رئیس کمیته بودجه شورای شهر: کاهش فساد شهرداری یکی از مطالبات مردم تهران بوده است

مجید فراهانی در نطق پیش از دستور یکصدو هفتاد ششمین جلسه شورای شهر تهران با اشاره به مطالبات بر حق شهروندان تهرانی از اعضای شورا، مبارزه با فساد اداری در شهرداری را یکی از مهمترین خواسته‌های مردم برشمرد و گفت: برای مقابله و مبارزه با فساد اگر بخواهیم به اقدامات دستگاه‌های نظارتی، امنیتی و قضایی یا گزارشات حسابرسی بسنده کنیم مطمئناَ هیچ دستاورد جدی جز شناسایی فسادهای انجام شده نخواهیم داشت، حال آنکه مطالبه مردم صرفاَ برخورد با فسادهای انجام شده نیست، مردم می‌خواهند مجریان و آمران فساد نتوانند مفاسدشان را تکرار و فسادهای جدیدی مرتکب شوند. برای دستیابی به این مهم ما چاره‌ای جز به سراغ مردم رفتن و کمک گرفتن از مردم نداریم. مؤثرترین و کارآمدترین سازوکارهای نظارتی در دنیا مبتنی بر دخیل کردن مردم در فرآیند نظارت است.

فراهانی یکی از مهم‌ترین انگیزه‌های مردم در جریان انقلاب اسلامی و مبارزه با نظام ستم‌شاهی را فساد حاکم برجامعه دانست و افزود: فسادی که برخورد با آن پس ازگذشت 40 سال از پیروزی انقلاب‌اسلامی و در آستانه گام دوم انقلاب اسلامی همچنان مطالبه مردم است و مردم پرسش اصلی‌شان از مسئولان آن است که در مبارزه با فساد چه‌ کرده‌اید؟ همیشه و همه جا درباره فساد سخن گفته می‌شود، سالانه همایش‌های زیادی درباره راهکارهای مبارزه با فساد برگزار می‌شود، در مجلس و شوراهای شهر قوانین و مصوبات بسیاری تصویب می‌شود، در دانشگاه‌ها و مراکز علمی درباره دلایل فساد و راهکارهای مقابله با آن پژوهش می‌شود اما اکثر اوقات در رسانه‌ها در کنار وعده مسئولان برای برخورد با مفسدان، اخباری که حکایت از کشف فسادهای جدیدی دارد به گوش می‌رسد و ما با فسادهای گسترده، مفسدان جدید و ارقام ریز و درشت فسادرو به رو می‌شویم. همه آن تلاش‌ها، پژوهش‌ها، قوانین و مصوبات، حرف‌ها، محاکمات و نوشته‌ها باعث نشده است که از میزان احساس فساد و فساد کاسته شود، نه اینکه به طور کامل از میان برود که این از میان رفتن کامل فساد در همه نظام‌های سیاسی و اقتصادی دنیا امری محال است.

رئیس کمیته بودجه شورای شهر تهران با بیان اینکه مردم تهران نیز مطالبه شان از ما اعضاء شورای شهر کاهش فساد شهرداری تهران بوده و است تاکید کرد: بر اساس نتایج حاصل از یک نظر‌سنجی مهم‌ترین چالش‌های شهر و شهرداری در دوره مدیریت شهری ۱۲ سال منتهی به شهریورماه 1396، «ترافیک و حمل و نقل عمومی»، «آلودگی هوا»، «فساد اداری» و «بی‌قاعدگی ساخت‌وساز» بود و «به کارگیری مدیران لایق و مبارزه با فساد اداری» بعد از ترافیک و آلودگی هوا مطالبه جدی مردم از شورای پنجم بود. شورای سیاستگذاری اصلاح طلبان با درک این موضوع در برنامه اصلاح طلبان برای اداره تهران «وجود رانت و فساد در واگذاری برخی از موقعیت‌ها و امکانات و سوءاستفاده از بیت‌المال و حقوق شهروندان» را به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های مربوط به اقتصاد و معیشت شهری شناسائی و وعده «شفافیت»، «مبارزه با فساد»، «ارتقاء سلامت اداری» و «شهرداری شیشه‌ای» را به مردم داد، وعده‌هایی که با اقبال و انتخاب مردم مواجه شد و امروز من و شما به عنوان منتخبان و نمایندگان مردم در مسیر اجراء و تحقق آنها باید گام برداریم، تا مردم شاهد کاهش فساد در اداره شهر و شهرداری باشند.

