پانا از ضرورت ایجاد عدالت و ارتقای کیفیت آموزشی در مدارس گزارش می‌دهد؛
راهکارهای معلمانه ارتقای کیفیت آموزش و پرورش
تهران (پانا) - عدالت آموزشی یکی از زیربناییترین ابعاد عدالت است که می‌تواند، همه حوزههای آموزشی بالاتر را دچار تحول کند و زمینه بروز استعدادها و توانمندیها را در سطح کلان فراهم آورد.
به گزارش پانا؛ آموزش و پرورش از مهمترین نهادهای اجتماعی است؛ در واقع کیفیت فعالیت سایر نهادهای اجتماعی تا اندازه زیادی به چگونگی عملکرد آموزش و پرورش بستگی دارد. بنابراین می‌توان گفت که ارتقای کیفیت مهمترین وظیفه وزارت آموزش و پرورش است. همان آرزویی که اکنون به تحقق نزدیک شده است؛ آن‌گونه که علیرضا کاظمی وزیر آموزش و پرورش اعلام کرده است: «سیاست دولت چهاردهم، توسعه عدالت آموزشی و در راستای محرومیت‌زدایی فضاهای آموزشی و کیفیت‌بخشی آموزش و پرورش است. طرح اجرایی در این زمینه آماده شده و کیفیت‌بخشی با چهار محور توانمندسازی معلمان، تغییر و تحول در روش‌های یاددهی و یادگیری، تغییر در چیدمان کلاس‌ها و استفاده از تکنولوژی و فناوری‌های جدید در یاددهی و یادگیری در حال اجرا است و قطعا مدارس دولتی و کیفیت کار آموزش و پرورش تغییر خواهد کرد. همچنین مدل محرومیت‌زدایی از فضا، نظام مسائل فضا در هر استان در شش محور مدارس کانکسی، مدارس سنگی، پروژه‌های نیمه‌تمام، مدارس با تراکم بالای ۳۵ دانش‌آموز، مدارس تخریبی و نیازمند مقاوم‌سازی، مناطق با سرانه فضای آموزشی زیر میانگین کشور و زیر ۳ متر آغاز شده است و به زودی نتایج خوبی به دست خواهد آمد.» اکنون با توجه به اهمیت این مسأله خبرنگار پانا به گفت‌وگو با تعدادی از راهبران اصلی تعلیم و تربیت و معلمان نمونه کشوری پرداخته است تا آن‌ها از عدالت و کیفیت بگویند؛ همان‌هایی که هر روز مسائل و مشکلات را از نزدیک لمس می‌کنند و می‌توانند با ارائه راهکارهای عملیاتی به مدیران آموزش و پرورش برای حل مسائل کمک کنند.
برنامه درسی، ساختمان و تجهیزات، مهارت معلمان و نیازهای اقتصادی مدارس؛ پیش‌نیاز ارتقای کیفیت
سجاد اسدی دومکانی معلم نمونه کشوری با بیان اینکه کیفیت مدارس از دغدغه‌های اصلی آموزشوپرورش در سراسر جهان است، گفت: «توجه به کیفیت آموزش و مدارس تاثیری مستقیم و عمیق بر سرنوشت هر کشور دارد. بهبود کیفیت آموزشی به معنای ایجاد فرآیند یادگیری و تدریس موثرتر است که نتایج بهتری برای دانش‌آموزان به همراه دارد.» اسدی بر لزوم ارتقای همه‌جانبه عوامل آموزشی تاکید کرد و افزود: «برای داشتن فضایی مطلوب برای یادگیری، باید به کیفیت محتوای آموزشی، برنامه‌های درسی، خدمات اجتماعی، تجهیزات، ساختمان‌ها، مهارت معلمان و نیازهای اقتصادی مدارس توجه ویژه داشت. استفاده از فناوری‌های آموزشی نیز نقشی کلیدی در این راستا دارد.» این معلم نمونه بر ضرورت برنامه‌ریزی دقیق در سه سطح کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برای ارتقای کیفیت آموزشی تاکید کرد و اظهار داشت: «این برنامه‌ها به‌طور تدریجی به ایجاد یک سیستم آموزشی کارآمد و پایدار منجر می‌شوند و در نهایت به رشد و پیشرفت دانش‌آموزان و کشور کمک می‌کنند.»
راهکارهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت خانم معلم کرمانی
ناهید نادری دبیر جامعه شناسی دبیرستان فرهنگ ناحیه ۲ شهر کرمان بر اهمیت ارتقای کیفیت و عدالت آموزشی تاکید کرد و گفت: «هدف از ارتقای کیفیت آموزشی، فراهم کردن شرایطی است که دانش‌آموزان یا دانشجویان بتوانند بهترین یادگیری را تجربه کرده و توانمندی‌های خود را به طور کامل پرورش دهند. این کار از طریق استفاده از روش‌ها، ابزارها و منابع به‌روز و مناسب، بهبود محتوای آموزشی، بهینه‌سازی محیط یادگیری و ارتقای مهارت‌های معلمان و مدرسان انجام می‌شود.»
این معلم به راهکارهای کوتاه‌مدت ارتقای کیفیت آموزشی هم اشاره کرد که شامل این موارد است:
۱. استفاده از فناوری‌های آموزشی؛ استفاده از ابزارهای دیجیتال مانند ویدئوها، اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌های آنلاین برای تدریس و تعامل با دانش‌آموزان
۲. افزایش دسترسی به منابع آموزشی، جذابیت بیشتر درس‌ها و تسهیل یادگیری که این روش می‌تواند به سرعت به بهبود کیفیت آموزشی کمک کند و انگیزه دانش‌آموزان را افزایش دهد.
راهکارهای میان‌مدت:
۱. توسعه مهارت‌های معلمان؛ برگزاری دوره‌های آموزشی برای معلمان به منظور ارتقای روش‌های تدریس
۲. استفاده از ابزارهای نوین سبب بهبود توانمندی‌های معلمان در ارائه مطالب و مدیریت کلاس می‌شود و می‌تواند در میان‌مدت باعث افزایش کیفیت تدریس و یادگیری شود.
۳. بهبود برنامه درسی؛ بازنگری و به‌روزرسانی برنامه‌های درسی به‌منظور هم‌راستایی با نیازهای بازار کار و تغییرات اجتماعی سبب هم‌راستایی با مهارت‌های مورد نیاز جامعه و سوق دادن دانش‌آموزان به یادگیری عملی می‌شود و به‌طور میان‌مدت می‌تواند به افزایش علاقه و کاربردی بودن مطالب درسی کمک کند.
راهکارهای بلندمدت:
۱. توسعه زیرساخت‌های آموزشی؛ سرمایه‌گذاری در ساختمان‌های آموزشی، امکانات فنی، دسترسی به اینترنت و فراهم کردن محیطی مناسب برای آموزش و یادگیری سبب بهبود اساسی کیفیت آموزش در بلندمدت می‌شود.
۲. تحول در سیستم آموزشی و روش‌های ارزشیابی؛ اصلاح شیوههای سنتی ارزشیابی (مانند امتحانات کتبی) و استفاده از ارزیابی‌های متنوع‌تر و ارائه ارزشیابی‌های جامع‌تر که توانمندی‌های واقعی دانش‌آموزان را می‌سنجد، می‌تواند به مرور زمان، منجر به پاسخ‌دهی بیشتر سیستم آموزشی به نیازهای واقعی دانش‌آموزان شود.
۳. توسعه و اجرای برنامه‌های آموزشی مبتنی بر تحقیق و پژوهش؛ ایجاد برنامه‌های آموزشی که براساس یافته‌های علمی و پژوهشی طراحی شده‌اند که بر اساس تحقیقات، می‌توان شیوههای تدریس و برنامه‌های درسی را به بهترین نحو بهینه‌سازی کرد و در بلندمدت، این تغییرات باعث تحول اساسی در کیفیت آموزش می‌شود.
ناهید نادری با بیان اینکه راهکارهای ارتقای کیفیت آموزشی که آموزش و پرورش ارائه می‌دهد، اگر به‌درستی اجرا شوند و به‌طور مستمر پیگیری شوند، می‌توانند به بهبود کیفیت آموزش منجر شوند، افزود: «تغییرات در بازه کوتاه‌مدت بیشتر باعث ایجاد تغییرات سریع و فوری می‌شود، در حالی که تغییرات میان‌مدت و بلندمدت تاثیرات پایدارتر و عمیق‌تری دارند، اما بدون اجرای صحیح، هماهنگی میان راهکارها و حمایت کافی از معلمان و دانش‌آموزان، ممکن است نتایج محدود و ناپایدار باشد.»
