افزایش 2.24 متر مربعی فضای آموزشی دانش‌آموزان استثنایی 10 استان محروم

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل سازمان آموزش و پرورش استثنایی، سید جواد حسینی در هفتمین نشست شورای راهبری که با حضور ویدئو کنفرانسی رؤسای ادارات آموزش‌وپرورش استثنایی برگزار شد با اعلام این خبر گفت: با رویکرد عدالت مدرسه‌ای در یک سال و نیم گذشته در قالب طرح از خشت تا بهشت ۲۰۰ مدرسه استثنایی کلنگ‌زنی و یا افتتاح شده است و تعداد مدارس خاص استثنایی از ۱۵۲۰ مدرسه به ۱۷۲۰ مدرسه رسیده است.

وی افزود: میانگین تراکم مدرسه‌ای در آموزش‌وپرورش استثنایی ۵۳ نفر، تراکم در کلاس ۶.۴ نفر و نسبت معلم به دانش‌آموزان ۶ به یک است و با اجرای طرح از خشت تا بهشت میانگین فضای آموزشی دانش‌آموزان استثنایی یک و نیم مترمربع افزایش‌یافته است.

معاون وزیر با اشاره به گسترش مدارس استثنایی در مناطق محروم و توجه ویژه به این مناطق گفت: سال ۱۳۹۸ در ۹ استان محروم سیستان و بلوچستان، ایلام، هرمزگان، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، آذربایجان غربی، کرمان، خراسان جنوبی، خراسان شمالی ۴۱۳ مدرسه خاص استثنایی وجود داشت و میانگین تعداد مدارس در این استان‌ها نزدیک به ۴۶ مدرسه بود.

وی افزود: این مدارس ۲۱ هزار و ۲۹ دانش‌آموز با تراکم ۷.۲۶ را تحت پوشش قرار داده بودند که از میانگین ۶.۵ کشور بالاتر بود. در دو سال اخیر ۲۹ هزار ۹۸۸ مترمربع فضای آموزشی برای این ۹ استان محروم ایجاد شده است به‌طوری‌که سرانه آموزشی در این استان‌ها ۲.۲۴ مترمربع افزایش‌یافته است.

معاون وزیر با بیان اینکه سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی برای تحقق عدالت شکل‌گرفته است گفت: آموزش‌وپرورش دانش‌آموزان استثنایی گامی بلند در جهت تحقق عدالت آموزشی به‌ویژه عدالت ترجیحی است.

وی افزود: صاحب‌نظران حوزه تعلیم‌وتربیت در دنیا از سال‌های پس از ۱۹۷۰ میلادی به انتقاد از نظام تعلیم‌وتربیت پرداختند و بر اساس نظر آنان یکی از کارکردهای اصلی تعلیم‌وتربیت تبدیل منابع انسانی به سرمایه‌های انسانی و افزایش عدالت آموزشی است اما این موضوع تحقق پیدا نکرده است. بر اساس نظر این صاحب‌نظران بی‌عدالتی بیرون مدرسه در مدرسه تثبیت، تشدید و تشریع شده است.

حسینی با تشریح مربع طلایی آرمانی سند تحول بنیادین گفت: ارتقای کیفیت، بسط مشارکت، تعمیق هویت و توسعه عدالت مربع طلایی آرمانی است که سند تحول بنیادین به دنبال تحقق این مربع است.

معاون وزیر در ادامه به بیان عرصه‌ها و محورهای عدالت در نظام‌های آموزشی پرداخت و گفت: عدالت پوششی در حوزه دانش‌آموزان، عدالت مدرسه‌ای، عدالت منطقه‌ای، عدالت سازمانی و اداری و عدالت دیجیتالی ۵ عرصه مهم عدالت در نظام‌های آموزشی است که باید توجه ویژه‌ای به آن ها شود.

حسینی به تشریح موضوع عدالت پوششی در حوزه دانش‌آموزان به‌ویژه در آموزش‌وپرورش استثنایی پرداخت و گفت: در نظام تعلیم‌وتربیت کشورمان دانش‌آموزان به دودسته دانش‌آموزان عادی و استثنایی تقسیم می‌شوند که دانش‌آموزان استثنایی نیز شامل دانش‌آموزان تیزهوش، دانش‌آموزان با نیازهای ویژه و دیرآموزان می‌شوند.

وی افزود: در حوزه دانش‌آموزان با نیازهای ویژه و با رویکرد عدالت پوششی ۱۰ گروه از دانش‌آموزان استثنایی زیر چتر تعلیم‌وتربیت قرار دارند و علاوه‌برآن سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی به دانش‌آموزان دیرآموز نیز خدمات ویژه‌ای ارائه می‌کند.

وی گفت: در راستای عدالت پوششی دو دوره پیش حرفه‌ای و حرفه‌ای ویژه دانش‌آموزان استثنایی ایجاد شده است و پیش‌دبستانی نیز از بدو تولد برای نوآموزان با نیازهای ویژه جزء دوره‌های رسمی و اجباری است.

حسینی تصریح کرد: بیش از ۳ هزار کارگاه در مدارس پیش حرفه‌ای و حرفه‌ای دانش‌آموزان با نیازهای ویژه را برای ورود به جامعه آماده می‌کنند و تاکنون نیز ۳۰ نمایشگاه دائمی فروش محصولات این دانش‌آموزان در کشور راه‌اندازی شده است.

معاون وزیر در ادامه گفت: ارائه خدمات توان‌بخشی درون و برون مدرسه‌ای به بیش از ۸۰ درصد نوآموزان و دانش‌آموزان استثنایی و ارائه خدمات حمایتی در ۱۸ آیتم به بیش از ۴۲ هزار دانش‌آموز استثنایی بخشی دیگر از فعالیت‌های انجام شده در راستای گسترش عدالت پوششی است.