وی ادامه داد: در خاطره ذهنی ایرانیان بلدیه، نظمیه و عدلیه تصویری آغشته به فساد دارند و بر همین اساس مردم به شهرداری‌ها به عنوان یکی از سازمان های آلوده به فساد می نگرند، البته این فساد ناشی از شرایط شهرداری و تماس مستقیم آن با مردم و عدول از قانون به بهانه‌ها و سلیقه‌های مختلف است، وقتی یک شهروند می‌بیند که شهرداری به بهانه کسب درآمد به یک برج با وجود تخلفات گسترده اجازه ساخت و ساز توام با تخلفات فراوان و تعدی به عرصه عمومی شهر می‌دهد، ولی در برابربه یک ملک در بافت فرسوده امکان استفاده از مازاد طبقه یا 60 بعلاوه 2 یا دیگر حقوق مکتسبه را به دلائل مختلف نمی‌دهد، دیگر نمی‌توان از آن شهروند انتظار داشت که شهرداری را یک سازمان قانون محور و ضد فساد بداند، شهروندان در نتیجه تناقضات و پارادوکس‌های رفتاری که از شهرداری در مواجهه با تخلفات مختلف می‌بینند به این نتیجه می‌رسند که ظاهراَ شهرداری به صورت قانونی خودش در تخلفات شریک است، تخلفاتی که نه تنها شائبه فساد دارند،بلکه عین فساد هستند.

به گفته فراهانی، برای مقابله و مبارزه با فساد اگر بخواهیم به اقدامات دستگاه‌های نظارتی، امنیتی و قضایی یا گزارشات حسابرسی بسنده کنیم مطمئناَ هیچ دستاورد جدی جز شناسایی فسادهای انجام شده نخواهیم داشت.

این عضو شورای شهر تهران با تاکید بر استفاده از مردم برای مقابله با فساد اداری در دستگاه‌های اجرایی از جمله شهرداری‌ها یادآور شد: مطالبه مردم صرفاَ برخورد با فسادهای انجام شده نیست، مردم می‌خواهند مجریان و آمران فساد نتوانند مفاسدشان را تکرار و فسادهای جدیدی مرتکب شوند. برای دستیابی به این مهم ما چاره‌ای جز به سراغ مردم رفتن و کمک گرفتن از مردم نداریم. مؤثرترین و کارآمدترین سازوکارهای نظارتی در دنیا مبتنی بر دخیل کردن مردم در فرآیند نظارت است، بر اساس آمارهای بین‌المللی، اصلی‌ترین ابزار کشف و کاهش فساد «مردم» و «گزارشگری مردم» است.

وی با اعلام آماری اظهار کرد: در سال ۲۰۱۲ از بین ۱۲ روش استاندارد کشف فساد، ۴۳ درصد از موارد بر اساس گزارش دهی مردم کشف شده است. ۷۳ درصد از افرادی که عامل کشف و انهدام فساد بوده‌اند، کارمندان یا ارباب‌رجوع‌های سازمان‌ها بوده‌اند. استفاده از بازرسان خارج از سازمان و نظارت نهادهای بالادستی تنها توانسته است ۵ درصد از موارد فساد را کشف کند، گزارش‌های مردمی در سال ۲۰۰۵ میلادی منجر به بازپس‌گیری رقمی معادل ۱۰ میلیارد دلار از سوی دولت آمریکا شد، درحالی‌که اقدامات سازمان‌های نظارتی تنها توانسته بود 5 میلیارد دلار را به خزانه برگرداند.