۱۰ راهکار اسفندیار ظاهری عبده‌وند برای رسیدن آموزش و پرورش به جایگاه مطلوب
اسفندیار ظاهری عبده‌وند هم در گفت‌وگو با پانا درباره کیفیت آموزشی گفت: «به‌طور کلی و با درنظر گرفتن کلیات کیفیت آموزشی، به‌نظر اینجانب، کیفیت آموزشی شامل موارد متعددی من جمله؛ مهمترین آن نیروی انسانی متخصص و متعهد، زیرساخت‌های آموزشی، مواد و محتوای مناسب و کاربردی، کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌های اصولی و کارشناسی‌شده در مدارس و موارد این‌چنینی است که یکپارچگی و هم‌سویی موارد ذکر‌شده، منجر به تربیت یک فرد متعهد، متخلق، کارآمد و کاربلد می‌شود و از سویی دیگر ضمانت اجرایی برای استفاده از این نیروهای کارآمد در جامعه، براساس اصل شایسته‌سالاری و معیارهای واقعی جهت استخدام و به‌کارگیری آن‌ها وجود داشته باشد.»
وی به راهکارهای دولت چهاردهم برای ارتقای کیفیت آموزشی اشاره کرد و ادامه داد: «به‌طور تخصصی اگر بخواهیم کیفیت آموزشی و راهکارهای ارائه‌شده را در نظر بگیریم، اقدامات خوبی صورت گرفته و در کوتاه‌مدت نشانه‌هایی امیدوارکننده، چون عملی‌شدن آموزش، توجه به کیفیت محتوای آموزشی یا همان کتاب‌های درسی و تحول در محتوای درس‌ها دیده شده که نشان از دغدغه‌مندی طراحان آموزشی و پرورشی کشور و گذر آموزش سنتی و محتوای منسوخ‌شده گذشته دارد که شایسته قدردانی است.»
ظاهری عبده‌وند افزود: «به‌نظر اینجانب این امر، در میان‌مدت و بلندمدت کارایی و کارآمدی خود را از دست می‌دهد چرا که اولا فاصله فکری مخاطب و طراح آموزشی بسیار زیاد می‌باشد، دوم اینکه نیازهای واقعی مخاطبین در نظر گرفته نشده است، سوم هم خیلی خوش‌بینانه و آرمان‌گرایانه مخاطب تعریف و دیده شده است، چهارم به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های نسل امروز توجه خاصی نشده است، پنجم هراس از علم‌های روز دنیا و نداشتن برنامه خاصی برای استفاده از پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیکی جهان در نگاه و تفکرات طراحان آموزشی به وضوح دیده شده است و بعضا می‌شود گفت موانعی هم در سر راه استفاده از علم روز دنیا در نگارش کتاب‌های درسی توسط متخصصان واقعی ایجاد می‌شود.»
وی راهکارهایی را در این راستا ارائه کرد که به شرح زیر است:
۱. خارج‌کردن آموزشوپرورش از لیست بنگاه‌های کارآفرینی
۲. ایجاد محدودیت سنی و در نظر گرفتن توانایی‌های روحی، روانی، جسمی و اخلاقی معلمان در زمان استخدام، گزینش و تربیت نیروی متخصص، متعهد و کارآمد
۳. مجهز به علم روز و توانمند در استفاده و به‌کارگیری از دانش‌های روز
۴. حفظ و توسعه توانایی‌های نیروهای به‌کار گرفته شده یا همان معلمان و دبیران از طریق کارگاه‌ها و دوره‌های تخصصی دوره‌ای و ملزم‌کردن به حضور در دوره‌های مذکور و ایجاد ارزش و بها به دانش‌آموخته شده و دوره‌های گذرانده شده
۵. ایجاد انگیزه معنوی و مادی برای نیروهای آموزشی و پرورشی یا همان معلمان و کارکنان آموزش با هر عنوان
۶. توجه به توانایی‌ها و شایستگی‌های علمی و اخلاقی در استخدام نیروها
۷. مدون و علمی کردن مراکز تربیت معلم و استفاده از اساتید به‌نام و توانمند در امر آموزش دانشجومعلمان
۸. سازماندهی و تغییر ساختار و ضوابط به‌کارگیری اساتید دانشگاه فرهنگیان به‌طور اساسی.
