پانا فرهنگی
فائزه زرکش‌بهاری، بازیگر تئاتر در گفت‌وگو با پانا:
هنر نمایش باید به عنوان مهارت مورد توجه آموزش و پرورش قرار بگیرد
هنر نمایش باید به عنوان مهارت مورد توجه آموزش و پرورش قرار بگیرد
تهران (پانا) - یک بازیگر تئاتر اعتقاد دارد که هنر نمایش، می‌تواند یکی از مهم‌ترین هنرهای مد نظر آموزش‌وپروش در جهت شکوفایی استعدادهای هنری دانش‌آموزان باشد.
فائزه زرکش‌بهاری، بازیگر تئاتر و مدرس هنرهای نمایشی در مدارس، در گفت‌وگو با پانا، بابیان این‌که مدرسان هنرهای نمایشی در مدارس، باتحمل رنج بسیار زیادی به پیشرفت هنر تئاتر در مدارس کمک می‌کنند، گفت: «واقعاً آن دست از دانش‌آموزانی که مدیر مدرسه به فکر آنها هست و به فکر این است که این رشته را داشته باشند و تعلیمات مربوط به هنرهای نمایشی را فرابگیرند، انسان‌های بسیار خوشبختی هستند.»
وی که مدت 3 سال است که موضوعات زیرمجموعۀ هنرهای نمایشی را در دبیرستان‌ها و هنرستان‌های تهران تدریس می‌کند، در ادامه بابیان این‌که به چشم دیده شدن هنرهای نمایشی در مدارس می‌تواند به این نکته بیانجامد که دانش‌آموزان بفهمند که بین استعداد و عشق، تفاوت‌های بسیار زیادی وجود دارد، افزود: «استعداد، قطعاً شرط اصلی کسب هنر است، اما اگر این استعداد تشویق و پرورش نداشته باشد، به‌یقین سرکوب خواهد شد و به‌جایی نخواهد رسید.»
بازیگر نمایش «سلسلۀ گاوبازیان»، که به کارگردانی «فرشاد فرهاد پور» در تهران به روی صحنه رفته است، هنر نمایش را هنری مرکب دانسته و با اشاره به این‌که در این هنر، ریشه‌ها و رگه‌هایی از ادبیات، نقاشی، دکور، طراحی لباس، گریم، موسیقی، هنرهای حرکتی، نمایش حالات مختلف بدن، معماری، استفاده از دکورهای حجم‌دار و فن بیان را در خویش گنجانده است، ادامه داد:«هنر نمایش به اعتمادبه‌نفس کمک می‌کند و به همین خاطر، سه عامل اصلی سخن، حالت و حرکت، موجب می‌شود که دانش‌آموزان و حتی کسانی که نخواهند رشتۀ تئاتر را ادامه بدهند، بتوانند اعتمادبه‌نفس خویش را افزایش دهند و خجالتی بودن آنها از بین برود تا بتوانند مثلاً در یک جمع صحبت کنند و درنهایت از حق خویش دفاع کنند.»
نمایش هنری مرکب و برآمده از مجموعه‌ای از هنرهاست
این بازیگر تئاتر، در همین راستا، یادگیری روش‌های تنفس درست را یکی از مهم‌ترین کارکردهای آموختن هنرهای نمایشی در مدرسه برای دانش‌آموزان برشمرده و با تأکید بر این مفهوم که دانش‌آموزان با دسترسی به همین توانایی‌هاست که می‌تواند مثلاً یک کنفرانس درسی خویش را به‌درستی انجام دهد، اضافه کرد: «دانش‌آموزان زمانی که پایه‌های اصلی مهارت‌های سخن گفتن و ارتباط را بیاموزند، می‌توانند در هر رشته‌ای که قرار است در آن فعالیت کنند، حضور و درخشش بهتری داشته باشند، چراکه هنر تئاتر هنر مرکبی است که بسیاری از توانایی‌های موردنیاز فرد در جامعه را در خویش جای می‌دهد.»
زرکش‌بهاری، با تأکید بر این امر که امروز نیاز است که تئاتر، به یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین رشته‌های مهارتی تبدیل شود که آموزش و پرورش به آن توجه ویژه داشته باشد، اظهار داشت: «هنرهای نمایشی، جاذبۀ خاصی دارد و به همین دلیل است که برای جوانان و نوجوانان جذاب است و همین امر موجب می‌شود، زمانی که یک فرد به تماشای یک نمایش صحنه‌ای می‌نشیند، عوامل مانند دکور، صحنه، لباس و حتی نورپردازی او را به خود جذب کند و آرزو می‌کند که ای‌کاش جای یکی از آن بازیگران بود.»
باید علاقه‌های دانش‌آموزان در هنر را شناخت
وی در همین راستا، با اذعان به این امر که این پرسش مطرح است که چرا یک دانش‌آموز، همواره در فنون مختلف هنر به سراغ هنر نمایش می‌رود و آن را انتخاب می‌کند و چرا این هنر را دوست دارد و با تأکید بر این مفهوم که باید علاقه‌های دانش‌آموزان به هنر در دوران متوسطه ریشه‌یابی شود، تصریح کرد: «شاید یکی از عوامل علاقۀ دانش‌آموزان به هنر این است که روی صحنه، جلوه‌ای باشکوه ازآنچه را که دوست دارد می‌بیند، اما در زمان انتخاب رشتۀ فعالیت نباید این نکته را فراموش کرد که شاید این دانش‌آموز، فرای بازیگری، ممکن است به گریم، طراحی لباس، طراح دکور و یا شاید دیگر مسائل مرتبط با رشتۀ تئاتر علاقه داشته باشد.»