فراهانی استفاده از ظرفیت مردم برای کشف و کاهش مفاسد که در دنیا با نام «سوت‌زنی» (Whistleblowing) شناخته می‌شود را تا آنجا اثرگذار دانست که نه تنها زمینه‌ساز وضع و تصویب بسته‌های قانونی جامعی جهت ایجاد مصونیت‌ها و حمایت‌های حقوقی از گزارش دهندگان فساد، در برابر هرگونه انتقام‌جویی و بدرفتاری شده است، بلکه موجب شده شاهد نامگذاری «روز ملی تقدیر ازگزارش گران فساد» در بسیاری از کشورها و تقدیر از شهروندانی که منجر به کشف فساد مسئولان و سازمان‌های متخلف شده‌اند، باشیم.

‌وی اظهار کرد: شهرداری منضبط، سالم و قابل اعتماد برای خدمت رسانی شایسته به شهروندان با اقدام حراست، بازرسی و نظارت شورای شهر ساخته نخواهد شد، ما باید دست یاری به سوی شهروندان به عنوان کلیدی‌ترین یاریگران و حامیان مبارزه با فساد در شهرداری دراز کنیم و با یاری مردم این مطالبه عمومی را پاسخی مناسب دهیم.

رئیس کمیته بودجه شورا با اشاره به اقداماتی که شورای پنجم در مسیر مقابله با فساد برداشته است، گفت: مهم‌ترین این اقدامات انتخاب حسابرسان منتخب شورا با فراخوان عمومی و ارزیابی کیفی موسسات در چارچوب استانداردهای جامعه حسابداران رسمی، ارزیابی صلاحیت‌های فنی و حرفه‌ای ذیحساب و قائم مقامان ذیحساب، بررسی کارشناسی و تعیین تکالیف در برخورد با تخلفات بر اساس گزارش حسابرسی صورت‌های مالی سال 1393 شهرداری تهران، تصویب تکلیف قانونی برای شهرداری تهران در ماده 7 برنامه پنج ساله سوم توسعه شهر تهران است. بر اساس تکلیف قانونی دربرنامه سوم توسعه شهر، شهرداری موظف است به منظور بازسازی سرمایه اجتماعی مدیریت شهری با رویکرد ایجاد شفافیت و پاسخگویی برای مقابله با فساد و ارتقاء سلامت اداری بر اساس فرایندهای شناسایی و اولویت‌بندی شده در سند راهبردی مقابله با فساد، نسبت به تدوین و ارائه برنامه عملیاتی در شش ماه اول برنامه با تأکید بر مواردی همچون هوشمندسازی فرایندهای اولویت‌دار محمل فساد، استقرار نظام مدیریت، شناسایی و کشف تخلف و تقلب مبتنی بر فناوری‌های تحلیل داده، ارائه سازوکار حمایت حقوقی و مادی از گزارشگران فساد در شهرداری و سنجش و انتشار عمومی سالانه شاخص‌های فساد و شفافیت، اقدام کند.

وی افزود: همچنین در تبصره ذیل این ماده شهرداری موظف است در شش ماهه اول برنامه، نسبت به تدوین شیوه‌نامه‌های لازم جهت ارتقاء سلامت اداری و مقابله با فساد اقدام نکرده و آن را به تصویب شورای شهر برساند،که البته متاسفانه شهرداری در اجرای آن تعلل و تاخیر داشته است اما در راستای مدد گرفتن از مردم و فراهم کردن بستر مشارکت مردم در مبارزه با فساد، اینجانب در آذرماه سال گذشته طرح« الزام شهرداری تهران به تکمیل و اصلاح فرآیند دریافت و رسیدگی به گزارشات شهروندان درباره فساد و تشویق گزارشگران تخلفات در شهرداری تهران» را با حمایت و امضاء 7 نفر از شما تقدیم هیأت رئیسه شورا کردم که امیدوارم با پیگیری و تدبیر آقای هاشمی در دستور کار قرار گرفته و با تصویب شورا زمینه استفاده هر چه بیشتر از توان و ظرفیت مردم برای حل مشکلات و مبارزه با فساد در شهرداری تهران فراهم شود.