۹. تحول اساسی در دیدگاه برنامه‌نویسان و طراحان کتاب‌های درسی از طریق مخاطب‌شناسی، آشنایی واقعی با مخاطبان و نیازهای روز آنان، برداشتن نقاب خوش‌بینی و آرمان‌گرایانه توسط تولیدکنندگان محتواهای آموزشی
۱۰. حذف شرایط غیرقابل انعطاف یاددهی و یادگیری سنتی و شیو‌ه حضور دانش‌آموز در کلاس درس به‌صورت روزانه و سنتی
ظاهری عبده‌وند همچنین افزود: «در تخصیص منابع و تجهیز کردن مدارس، حداقل یک روند جمعیتی، پیشرفت‌های فنی و فیزیکی، مهاجرت یا مهاجرپذیر بودن مناطق مختلف و باورها و فرهنگ غالب مردم منطقه در نظر گرفته شود، چرا که هزینه بدون کارشناسی و بدون توجه به تحولات فعلی و آینده یک منطقه، نتیجه‌ای جز هدررفت منابع مالی و سرمایه‌های با ارزش کشور نداشته است.»
«ارتقای عدالت و کیفیت آموزشی» نیازمند ثبات مدیریت و تامین منابع مالی مناسب
محمد فلاح هم در گفت‌وگو با پانا درباره ارتقای عدالت آموزشی گفت: «برنامه‌های آموزش و پرورش در دولت جدید، در صورتی که به‌موقع اجرا شوند و بودجه مورد نیاز تأمین شود و همچنین دولت‌مردان عزم کافی داشته باشند و مدیریت ثابت باشد، می‌توانند به نتایج مطلوبی دست یابند.»
فلاح ادامه داد: «تأمین نکردن بودجه کافی و تغییرات مدیریتی مکرر ممکن است موجب شکست یا تأخیر در اجرای این برنامه‌ها شود. اگر چنین اتفاقی بیافتد و برنامه‌ها عملیاتی نشود، وضعیت آموزشی روز به روز بدتر خواهد شد و شکاف‌های موجود بین مناطق مختلف و دانش‌آموزان از نظر دسترسی به امکانات آموزشی بیشتر خواهد شد.» این معلم افزود: «گرچه اقدامات خوبی در چند سال اخیر در این زمینه‌ها صورت گرفته است، اما این اقدامات به هیچ وجه کافی و راضی‌کننده نبوده و نتوانسته‌اند تحولی اساسی در نظام آموزشی کشور ایجاد کنند. بنابراین، برای دستیابی به عدالت آموزشی و ارتقای کیفیت آموزش، نیاز به تعهد جدی، ثبات مدیریت و پایدار و تأمین منابع مالی مناسب و به‌موقع وجود دارد. بدون این‌ها، امید به بهبود وضعیت آموزشی یک آرزو باقی خواهد ماند.»
عدالت آموزشی و ارتقای کیفیت آموزشی دو هدف مکمل
محمد فلاح با بیان اینکه ایجاد عدالت در فضاهای آموزشی و ارتقای کیفیت آموزشی دو هدف مهم و مکمل همدیگر هستند، گفت: «این دو هدف می‌توانند به بهبود شرایط تحصیلی و افزایش انگیزه دانش‌آموزان کمک کنند.»
لزوم همکاری همه‌جانبه دولت، معلمان، والدین برای دستیابی به عدالت آموزشی
وی همچنین افزود: «با اجرای صحیح و مستمر این اقدامات و توجه به نیازهای متفاوت مناطق مختلف، می‌توان به تحقق این اهداف دست یافت. همکاری همه‌جانبه دولت، معلمان، والدین و جامعه محلی برای دستیابی به این اهداف ضروری است.»
راهکارهای کلیدی یک معلم هرمزگانی
حوریه شهدادی‌زاده معلم مدرسه فاطمه معصومه(س)، ام‌السلمه استان هرمزگان، به موثر بودن یا نبودن راهکارهای وزارت آموزش و پرورش برای ارتقای کیفیت آموزشی و عدالت آموزشی اشاره کرد و گفت: «راهکارهای انجام شده باید به صورت مستمر، پیگیری و اجرا شوند تا به نتیجه مطلوبی برسند و نیازمند منابع مالی، انسانی و زمانی کافی است و به‌نظرم مهم‌تر از همه، حمایت ذی‌نفعان این امر از جمله معلمان، دانش‌آموزان، اولیا، مدیران مدارس و سیاست‌گذاران، برای موفقیت این راهکارها ضروری است.»