این بازیگر تئاتر، حضور دانش‌آموزان در فضای هنرنمایشی و در کنار عوامل نمایش را یکی از مهم‌ترین عوامل ظهور و بروز شکوفایی استعدادهای دانش‌آموزی در حوزۀ هنر برشمرده و بابیان این نکته که اگر دانش‌آموزی در این سیر دست به کشف استعدادهای خود بزند، می‌تواند به سراغ مهارتی برود که قطعاً در آن موفق است، خاطرنشان کرد: «شرط اصلی هر هنری، پشتکار و تلاش است، اما از این نکته نیز نباید گذشته که ذوق، علاقه و استعداد نیز، ازجملۀ مهم‌ترین عوامل مکمل در این حوزه است و مثلاً در این روزها، زمانی که از یک دانش‌آموز در دوران متوسطه پرسیده می‌شود که از کجا می‌دانید که به هنر نمایش علاقه دارید، می‌گویند زمانی که ما به نمایش مهارت‌های خود می‌پردازیم، همه ما را تحسین می‌کنند و تشویقمان می‌کنند، اما دانش‌آموزان باید بدانند که این‌همۀ ماجرا نیست و از سویی دیگر، برداشت‌های بدی از تئاتر می‌شود که در حال شبیه شدن به تقلید است.»
هنر تئاتر در حال تهدید کشیده شدن به بیراهه راه است
وی با هشدار در این زمینه که امروز هنر تئاتر به سمت و سویی بد کشیده می‌شود و هنر تئاتر به همین دلیل در این روزها در حال تهدید است، یادآور شد: «ممکن است که هنری مانند تقلید صدا به‌خودی‌خود یک هنر باشد، اما دانش‌آموز درنهایت باید بداند که این هنر، به‌تنهایی یک هنرنمایشی نیست و توصیف حالات روحی بشری جایگاهی والاتر دارد که می‌توان آن را هنر نمایش نامید.»
زرکش‌بهاری، با اشاره به این امر که بسیاری از افراد می‌گویند که ما انسان‌هایی احساساتی هستیم و مثلاً ممکن است در برابر زیبایی‌های طبیعت و یا موضوعات تحسین‌برانگیز، می‌توانند احساساتی شوند، اما درنهایت، زمانی که پای عمل می‌رسد، این اتفاق نمی‌افتد و فقط تصور می‌کنند که این شکل است، تأکید کرد: «زمانی که شوق و علاقه در وجود یک فرد وجود داشته باشد، می‌تواند به احساسات درست خویش پی‌ببرد.»
این بازیگر تئاتر، با تأکید بر این مفهوم که هنر نمایش، می‌تواند به انسان کمک کند که هر فکری که در ذهن دارد، در صورت خویش به نمایش بگذارد و صورت او نیز، آیینۀ تمام‌نمای فکر او باشد، گفت: «به همین خاطر است که فرد می‌تواند احساسات درونی خویش را در چهرۀ خویش نقش ببندد و مثلاً این نکته زمانی به منصۀ ظهور می‌رسد که می‌گویند مثلاً یک فرد حالت چهرۀ گیرایی و یا از سویی دیگر می‌گویند که فلان فرد حالت چهرۀ خشکی بی‌حالی دارد.»
مردم نیازمند دیدن آثاری برآمده از ویژگی‌های ملی سرزمین خویش هستند
بازیگر نمایش «سلسۀ گاوبازیان»، در بخشی دیگر از این گفت‌وگو، ضمن ابراز تأسف از این امر که امروز دانش‌آموزان ما در حال خشک بارآمدن هستند و در مدرسه تنها به درس خواندن و مطالعات درسی آنها توجه می‌شود، افزود: «باید بدانیم که قطعاً درس خواندن بسیار مهم است، اما این زندگی است که جریان دارد و اگر مدرسه به تربیت استعدادهای این‌چنینی دانش‌آموزان نپردازد، به‌یقین دانش‌آموز از این روند غافل می‌شود.»
وی بابیان این‌که خود با قرار دادن مقولۀ هنر در زندگی به‌عنوان یک اصل نتایج بسیار خوبی گرفته است و همواره آن را به دانش‌آموزان توصیه می‌کند، ادامه داد: «من دانش‌آموزان و هنرجویانی داشته‌ام که حتی حرف زدن عالی برایشان مشکل بوده است، اما پس از پایان یک‌ترم وضعیت به‌گونه‌ای پیش رفته است که با به‌کارگیری هنر نمایش در وجود فرد، شخصیت او تغییر کرده است و خانواده این موضوع را به مدرسه انتقال داده است.»
زرکش‌بهاری، با ارزشمند خواندن این رخدادهای خوشحال‌کننده، جا افتادن ورود منصفانۀ دانش‌آموزان به حوزۀ هنر را موجب پرورش استعدادهای بیشتر هنری دانسته و بابیان این‌که پرداختن به علاقه‌ها همواره برای دانش‌آموزان جذاب بوده است، اظهار داشت: «پرداختن به ادبیات و درام‌نویسی اتفاق بسیار قشنگی است و به نظر من، زمان آن نیز رسیده است که اگر آموزش‌وپرورش باهنر همراهی کند، تحولی عظیم در حوزۀ هنرهای نمایشی ایجاد کند و می‌بایست از این مسیر، تغییرات مهمی را در هنرستان‌های بازیگری ایجاد کنیم، چراکه مردم نیازمند آثاری هستند که ریشه در ویژگی‌های ملی داشته باشد و از روحیۀ ملی آنها مایه گرفته باشد و نشان‌دهندۀ آینده‌ای درخشان برای مردم باشد.»