وی افزود: گسترش مراکز مشاوره و راهنمایی خانواده دانش‌آموزان استثنایی از ۱۵ مرکز به ۵۳ مرکز، ایجاد مراکز جامع تشخیصی و خدمات آموزشی، توان‌بخشی و مشاوره‌ای و نظام برنامه درسی انطباقی بخشی دیگر از فعالیت‌ها در راستای گسترش عدالت پوششی است.

معاون وزیر برنامه سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصیلی را از جمله برنامه‌های گسترش‌دهنده عدالت پوششی دانست و گفت: برنامه سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصیلی از سال ۱۳۷۲ با ۱.۵ درصد پوشش آغاز شد و در سال ۹۸ به ۹۷.۶ درصد نرخ پوشش رسید. سال گذشته و علی‌رغم شرایط کرونایی پوشش این برنامه به ۹۸.۸ درصد رسید و برای سال جاری نیز پوشش ۹۹ درصدی هدف‌گذاری شده است که تاکنون ۷۲ درصد آن محقق شده است.

وی تصریح کرد: در سال جاری سنجش ۶۰۰ هزار نوآموز بدو ورود به‌پیش دبستانی، سنجش صلاحیت‌های حرکتی و غربالگری نشانگان نوآموزان در معرض مشکلات یادگیری نیز به برنامه سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصیلی اضافه شده است.

رئیس سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی از جلوه‌های دیگر عدالت را عدالت مدرسه‌ای دانست و گفت: مناسب‌سازی فضای فیزیکی ۱۲۰۰ مدرسه، مناسب‌سازی الگویی در تمام ابعاد ۶۴ مدرسه، وجود ۲۰ هزار و ۵۰۰ مدرسه عادی پذیرای دانش‌آموزان استثنایی و ایجاد ظرفیت‌های جدید نظیر اتاق‌های چند حسی، اتاق‌های تاریک، پارک‌های توان‌بخشی، جهت‌یابی و حرکت، اتاق‌های بازی و ورزش از جمله اقدامات آموزش‌وپرورش استثنایی برای تحقق و گسترش عدالت مدرسه‌ای است.

معاون وزیر ادامه داد: در آموزش‌وپرورش استثنایی ۱۰۰ مدرسه ویژه ناشنوایان، ۲۲ مدرسه ویژه نابینایان، ۶۲ مدرسه اتیسم، ۲۲ مدرسه ویژه دانش‌آموزان جسمی حرکتی و ۳۴ مدرسه شبانه‌روزی وجود دارد که در راستای تحقق عدالت مدرسه‌ای است.

وی گفت: آموزش‌های منزل محور برای دانش‌آموزان جسمی حرکتی شدید، گسترش ۷۸۵ مرکز مشکلات ویژه یادگیری، تدوین آیین‌نامه درجه‌بندی ضوابط مدارس استثنایی و راه‌اندازی نهضت توان‌افزایی برای تأمین تجهیزات موردنیاز دانش‌آموزان استثنایی و کمک ۱۴۵ میلیاردتومانی خیرین به این برنامه در سال گذشته از دیگر فعالیت‌ها در حوزه عدالت مدرسه‌ای در آموزش‌وپرورش استثنایی است.

حسینی یکی دیگر از جلوه‌های عدالت را عدالت منطقه‌ای دانست و گفت: توجه ویژه به مناطق روستایی، عشایری و دورافتاده با پوشش ۱۱ هزار دانش‌آموز با نیازهای ویژه در این مناطق جلوه‌ای از عدالت منطقه‌ای است. در راستای گسترش عدالت منطقه‌ای مجموع اعتبارات توان‌بخشی و مجموع اعتبارات مدارس استثنایی مناطق محروم دوبرابر اعتبار مناطق دیگر شده است.

وی افزود: وجود ۳۴ مدرسه شبانه‌روزی با پوشش ۱۶۲۰ دانش‌آموز استثنایی، جذب ۱۴۵۶ دانش‌آموز کم‌توان ذهنی در مناطق صعب‌العبور، ایجاد کلاس‌های خاص ضمیمه در مناطق محروم و وجود ۱۵۰۰ معلم رابط جلوه‌های دیگری از عدالت منطقه‌ای است.

معاون وزیر یکی از جلوه‌های دیگر عدالت آموزشی به‌ویژه در عصر کرونا را عدالت دیجیتالی دانست و گفت: ایجاد ۱۳ مدرسه مجازی، راه‌اندازی ۱۴ استودیو تولید محتوای الکترونیکی، مناسب‌سازی برنامه‌های مدرسه تلویزیونی برای دانش‌آموزان استثنایی به‌ویژه ناشنوایان، هوشمندسازی ۳۰ کلاس درس برای دانش‌آموزان با آسیب‌های شنوایی، راه‌اندازی پایگاه جامع تولید محتوا و پیگیری طرح هدایت برای تأمین تجهیزات هوشمند آموزشی موردنیاز دانش‌آموزان برای اتصال به فضای مجازی از جمله اقدامات صورت‌گرفته برای گسترش عدالت دیجیتالی است.

حسینی آخرین جلوه عدالت را عدالت سازمانی و اداری دانست و گفت: کسب مصوبه تفویض اختیار به ادارات آموزش‌وپرورش استثنایی استان‌ها از شورای سازمان، ایجاد شورای هماهنگی و پشتیبانی آموزش‌وپرورش استثنایی در استان‌ها و مناطق و ایجاد شورای راهبری طرح تلفیقی فراگیر از جمله اقدامات آموزش‌وپرورش استثنایی در راستای گسترش عدالت سازمانی و اداری است.