این دبیر راهکارهای پیشنهادی خود را اینگونه ارائه کرد:
۱. باید روش‌های تدریس متنوعی برای پاسخگویی به نیازهای همه دانش‌آموزان طراحی شود، چون هر دانش‌آموزی روش یادگیری خاص خود را دارد. به‌جای آموزش حفظ کردن مطالب، به دانش‌آموزان آموزش دهیم که چگونه فکر کنند، مسئله حل کنند و خلاقیت داشته باشند.
۲. یکی از مهارت‌های لازم برای زندگی در قرن ۲۱ مهارت کار تیمی است. دانش‌آموزانی که با کار تیمی آشنا می‌شوند، از مهارت‌های اجتماعی بیشتری برخوردار هستند و هنگامی که با مشکلات مختلف زندگی روبه‌رو می‌شوند، به‌صورت فعال‌تر و توانمندتر عمل می‌کنند.
۳. یکی از مسائلی که می‌شود در مدارس روی آن سرمایه‌گذاری کرد برای نشاط دانش‌آموزان، این است که با تغییر کوچک در شیوههای آموزش، فرصت کشف آن‌ها داده شود. در کنکاش‌های خود وقتی فرصت کشف دارند، لذت یادگیری بیشتر می‌شود. حوریه شهدادی‌زاده همچنین گفت: «ممکن است موارد مطرح شده در راهکارهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت یا بلندمدت بیان شده باشند ولی با توجه به داشتن دانش‌آموزانی با نیازهای متفاوت و حساس‌تر نسبت به سال‌های قبل، نیازمند تغییرات اساسی و ویژه‌تر هستند.»
از بازنگری کتاب‌های درسی و ایجاد پایگاه‌های «یادگیری شبکه‌ای» تا تغییر ساختار آموزشوپرورش
اکرم خسروگردی اما درباره چگونگی تحقق ارتقای کیفیت آموزشی، گفت: «ارتقای کیفیت آموزشی را باید از چندین بعد مورد بررسی قرار داد و این مهم متاثر از عوامل متعدد است؛ از جمله توجه به محیط یادگیری که در آن معلمان و دانش‌آموزان با انگیزه و رغبت به یاددهی و یادگیری بپردازند، توجه به ارتقای شایستگی‌های حرفه‌ای معلمان، دسترسی به محتوای مناسب آموزشی و در درجه اول تحول در کتاب‌های درسی، امکان بهره‌گیری مناسب از فناوری‌های نوین آموزشی و روش‌های نوین تدریس؛ از جمله آموزش تلفیقی می‌تواند منجر به ارتقای کیفیت آموزشی شود.»
تراکم بالای دانش‌آموزان در کلاس درس، سبب افت تحصیلی می‌شود
وی ادامه داد: «مسلما تراکم بسیار بالای دانش‌آموزان در کلاس‌های درس، منجر به افت تحصیلی یادگیرندگان و کاهش رضایت معلمان از نحوه تدریس خواهد شد. در چنین کلاسی عملا بسیاری از روش‌های موثر تدریس قابل اجرا و مدیریت نخواهد بود.»
لزوم تشکیل پایگاه‌های یادگیری شبکه‌ای برای ایجاد اجتماعات یادگیری اثربخش دانش‌آموزان
این مدرس دانشگاه فرهنگیان سمنان به ارائه راهکارهای ارتقای کیفیت آموزشی پرداخت:
۱. در برنامه کوتاه‌مدت، بازبینی برنامه درسی با توجه به ویژگی‌ها و خصوصیات نسل جدید دانش‌آموزان و توجه به نیازها و علایق آنان باعث می‌شود که دانش‌آموزان ارتباط بهتری با دروس پیدا کنند و حتی می‌توان برای ایجاد اجتماعات یادگیری متمرکز و اثربخش به ایجاد پایگاه‌های یادگیری شبکه‌ای نیز پرداخت. همچنین توجه توام به دانش و مهارت نیز باید مدنظر برنامه‌ریزان درسی قرار گیرد.
