رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران: خانواده‌ها باید یاد بگیرندشنونده‌های خوبی باشند

سید حسن موسوی چلک در گفت‌وگو با پانا درخصوص کاهش میزان گفت‌وگوی میان خانواده‌ها گفت: از چند زاویه باید به این موضوع نگاه کرد. امروز ساختار خانواده در مقایسه با گذشته تغییر کرده است به این معنی که از خانواده گسترده به سمت خانواده هسته‌ای حرکت کردیم یعنی پدر بزرگ و مادر بزرگ یا پدر و مادرهای پیر مانند گذشته در تعاملات خانواده‌ها جایگاهی ندارند.

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران افزود: در گذشته شب‌نشینی‌ها و جمع شدن اعضای خانواده‌ها در کنار بزرگان و مادربزرگ و پدربزرگ صورت می‌گرفت اما اکنون در ساختاری زندگی می‌کنیم که با گذشته متفاوت است. امروز بیش از 70 درصد خانواده‌ها در شهر و 30 درصد در روستاها زندگی می‌کنند در حالی که این موضوع در گذشته برعکس بوده است.

وی با بیان اینکه اقتضای زندگی شهری و روستایی از یکدیگر متفاوت است، گفت: فرصت باهم بودن در روستا بیش از شهر است. علاوه بر این مشغله‌های زندگی در روستا کمتر است و در مقابل روابط اجتماعی نیز گسترده‌، عاطفی‌ و ساده‌تر از زندگی در شهر است. اقتضای زندگی در محیط شهر به گونه‌ای است که در بسیاری از موارد حتی همسایه‌ها یکدیگر را نمی‌شناسند در صورتی که در گذشته این‌گونه نبوده و مراودات بیشتر بوده است.

موسوی چلک در ادامه با اشاره به نقش تکنولوژی در راستای کاهش گفت‌وگوی میان خانواده‌ها گفت: در گذشته تکنولوژی مثل امروز نبود. در وضع فعلی شاهد انواع شبکه‌های تلویزیونی، ماهواره، شبکه‌های اجتماعی و فناوری‌های نوین هستیم که زندگی را تحت‌الشعاع خود قرار داده است.

وی در ادامه با اشاره به ضرورت تغییر سبک زندگی گفت: در سبک زندگی باید بستر را برای گفت‌وگوهای کیفی در درون خانواده فراهم کرد.

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران اضافه کرد: حدود شش سال قبل که تکنولوژی مثل امروز گسترده نبود، پژوهشی درباره فرهنگ گفت‌وگو در میان خانواده‌های ایرانی انجام دادم که نتیجه این پژوهش مشخص کرد میانگین گفت‌وگوی خانواده‌ها به 15 دقیقه هم نمی‌رسید، البته قرار است این پژوهش را در سال 97 نیز تکرار کنم.

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران افزود: محتوای آن 15 دقیقه گفت‌وگو نیز درباره موضوعات مربوط به دیگران بود و خانواده‌ها کمتر درباره خودشان صحبت می‌کردند و عمدتا این گفت‌وگوها نیز بی‌نتیجه بود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا پیش‌بینی می‌کنید که در پژوهش بعدی میزان گفت‌وگوی خانواده کاهش یافته باشد، گفت: قابل پیش‌بینی نیست و باید پژوهش انجام شود و نمی‌توان قضاوت کرد اما پیش فرض ما این است که تکنولوژی بر کاهش میزان گفت‌وگو تأثیر می‌گذارد.

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با بیان اینکه خانواده باید فرهنگ گفت‌وگو را یاد بگیرند، گفت: خانواده‌ها باید بدانند که چه زمانی باهم صحبت کنند، این زمان باید مفید باشد. نباید همه صحبت‌‌ها هنگام غذا خوردن باشد. از طرفی باید موضوعاتی برای گفت‌وگو انتخاب شود که برای همه افراد خانواده جذابیت داشته باشد. موضوعاتی را که می‌دانیم اگر مطرح شود به دعوا ختم می‌شود، نباید مطرح کنیم. بنابراین خود کلمات نیز در کیفیت گفت‌وگو تأثیرگذار است و کلماتی که بار منفی دارند، نباید استفاده شود.

وی با بیان اینکه گفت‌وگو نوعی مهارت است، گفت: خانواده‌ها باید یاد بگیرند که شنونده‌های خوبی باشند. همه این موارد می‌تواند به کیفیت گفت‌وگو منجر شود چرا که گفت‌وگوی خوب، صمیمت را درون خانواده‌ها افزایش می‌دهد. بدون شک گفت‌وگوی میان خانواده‌ها می‌تواند گذشت و مدارا را افزایش دهد. قرار نیست در زندگی مشترک کسی شبیه دیگری شود اما می‌توان با گفت‌وگو امنیت روانی خانواده را افزایش داد.

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران درباره نیاز خانواده‌ها به آموزش برای افزایش مهارت گفت‌وگو گفت: همانطور که گفته شد گفت‌وگو نوعی مهارت است که خانواده‌ها باید یاد بگیرند چه زمانی و چگونه صحبت کنند به همین دلیل اگر قرار است فرهنگ گفت‌وگو در میان جامعه جا بیفتد باید مهارت گفت‌وگو را یاد بگیریم.

موسوی چلک، ایام نوروز را فرصتی برای گفت‌وگوی خانواده‌ها دانست و گفت: باید فرهنگ گفت‌وگو میان خانواده‌ها جا بیفتد. نوروز فرصت خوبی است برای خانواده‌ها تا در کنار خانواده بودن را تجربه کنیم و باید قدر این لحظه‌ها را بدانیم.