تصمیم‌گیری درست در آموزش و پرورش در گرو پردازش دقیق آمار است

تهران (پانا) - یک پژوهشگر اقتصادی عنوان کرد آموزش و پرورش به عنوان نهادی که نزدیک‌ترین ارتباط را با نهاد خانواده دارد، می‌تواند جامع‌ترین داده‌ها را هم داشته باشد پس باید از این فرصت برای یک برنامه‌ریزی دقیق و کاربردی استفاده کند.

موضوع جایگاه آمار در آموزش و پرورش بسیار جای تامل دارد. ازیک‌طرف براساس قانون، مرکز آمار مسئولیت گرفتن آمار را دارد و از سوی دیگر در راستای تمرکززدایی و بالا بردن دقت، کمیته‌های آمار بخشی ایجاد شده و مسئولیت کمیته آمار بخشی آموزش و پرورش برعهده وزارتخانه آموزش و پرورش است. نهاد آموزش و پرورش به دلیل ارتباط تنگاتنگ با خانواده‌ها جامع‌ترین داده‌های آماری را دارد اما در عمل از این آمار تحلیلی بیرون نمی‌آید تا بتوان براساس آن برنامه‌ریزی دقیق و کاربردی داشت.

باید پردازش آمار در آموزش‌وپرورش جدی گرفته شود

حبیب جباری، پژوهشگر اقتصادی در گفت‌وگو با پانا با اشاره به اینکه مفصل‌ترین داده‌ها در آموزش و پرورش است، عنوان کرد: «مسئله اینجاست که این داده‌ها در پردازش و دسته‌بندی در طبقات مشخص و تحت الگوهای مشخص قرار ندارد. به همین دلیل نتایجی که از این داده‌ها گرفته می‌شود خیلی زیاد نیست. برای مثال یکی از موارد آماری که آموزش و پرورش با آن روبرو است همان طرح سنجشی است که از دانش آموزان در بدو ورود به پایه اول دبستان می‌گیرد. در این طرح ارزیابی بدنی و ارزیابی هوشی و آمادگی تحصیلی گرفته می‌شود و در کنار این کارتمام اطلاعات اقتصادی و اجتماعی خانوار هم به دست می‌آید ولی کمتر دیده می‌شود از آن‌ها استفاده شود. درواقع یک داده‌هایی جمع‌آوری می‌شود ولی در تصمیم‌گیری‌ها خودش را نشان نمی‌دهد زیرا پردازش آن چندان جدی گرفته نمی‌شود.»

همدلی بین نهادی برای کاربردی‌کردن آمار

جباری درباره اینکه چگونه می‌توان سازمان‌هایی که تکفل آماری نهاد خود را دارند به همدلی رساند تا با هم تعامل‌های بهتری در زمینه مباحث آماری داشته باشند، عنوان کرد: «ساختار و دستورالعمل کار مشخص است. سازمان آمار دستورالعمل‌هایی را به کمیته‌های بخشی خودش اعلام کرده است. یعنی شما آمارنامه‌های آموزش و پرورش را مشاهده کنید تقریباً این ساختار آماری و آن داده‌هایی که باید جمع‌آوری شود به‌نوعی تحت همان قوانین کلی است و از ساختارهای کلی تبعیت می‌کند.»

وی افزود: «به نظر من آن همدلی بیشتر در به‌کارگیری نتایج آماری باید اتفاق بیافتد. برای مثال وزارت بهداشت براساس همان مقررات و دستورالعمل‌هایی که دارد یکسری آمارها را جمع‌بندی می‌کند. سازمان بهزیستی و تعاون و کار هم همین کار را انجام می‌دهند و این‌ها نمی‌توانند در کار یکدیگر ورود پیدا کنند. نیازی هم به خیلی چیزهای مشخصی در این زمینه ندارند ولی برای اینکه آمارها در کنار هم قرار بگیرند و شاخص‌های ترکیبی را بسازند باید در آن همدلی صورت گیرد.»

تصمیم‌گیری درست در آموزش و پرورش در گرو همدلی آماری است

جباری اظهار کرد: «آموزش حوزه اجتماعی گسترده‌ای دارد، هم به بخش اقتصاد و هم به بخش سلامت و متغیرهای آموزشی خود برمی‌گردد. درواقع یک مجموعه کاملاً مرتبط و به هم تنیده‌ای است. اگر بخواهیم تصمیم‌گیری درستی اتفاق بیافتد باید دقیقا 5 یا 6 طبقه آماری در کنار هم قرار گیرد تا یک دید مشخصی بدهند. اگر بخواهیم این مسئله را با نور یک پروژکتور مثال بزنیم باید همه این نورها متمرکز شوند روی یک صحنه ولی اکنون این‌گونه نیست و هرکدام یک زاویه‌ای را نشان می‌دهند. این همدلی باید در به‌کارگیری داده‌ها و نتایج آماری اتفاق بیافتد تا تصمیم‌گیری درستی رخ دهد.»