لزوم تحول در ساختار نظام آموزش و پرورش از حالت متمرکز به نیمه متمرکز
۲. در برنامه میان‌مدت می‌توان به ایجاد مدارس با رویکرد STEAM روی آورد و تعداد چنین مدارسی را افزایش داد و در برنامه بلندمدت نیز نیازمند تحول اساسی در ساختار نظام آموزش و پرورش از حالت متمرکز به نیمه متمرکز هستیم.
ارتقای کیفیت آموزشی همگام با پیشرفت جهانی/ باید با کمک صندوق ذخیره به شرایط تحصیل دانش‌آموزان و امکانات آموزشی آن‌ها پرداخته شود
سارینا علمی هم در گفت‌وگو با پانا درباره لزوم ارتقای کیفیت آموزشی همگام با پیشرفت جهانی، گفت: «ارتقای کیفیت آموزشی از اهمیت بالایی برخوردار است چراکه باید مطابق با پیشرفت جهانی کیفیت آموزش را ارتقا داد. به‌عنوان مثال استفاده از تخته و وایت‌بردها در کلاس‌های درس منسوخ شده و جهان به سمت فناوری و دیجیتال پیش می‌رود. این در حالی است که کشور دارای منابع غنی و بودجه‌های قابل توجهی است که می‌تواند به بهبود شرایط آموزشی اختصاص یابد.»
محرومیت بهره‌مندی معلمان و نظام آموزش و پرورش از صندوق ذخیره فرهنگیان
وی با بیان اینکه یکی از نکات کلیدی در زمینه عدالت آموزشی، محرومیت بهره‌مندی معلمان و نظام آموزش و پرورش از صندوق ذخیره فرهنگیان و دیگر منابع مالی است، ادامه داد: «این صندوق که شامل بانک‌ها و پتروشیمی‌ها می‌شود، به نظر می‌رسد که نتوانسته است به‌درستی به نیازهای معلمان و آموزش و پرورش پاسخ دهد. معلمان بر این باورند که با وجود این منابع، باید سهمی از آن به بهبود شرایط آموزشی و تامین تجهیزات مدرن اختصاص یابد.»
به جای پرداختن به درآمد معلمان، به وضعیت مدارس و امکانات آموزشی توجه کنند
علمی بر مشکلات متعدد معلمان تاکید کرد و گفت: «معلمان و کارشناسان خواستار توجه رسانه‌ها به مشکلات زیرساختی و کمبودهای آموزشی هستند و بر این نکته تاکید دارند که باید به جای تمرکز بر حقوق معلمان، به شرایط تحصیل دانش‌آموزان و امکانات آموزشی آن‌ها پرداخته شود. آن‌ها معتقدند که رسانه‌ها باید به مشکلات واقعی نظام آموزشی بپردازند و به جای پرداختن به درآمد معلمان، به وضعیت مدارس و امکانات آموزشی توجه کنند.»
ارتقای کیفیت آموزشی، نیازمند تلاش هماهنگ و مستمر همه ذی‌نفعان
اکرم واعظیان دبیر نمونه استان سمنان شهرستان شاهرود اما درباره تحقق بخشیدن به عدالت آموزشی، گفت: «ارتقای کیفیت آموزشی در آموزش و پرورش یک فرآیند پیچیده و چندوجهی است که نیازمند تلاش هماهنگ و مستمر همه ذی‌نفعان، از جمله معلمان، دانش‌آموزان، خانواده‌ها، مدیران و سیاست‌گذاران است و هدف نهایی، ایجاد سیستمی است که به همه دانش‌آموزان فرصت یادگیری موثر و رسیدن به پتانسیل کامل خود را بدهد.»
واعظیان راهکارهایی در راستای ارتقای کیفیت آموزشی به شرح زیر داشت:
۱. به‌روزرسانی محتوا و مطمئن شدن از اینکه محتوا با پیشرفت‌های علمی، فناوری و تغییرات اجتماعی همگام است و دانش‌آموزان را برای مواجهه با چالش‌های دنیای مدرن آماده می‌کند، می‌تواند موثر باشد.
۲. تمرکز بر تفکر انتقادی و حل مسئله و تغییر تمرکز از یادگیری صرف اطلاعات به سمت توسعه مهارت‌های تفکر انتقادی، خلاقیت، حل مسئله و یادگیری خودتنظیمی نیز قابل توجه است.
