عمق زمین نفوذ کرده و از دسترس خارج می‌شود.در شرایط اقلیمی خشک و نیمه‌خشک ایران، این روش نه‌تنها ناکارآمد است بلکه یک تهدید مستقیم برای امنیت آبی به شمار می‌رود.
در مقابل، کارشناسان حوزه کشاورزی و منابع طبیعی بر لزوم گذار فوری به روش‌های نوین آبیاری تاکید دارند.استفاده از سیستم‌های آبیاری قطره‌ای، بارانی یا تیپ می‌تواند مصرف آب را تا ۵۰ درصد کاهش دهد.برخی از کشاورزان در مناطق مختلف استان نیز در سال‌های اخیر با اجرای این روش‌ها توانسته‌اند هم در مصرف آب صرفه‌جویی کنند و هم عملکرد و کیفیت محصولات خود را افزایش دهند.
ارسال دیدگاه