پانا سیاسی
روز سخت ظریف و مکرون در پاریس؛ پیشنهاد فرانسه ایران را مجاب می‌کند؟
روز سخت ظریف و مکرون در پاریس؛ پیشنهاد فرانسه ایران را مجاب می‌کند؟
تهران (پانا) - وزیر امور خارجه ایران امروز پس از پس از آنکه چند روز پرمشغله، در پاریس درباره پیشنهادهایی مذاکره می کند که حدس و گمان های رسانه‌ای درباره آنها چندان بر وفق مراد ایران نیست و باید دید که فرانسه می‌تواند با پیشنهادی دلچسب برای تهران، برجام را همچنان حفظ کند.
سفر به کویت، اسکاندیناوی (فنلاند، سوئد و نروژ) و فرانسه؛ وزیر امور خارجه هفته کاری فشرده‌ای را پشت سر گذاشت، سفر یک روزه کویت در فرودگاه تهران تمام نشده بود که سفر اسکاندیناوی آغاز شد. دقیقا شش روز است که ظریف، نخستین وزیر امور خارجه‌ای که مشمول تحریم‌های آمریکا شده است مشغول مذاکره در اروپا با سران این کشورهاست.
اما سفر یک هفته‌ای با همان برنامه‌ای که همه انتظارش را می‌کشیدند پایان نیافت. در میانه سفر بود که ظریف اعلام کرد جمعه در فرانسه خواهد بود تا با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری این کشور و ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه دیدار کند.
همین اعلام کافی بود تا حدس و گمان‌ها درباره مذاکرات امروز ظریف در فرانسه آغاز شود. تهران و پاریس چند ماهی است که رسانه‌ها را در حدس و گمان نگه داشته‌اند. دو رئیس‌جمهوری ایران و فرانسه تقریبا هر دو هفته یک‌بار در تماس تلفنی مذاکراه می‌کنند و تا کنون برای دو نوبت نمایندگانی از سوی روسای جمهوری دو کشور اعزام شده‌اند.
رسانه‌ها در این حد می‌دانند که پای یک پیشنهاد در میان است؛ پیشنهادی که امانوئل مکرون فرانسوی دقیقا در روز آغاز اجرای مرحله دوم کاهش تعهدات ایران مطرح کرده است و حالا روزهای کمی تا پایان این مرحله و آغاز مرحله سوم کاهش تعهدات از سوی ایران باقی مانده است.
جزئیات پیشنهاد مشخص نیست و گمانه‌زنی‌های تأیید‌نشده بسیار زیاد؛ از گمانه المانیتور درباره پیشنهاد پولی فرانسه به ایران در قبال برخی تعهدات تا حدس هایی که روزنامه ایران در گزارش روز گذشته خود منتشر کرد.
پیشنهاد عجیب
روزنامه ایران نوشت: «بعد از ناکام ماندن طرح «فریز در برابر فریز» که در خلال گفت‌و‌گوهای اخیر مقامهای ایرانی و فرانسوی مطرح شد، این‌بار پاریس گزینه دیگری را (مذاکره با ایران) روی میز گذاشته است؛ ایده کمک مالی فرانسه به تهران مشروط به فراهم شدن مقدمات گفتوگو پیرامون سه موضوع چالش‌برانگیز.
نخستین درخواست پاریس از ایران گفتوگو پیرامون بندی از برجام موسوم به «بند غروب» است که محدوده زمانی 10 ساله توافق هسته‌ای را مورد اشاره قرار می‌دهد. بندی که پیشتر ظریف درباره آن گفته بود: «درباره محدودیت زمانی برجام مذاکرات بسیاری انجام شد چون ما معتقد بودیم نباید هیچ محدودیت دائمی بر حقوق ایران اعمال شود، از طرف دیگر طرف‌های مذاکره معتقد بودند که باید مدت زمان طولانی‌تری وجود داشته باشد و ما درباره مدت زمان به یک توافق حد وسط رسیدیم که مدت زمان آن 10 سال است.» پیشتر مقامهای دولت امریکا نیز به محدودیت زمانی توافق هسته‌ای معترض شده و خواستار محدودیت دائمی برنامه‌های هسته‌ای ایران شده بودند.
