واقعه گوهرشاد؛ روایت مقاومت خاموش در برابر سیاست‌های فرهنگی عصر رضاخان
شهریار(پانا)_ در تیرماه ۱۳۱۴، مسجد گوهرشاد صحنه‌ی اعتراضی آرام اما مؤثر شد؛ واکنشی مردمی به سیاست‌های فرهنگی دولت که با سرکوب خونین، به نقطه‌ای ماندگار در تاریخ تبدیل شد.
به این فکر می‌کردم که چرا در تقویم، روزی به نام «عفاف و حجاب» داریم پس شروع کردم به تحقیق و بطور خلاصه به این نتیجه رسیدم که: در تیرماه سال ۱۳۱۴، مسجد گوهرشاد شاهد یکی از رویدادهای تاثیرگذار تاریخ معاصر ایران شد؛ اعتراضی جمعی علیه سیاست‌های دولت وقت در راستای کشف حجاب که سرانجامی تلخ و خونین داشت.
این واقعه در پی اجرای طرح‌های فرهنگی نوینِ حکومت شکل گرفت؛ طرح‌هایی که با هدف نوسازی ظاهری جامعه، تلاش داشتند سنت‌های دیرینه ایرانی-اسلامی را کنار بگذارند. یکی از مهم‌ترین این طرح‌ها، ممنوعیت پوشش سنتی زنان و الزام آنان به کشف حجاب بود.
در واکنش به این تصمیمات، گروهی از مردم معترض در مسجد گوهرشاد تجمع کردند.
در فضایی آمیخته با نگرانی و خشم، اعتراض‌ها آغاز شد؛ اما در کمتر از چند روز، نیروهای نظامی وارد عمل شده و با خشونتی بی‌سابقه، تجمع را سرکوب کردند.
بر اساس گزارش‌های تاریخی، صدها نفر در این رویداد جان باختند یا زخمی شدند.
اما آنچه واقعه گوهرشاد را فراتر از یک حادثه می‌سازد، بُعد فرهنگی و اجتماعی آن است؛ اینکه مردم بدون سلاح، تنها با زبان اعتراض و باور به سنت‌های خود، در مقابل تصمیمی ایستادند که هویت‌شان را هدف قرار داده بود.
واقعه گوهرشاد امروز نه فقط به عنوان یک نقطه عطف تاریخی، بلکه به عنوان نمادی از تقابل فرهنگ تحمیلی با باورهای مردمی شناخته می‌شود.
در بطن این حادثه، می‌توان صدای مقاومت آرامی را شنید که سال‌ها بعد، الهام‌بخش حرکت‌های فرهنگی و اجتماعی متعدد شد.
ارسال دیدگاه