فرونشست 20 تا 30 سانتی متری دشت‌های ایران در سال
شیراز (پانا) - مجری فنی طرح بررسی مخاطرات ناشی از فرونشست زمین در ایران خبر داد که احیای آبخوان هایی که بر اثر برداشت بی رویه آب‌های زیرزمینی خالی شده‌اند، 2 هزار سال طول می کشد.
محمدجواد بلورچی در نخستین همایش ملی مخاطرات زمین شناختی در استان فارس افزود: ایران در 20 سال آینده با 2 درجه افزایش دما مواجه خواهد شد که بسیار زیاد است، حلقه مفقوده زندگی در این اقلیم خشک تنها برنامه ریزی درست و بموقع و نیز استفاده از نیروهای تحصیلکرده در ساختار برنامه ریزی برای کشاورزی و آبخیزداری است .
وی ادامه داد: بهره برداری ناپایدار از آب زیرزمینی، به صورت زنجیروار پدیده‌هایی همچون سیلاب، خشکسالی و گرد و‌غباررا به صورت همزمان در یک منطقه ایجاد می‌کند .
مجری فنی طرح بررسی مخاطرات ناشی از فرونشست زمین در ایران اظهارداشت: همه مشکلات امروز در زمینه فرونشست زمین در کشور ناشی از نداشتن برنامه آمایش سرزمین، مدیریت منابع و تفکر بخشی نگر است .
بلورچی پدیده فرونشست را رخدادی بدون برگشت دانست و نابودی آبخوان‌ها را بر اثر این رویداد قطعی نامید .
مدیرکل اسبق دفتر مخاطرات زمین‌شناسی مهندسی و اکتشاف معدنی کشور، استان فارس را در تعداد چاه‌های ممنوعه رکورد دار کشور معرفی کرد و گفت: چون می‌خواستیم در کشاورزی رکورد دار باشیم، به‌جای توسعه کشت دیم با فشار به منابع آبی، کشاورزی را ازطریق کشت آبی تأمین کردیم و بدین‌ترتیب آب‌های زیرزمینی از سال 1376 به مرور تخلیه شد .
وی بیان داشت: حوضه آبریز از سرچشمه تا خروجی باید ازطریق مدیریت یکپارچه هدایت شود و طرح‌هایی همچون استانی شدن آب منطقه ای سیاستی نادرست است و اجرای قانون تعیین تکلیف چاه‌های غیرمجاز کشور تیر خلاص به منابع آبی کشور بود .
بلورچی ادامه داد: در حجم برداشت از آبخوان‌های کشور، استان‌های فارس، کرمان و خراسان رضوی پیشی گرفته‌اند و بیشترین میزان فرونشست نیز مربوط به دشت‌های همین استان‌هاست که نتیجه آن توسعه شوره‌زارها، خشکی دریاچه‌ها و بروز گرد و غبار بوده است .
مجری فنی طرح بررسی مخاطرات ناشی از فرونشست زمین در ایران با اشاره به پدیده‌هایی همچون خودسوزی زمین در جنوب شیراز و خشکی دریاچه‌هایی مانند پریشان، ایجاد و توسعه ترک در اطراف تخت جمشید، توسعه ترک‌ها در داراب و پدید آمدن بزرگ‌ترین خندق ایران با عمق 85متر، فارس را از خطرخیزترین مناطق ایران در بحران فرونشست‌ها دانست .
وی بیان کرد: تنها چهار میلی‌متر فرونشست مایه ایجاد بحران است اما در کشور با ده‌ها سانتیمتر فرونشست در سال مواجهیم و این خسارتی جبران‌ناپذیر است .
در این نشست استادیار دانشکده مهندسی راه و ساختمان و محیط زیست دانشگاه شیراز گفت: بعد از ایجاد فرونشست در زمین، شاهد بروز فروچاله‌ها و ترک‌های عظیم خواهیم بود و هم‌اکنون اکثر دشت‌های ایران دچار فرونشست شده است .
مریم دهقانی مهم ترین و نخستین کار را در موقعیت کنونی مطالعه فرونشست‌ها و اندازه‌گیری آن‌ها دانست و عنوان کرد: با بهره گیری از روش مبتنی بر سنجش از دورِ تداخل سنجی راداری قادر هستیم با دقت یک سانتیمتر فرونشست‌ها را شناسایی کنیم که نتیجه حاصل از آن، ایجاد نقشه فرونشست‌های ایران است .
وی افزود: براساس این نقشه همه دشت‌های ایران در سال 20 تا 30 سانتیمتر فرونشست می‌کنند که در استان فارس دشت ششده و قره بلاغ در فسا 30 سانتیمتر در سال، دشت داراب 30 سانتیمتر در سال، دشت ده بید 8 سانتیمتر در 70 روز و دشت مرودشت یا تخت‌جمشید 5. 3 سانتیمتر در 70 روز نشست دارد .
دهقانی با بیان اینکه نشست‌ها در مزارع کشاورزی به دلیل برداشت بی‌رویه آب مشاهده می‌شود، گفت: هم‌اکنون آبخوان‌ها به هیچ عنوان تغذیه نمی‌شود یا اگر بشود، کافی نیست و برداشت از سفره آب زیرزمینی را بی‌درنگ باید متوقف کرد .
ارسال دیدگاه