افزون بر این، پاریس از تهران می‌خواهد در ازای کمک اقتصادی، به درخواست گفتوگو درباره فعالیت‌های موشکی‌اش و مسائل مورد بحث در منطقه خاورمیانه پاسخ مثبت دهد. پاریس همچنین خواستار آن شده که تهران در صورت پذیرفتن این پیشنهاد در زمینه اجرای برجام خویشتنداری کرده و شرایط تعهدات برجامی‌اش را به نقطه آغاز بازگرداند.»
در صورتی که طرح چنین پیشنهادی از سوی پاریس به واقعیت نزدیک باشد احتمالا به همان اندازه دست‌یابی به نتیجه از واقعیت دور است.
وزیر امور خارجه چند روز پیش در استکهلم در موسسه بین‌المللی تحقیقات صلح گفت: «ما به آنچه (در برجام) پذیرفته بودیم عمل کردیم اما به نظر می‌رسد که طرف مقابل می‌خواهد مسائلی را به ما دیکته کند که در متن برجام به آن مسائل اشاره و به صراحت بیان شده است و هیچ چیز ناگفته‌ای در توافق وجود ندارد.»
ظریف بارها پیش از این اعلام کرده بود که ایران بار دیگر درباره برجام و این توافق پای میز مذاکره نمی‌نشیند، موضعی که مقامهای عالی رتبه ایران نیز بارها آن را مورد تأکید قرار داده‌اند.
موضوع دیگر بحث فعالیت موشکی ایران است؛ موضوعی که بارها از سوی رهبر ایران و دیگر مقام های کشور به عنوان خط قرمز نظام اعلام شده است و احتمال اینکه تهران در این مورد پای میز مذاکره ای بنشیند دور از ذهن است؛ با این حال هنوز همه چیز در ابهام قرار دارد
ظریف: پیشنهاد فرانسه را بررسی می‌کنیم
ظریف دیروز در نروژ گفت که جمهوری اسلامی پیشنهادهای فرانسه درباره بازیابی توافق هسته‌ای را بررسی می‌کند اما دخالت‌های آمریکا در خلیج فارس را تحمل نخواهد کرد.
او اعلام کرد که برای مذاکره جدی با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، در روز جمعه در پاریس مشتاق است.
وزیر امور خارجه در این باره گفت: «پیشنهادهایی از سوی دو طرف ایرانی و فرانسوی مطرح شده است و فردا بر سر این پیشنهادها بحث خواهیم داشت.»
اروپا پس از خروج آمریکا از برجام یعنی بیش از یک سال پیش 11 تعهد را در مقابل ایران قرار داد، اروپا متعهد شد که تعهدات اعلام‌شده را اجرا کند تا تهران نیز پای همه تعهدات برجامی باقی بماند. اما آمریکا به گفته رئیس‌جمهوری و وزیر امور خارجه این کشور از همان ابتدا شدیدترین تحریم‌ها و فشار اقتصادی و سیاسی را علیه ایران آغاز کرد. تنش در منطقه بالا رفت اما خبری از اجرای تعهدات اروپا نبود.
مذاکرات به اینستکس ختم شد؛ کانال مالی که اروپا قرار شد برای ایران راه‌اندازی کند تا تهران بتواند از آن طریق از منافع اقتصادی برجام بهره‌مند شود. در ادامه دفتر تهران اینستکس راه‌اندازی شد، دفتر اروپا نیز راه‌اندازی شد اما کانال پیش از آغاز به کار با فشار آمریکا تا کنون دو مدیر عامل را از دست داده و با تهدید تحریم مواجه است.
ظریف در مؤسسه بین‌المللی تحقیقات صلح سوئد گفت که «ایران جزئیات گام سوم خود را به اروپا اعلام کرده است».
با اینکه هنوز جزئیات گام سوم در ایران رسانه‌ای نشده است، به نظر نمی‌رسد روند کاهش تعهدات تهران بر اساس برجام روندی فرسایشی و ادامه‌دار باشد. مقامهای ایرانی اعلام می‌کنند که طبق برنامه‌‌ریزی مشخصی اقدام به کاهش تعهدات کرده‌اند اما این روند ادامه‌دار نخواهد بود. از فرصت تعیین شده 60 روزه ایران تنها چند روز باقی مانده است و این احتمال زیاد است که اقدام سوم آخرین اقدام ایران و فرصت اروپا برای حفظ برجام باشد.
به این ترتیب امروز احتمالا در فرانسه روز سختی خواهد بود. روزی که رئیس‌جمهوری این کشور فرصت کوتاهی دارد تا بتواند وزیر امور خارجه ایران را مجاب کند تا پیام تازه‌ای به تهران برساند.