۴. ارتباط محتوا با زندگی واقعی و ایجاد ارتباط بین مطالب درسی و تجارب زندگی روزمره دانش‌آموزان برای افزایش انگیزه و درک بهتر مفاهیم، بهبود روش‌های تدریس و یادگیری و توانمندسازی دبیران نیز در این مورد کمک‌کننده است.
آزمون‌های استخدامی باید بهترین و شایسته‌ترین افراد را جذب کنند
فاطمه جعفری دبیر جامعه‌شناسی ناحیه یک بهارستان هم در گفت‌وگو با پانا بر ضرورت تربیت معلمان حرفه‌ای و توانمند تاکید کرد و گفت: «دانشگاه‌های تربیت معلم باید با بازنگری در برنامه‌های آموزشی و استفاده از روش‌های نوین تدریس، معلمان را برای مواجهه با چالش‌های روزآمد آماده کنند. همچنین، آزمون‌های استخدامی باید به گونه‌ای طراحی شوند که بهترین و شایسته‌ترین افراد را جذب کنند. پس از استخدام نیز، آموزش و پرورش موظف است با برگزاری دوره‌های آموزشی مستمر و کارگاه‌های تخصصی، معلمان را با آخرین تحولات علمی و فناوری‌های نوین آشنا سازد.»
ارتقای کیفیت آموزشی توجه به ابعاد پرورشی و تربیتی دانش‌آموزان است
ناهید جعفری ادامه داد: «ارتقای کیفیت آموزش به معنای به‌روزرسانی محتوای آموزشی، استفاده از روش‌های تدریس فعال و مشارکتی و توجه به ابعاد پرورشی و تربیتی دانش‌آموزان است. دانش‌آموزان باید مهارت‌های تفکر انتقادی، حل مسئله، کار گروهی و مسئولیت‌پذیری را بیاموزند و برای زندگی در جامعه‌ای پویا و متغیر آماده شوند. آن‌ها باید بتوانند راهکارهای جامعه‌شناسی را پیش ببرند، شهروندان و انسان‌های خوبی باشند و در نهایت، برای جامعه خود افراد مفیدی باشند.»
ارتقا بخشیدن به کیفیت آموزشی، نیاز به پایش مداوم و اصلاح برنامه‌ها دارد
جعفر عالی‌پور، دبیر آموزشگاه فرهنگیان ناحیه ۲ شهرکرد استان چهارمحال‌وبختیاری و معلم نمونه کشوری نیز در گفت‌وگو با پانا بر اهمیت برنامه‌ریزی برای بهبود سیستم آموزشی تاکید کرد و گفت: «ارتقای کیفیت آموزشی و برنامه‌ریزی در راستای آن، سبب بالا بردن آموزش مفهومی و ایجاد یادگیری پایدار در فراگیران می‌شود، همچنین مهارت‌محوری بودن این ارتقا، سبب می‌شود که دانش‌آموزان مهارت‌های علمی، اجتماعی و عملی لازم برای موفقیت در زندگی را کسب کنند و آنچه که آموزش می‌بینند براساس نیازهای جامعه و آینده‌نگری باشد و دسترسی عادلانه به آموزش برای همه فراهم شود.»
عالی‌پور با بیان اینکه ارتقا بخشیدن به کیفیت آموزشی، نیاز به پایش مداوم و اصلاح برنامه‌ها دارد، به اقدامات مهمی که می‌تواند به بهبود مساله آموزش کمک کند، اشاره کرد:
۱. حذف مدارس سنگی و کانکسی و کاهش تراکم دانش‌آموزان در کلاس‌ها، گامی مهم و ارزشمند برای ارتقای عدالت آموزشی است.
۲. جمع‌آوری مدارس غیراستاندارد در کوتاه‌مدت می‌تواند دسترسی به آموزش را برای مناطق محروم بهتر کند.
۳. در میان‌مدت و بلندمدت نیز نیازمند برنامه‌ریزی دقیق برای تامین نیروی انسانی، تجهیزات و زیرساخت‌های پایدار هستیم. در غیر این صورت، ممکن است به مشکلات جدیدی مانند کمبود معلم و امکانات منجر شود.
زهرا محمدپور
ارسال دیدگاه