«مریم کاظمی»: نگاه سطحی به تئاتر کودک برآمده از نداشتن اهداف هنری است

«مریم کاظمی» بازیگر، کارگردان و نویسنده سینما و تئاتر است که در حوزه تئاتر کودک کارنامه خوبی دارد. وی که پیش‌ازاین دبیر بیست و پنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان نیز بوده در گفت‌وگو با پانا از مصائب و مسائلی که گریبان تئاتر کودک را گرفته است، سخن گفت.
برخورد تماشاچیان تئاتر کودک با تولیدکنندگان این نمایش مهم است
«مریم کاظمی» درباره وضعیت تئاتر کودک و نوجوان ایران در مقایسه باتجربه‌های جهانی گفت: «به‌جای مقایسه و تعیین وضعیت باید به تفاوت‌ها توجه کنیم. تئاتر هنری است که بدون تماشاچی و به‌صورت خودبه‌خود زنده نخواهد ماند؛ بنابراین یکی از تفاوت‌ها امکان برخورد تماشاچیان تئاتر کودک و نوجوان با تولیدکنندگان این نمایش‌هاست. در ایران چیزی به‌عنوان تفکیک گروه سنی نمی‌تواند به‌درستی دنبال شود. بحران مالی، نبود کمپانی‌های مستقل تئاتری، عدم وجود امکانات اقتصادی و بیمه پایه کشوری برای همه مشاغل هنری؛ نبود سالن‌های مناسب و کارشناسی شده با بودجه مناسب که کارکنان اداری دفتری و کارکنان بخش هنری را تأمین کند و وجود سالن‌های دولتی که شمایل تئاتر خصوصی را بر گردن می‌آویزند؛ دلایلی است که تولیدکنندگان هنری را نیازمند گیشه کرده است و اگر بخواهند گزینشی عمل کنند هیچکس پاسخگوی هزینه‌ها نخواهد بود. در بخش فرهنگ و هنر نمی‌توان به‌تنهایی تغییر ایجاد کرد. همه به هم نیاز داریم.»
کیفیت تئاتر را دانش، تجربه و تمرین تعیین می‌کند
کاظمی درباره تعداد اجراهای تئاتر کودک و میزان استقبال از این ژانر عنوان کرد: «اتفاقاً تعداد اجراهای تئاتر با مخاطب کودک و نوجوان به نسبت تئاتر با مخاطب بزرگسالان و همچنین به لحاظ استقبال بیشتر است. کیفیت تئاترها را دانش، تجربه، مهارت و تمرین تعیین می‌کند. بقیه عناصر کمک‌کننده و پشتیبان است. اگر بتواند نقش خود را درست ایفا کند در ارتقای فرهنگ تئاتر دیدن مؤثر است.»
نگاه سطحی به تئاتر کودک برآمده از نداشتن اهداف هنری است
«مریم کاظمی»، بازیگر فیلم‌های سینمایی «نیمه پنهان» و «جاده عشق» و «خورشید»، درباره ریشه نگاه سطحی به تئاتر کودک و نوجوان عنوان کرد: «نگاه سطحی به تئاتر کودک و نوجوان از طرف گروه هدف واقعی و هنرمندان فعال آن وجود ندارد. نگاه سطحی به سطحی بودن بسیاری از هنرمندان رشته تئاتر، بی‌دانشی، عدم اعتمادبه‌نفس، کارنابلدی، خودنمایی و نداشتن اهداف هنری مربوط است. اسم آن‌هم نگاه نیست، زیرا نگاه از نگرش یا دیدگاه می‌آید که این اشخاص یا گروه‌ها فاقد آن هستند.»
درستی کار متولی تئاتر کودک در ماهیت خود معنای رشد دارد
وی درباره تأثیر حضور یک متولی مشخص برای تئاتر کودک و نوجوان در ارتقای این حوزه گفت: «متولی کسی یا ارگانی است که کارش تأمین بودجه، فراهم کردن امکان تحقق نوآوری‌ها، کمک به تداوم فرهنگی و هنری، پرهیز از سلیقه گرایی و عدم استفاده از امکانات عمومی برای خود است.»
کاظمی افزود: «اگر متولی پیدا کردید که این کارها را درست انجام دهد مطمئن باشید در ماهیت خود معنای رشد و ارتقا را دارد.»
فستیوال آموزشی تئاتر کودکان و نوجوانانی ادامه دارد
مریم کاظمی، کارگردان تئاترهای «ماه پیشونی»، «خسیس» و «رویای شب تابستان» مهم‌ترین و ضروری‌ترین اقدام برای بهبود کیفیت تئاتر کودک و نوجوان را در دانش تئاتری، جامعه‌شناسی و تلاش سخت عنوان کرد.
وی با اشاره به اینکه فستیوال آموزشی تئاتر کودکان و نوجوانانی که راه‌اندازی کرده بود ادامه خواهد داشت، افزود: «تا مادامی‌که تئاترها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و ایمنی امکان اجرا و ورود مخاطبان را دارند، ماهم امکان برگزاری فستیوال را جدی می‌گیریم.»
تئاتر باید در دروس آموزش‌وپرورش جای خود را پیدا کند
کاظمی درباره این فستیوال که به نمایش‌های تولید آموزشگاهی با حضور هنرجویان کودک و نوجوان مربوط است، اظهار کرد: «بسیار امیدوارم که فرهنگ آموزش تئاتری از کودکی موردتوجه قرار بگیرد و در دروس آموزش‌وپرورش جای خود را پیدا کند به‌طوری‌که همگام با دروس دیگر اطلاعات اولیه محصلین نسبت به تئاتر را هم افزایش دهد و این تصور که بدون آموزش و تلاش می‌توان وارد این رشته شد فراموش شود.»